Engl (Religión)

Aus Wikipedia

As Wórt Engl kimp van griachischn angelos (Pót, hoachtaitsch Bote). Éngl tauchn éftr in dr Pibl auf unt vrmittlen zwischnen Herrgótt unt die Lait.

An Ikóne van Andrej Rublev mit drei Éngl
Hugo Simberg, 1903

In dr Genesis (Gen 16,7-12) erscheint an Éngl in dr Hagar, dr Diarn (Magd) van Abraham, dé mitn Einvrsténtnis va seinr kindrlósn Frau a Kint va ihm kriagg; dr Éngl sågg ihr, dass sie a Kint kriagn (Ismael) wert unt dass sie viel Nåchfåhrn håm wert. Ibr 1500 Jåhr spétr isch dr Erzéngl Gabriel zu dr Jungfrau Maria kémmen (Lk 1,31) unt håt ihr gsågg, dass sie Muatr wert. A zun Hl. Josef, ihrn Månn isch an Éngl kémmen unt håt dés vórausgsågg (Mt 1,20-21). In alle dé Fälle håt dr Éngl aa gsågg, wia as Kint hoaßn wert.

Pekånnt sein zwoa Gruppm va Éngl: die Cherubim unt die Seraphim. Die Seraphim wern in Jes 6,23 als Wésn mit 6 Fliegl beschriem. Die Cherubim sein z. B. in Genesis 3,24 zitiĕrt, wó sie in Oschtn van Gårtn Eden sein unt 4 Fliegl håm, sie scheinen aa in Koran auf .

A Rólle spieln die Éngl aa pan Thomas von Aquin unt pa åndre Kirchnvatr. In dr Orthodoxie gip’s zun Peischpiel an Ausspruch van Åp (Abt) Johannes Klimakos (6. - 7. Jåhrhundrt): „As Liacht firn Klóschtrpruadr (Mönch) sein die Éngl, as Liacht fir ålle Lait isch as Lébm van Klóschtrpruadr“ In der chrischtlichn Religión wern die Éngl mit Fliegl dårgstéllt, als Erwåxne óder a als Kindrlen (Puttn); aa in Islam stéllt man sie sich mit Fliegl vór (Koran 35,1).

Dr Patr Anselm Grün sigg as Wésen van an Éngl zem am péschtn definiĕrt, wénn a Méntsch zu an åndrn sågg: „Du pisch an Éngl.“ A Sidtirólr Órdnsmånn schreip: „Éngl sein nét lei ... in Himml, aa mittlt in Lébm. ... Wer tréschtet, hilft unt fir a guatr Såch kémpft, isch an Éngl.“ (Ibrsétzt aus dr Hoachspråch)

In Islam isch dr Éngl Gabriel der wichtigschte unt der, wås in Profet Mohammed in Koran óffnpårt. Pan Marsch af Mekka wert der Mohammed mit seine Lait va die Éngl Gabriel, Michl, Israfil unt Azrail pegleitet. In Koran (35,1) steaht gschriem, wiaviel Fliegl die Éngl håm.

A in dr Religión va die altn Griachn håt’s Pótschåftr zwischn die Géttr unt die Lait gébm. Só oanr isch dr Hermes gwésn. Pa die åltn Germanen håbm die Walkürn an éhnliche Rólle ghåp wia die Éngl. Religiónen außrhålb van jidisch - chrischtlich - muslimischn Monotheismus låssn sich nét só óhne Weitrs mit tradizionelle europäische Pegriffe pezeichnen. In dr mesopotamischn Weltånschauung håt’s aa schón só épes gém wia Géttrpótn; Éngl spieln aa a wichtige Róll in Parsismus der wóhl aa afn Judntum Einfluss ghåp håt. A Deva in Hinduismus z. B. isch aa a Wésn, wås zwischn dr heachschtn Inschtanz (Gótt) unt die Lait isch. Normalrweis wert’s åbr nét mit „Éngl“ ibrsétzt.

Dr Erzéngl Gabriel kimp zu dr Maria

Spétigschtns seitn 9. Jh. wern in Chrischtntum Éngl vrehrt, dé in psundrer Weis af an gwissn Ménsch aupassn, die persénlichn Schutzéngl. Engl fir oanzelne Lait håt’s schón in Åltn Teschtamént gébm. Laut in Magazin Focus glabm viele Taitsche an an Schutzéngl.

In dr christlichn, jidischn unt islamischn Tradizión gip’s Erzéngl. Erz kimp ausn Griachischn „archon“ (dr Erschte, der wås herrscht)“. Sie håm sómit a psundre Stéllung. Pa die Katholikn gip’s dreie: van Erzéngl Michl isch in nuidn Teschtamént die Réd (Jud 1,9); dr Gabriel isch, wia schón weitr óbm peschriem, vór dr Gepurt van Chrischtus in dr Maria erschienen, dr dritte isch dr Raphael, der pa die Evangelischen nét als Erzengel gségn wert. In dr kathólischn Kirch håt’s aa gelégntlich mehr as wia drei gébm, die Orthodóxn håm mindigschtns sieme; zu die óbign kémmen nó Sealtiel, Jehudiel, Barachiel, Uriel, eventuell aa dr Jeremiel. Pan genauern Hinschaugn fållt auf, dass ålle Namen mit -el aufhearn. Dés -el håt in dr hebräischn Språch die Pedaitung „Herrgótt“; Michael pedaitet z. B. „Wer isch wia dr Gótt?“ In dr Filosófie van Rudolf Steiner sein die Erzéngl fir groaße Persónengruppm zuasténdig, die gwéhnlichen Éngl hingégn fir oanzelne Lait. Fir die Adventischtn isch dr Erzéngl Michl mitn Chrischtus idéntisch, éhnlich isch es aa pa die Zaign van Jehóva. Die amerikanische Sealnfórschrin Doreen Virtue sågg, dass es fir die Krånkhetn va die Lait koan péssrn Hoalr gip, as wia in Erzéngl Raphael; pa die Katholikn isch er dr Patrón va die Krånkn. Dr hebräische Nåmen Raphael pedaitet „Gótt håt ghoalt“.

Beleg[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  • Katholisches Sonntagsblatt (Diözese Bozen-Brixen); 2011 Nr. 36 S. 13
  • Katholisches Sonntagsblatt (Diözese Bozen-Brixen); 2011 Nr. 40 S. 11
  • Die Heilkraft der Engel (Healing with the Angels); Doreen Virtue; Heyne 2002
  • unt åndre