Innviadl

Aus Wikipedia
(Weidagloadt vo Înnvierdl)
Der Artikl is im Dialekt Innboarisch gschriem worn.
Karte

Es Innviadl (aumtlich: Innkreis), is as noadwesdliche va dee via Viadl va Obaöstareich. Es is a fruchtboare, dichdbsidlde Beagallonschofd vom Oipnvoaland und ligd zwischn da Soizach, am Inn, da Doana und am Hausruck.

As Innviadl sedsd si aus drei Bezirk zam:

De Flech vom Innviadl is 2250 km2. S lem doadn an dee 218.000 Leid.

De Gschichd vom Innviadl[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Wia da Bsitz vom Innviatl hi- und heagaunga is.

As Innviadl hod seidm 6.Joahundad zum Mattiggau im boarischn Stammesherzogtum, mit de Herzogshef Ranshofa und Mattighofa, ghead. Schbäda woa s a Deil vom Rentamt Buaghausn mit de Grichda Wuidshuad (mim Bezirkgrichd Mattighofa zsammglegd), Braunau, Mauakircha, Friedbuag, Scheading und Riad im Innkreis.

Bis 1779 woa de Gengd vom schbädan Innviadl ois Innbaiern a Deil va Bayern. Mid da Ratifizierung vom Frieden va Teschen, dea am Bayerischen Erbfolgekrieg (1777-1779) a End gsedsd hod, is as Innviadl 1778 z'Owaäsdareich kema. Va do a is da Nam Innviadl zua Agleichung an dee andan owaäsdareichischn Viadl heagnumma woan. Den Griah hod da Deod vom boarischn Kuafiasdn Maximilian III. Joseph, dea wos koa Kinda ned ghod hod, ausglesd (1745 -1777). Duach dees, daas a gschdoam is, is des ganze boarische Heazogsgschlechd va de Wittlsbacha ausgschdoam gwen. A Boa va dee middleirobäischn Mechd homd an Aschbruch af Deile vom Eab, drundda aa Äsdareich aufs Heazogdum Niedabayern, eahom.

Wia de Napoleonischen Kriege woan, is as Innviadl no amoi va 1809 bis 1814 zu Bayern kema. Beim Wiener Kongress (1814/1815) iss endgüldig Estreich iwagem woan. Dee Archidektua in de Städd (bunt ogmoide Hausfassadn) und da wesdmiddlboarische Dialegt darinnand heid nu an d boarische Vagangaheid.

Sproch[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Doduach, dass es Innviadl so laung bei Bayern gwen is, kennt ma des ada sprocha ah. Durch des dasse es Östareichische (Ostmiddlboarisch) und es bayrische (Westmiddlboarisch) gmischt hod, untascheize es Innviadlarische heid nu vo de aunan östareichischn Dialekt. Nochdem es Innviadl zu Östareich kema is, haums vo Wean glei Lehra gschickt, owa vor oim im Westn von Innviadl (um Braunau) han d'Bajuwarn untasich bliem und do hodse es Boarische guad dahoin.

Persenlichkeiten[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Richard Billinger, Adolf Hitler, Franz Jägeaschtätter, Ernst Kaltenbrunner, Alfred Kubin, Rudi und Willi Schneider, Franz Stelzhamer, Friedrich Ch. Zauner, Dr. Josef Weinlechner

Galerie[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Literatua[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

'Gewonnen hat unseroans! Der Bairische Volksaufstand 1705/1706 im Spanischen Erbfolgekrieg. Vom Innviertel nach Tölz, zur Sendlinger Mordweihnacht und zur Schlacht bei Aidenbach, (2005) ISBN 3-902121-68-8

Im Netz[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

.