Nutza:Luki/Priestaausbüdung bei de Aztekn

Aus Wikipedia
Der Artikl is im Dialekt Owaöstareichisch gschriem worn.
Untaricht und Bschtrofungan

De Priestaausbüdung bei de Aztekn, dt. die Priesterausbildung bei den Azteken woa vo Entbeahrungan und Drill zoachnt. De Geddawöd und de religiösn Vuaschriftn und Gebot hod ma in da Telpochcalli gleand. Des woan de Grundschuin mid Bruafsausbüdung fia de Madln und Buam vom Voik. Und nu a Wengl mera davo hod ma in da Calmecac gleand. Des woa de hechare Schui fia de Kinda vom Odl. Jede vo de Schuin woan je oan Tempö augschloßn und san a vo Dene betriebm woan. Daun hods owa nu bsundare Schuin gebm, de nua fia de Priestaausbüdung deand hobm und a do hods a Schuin fia de Madln gebm. Owa nua fia De, de an bschtimmtn God gweiht woan san. So ehnli wia de katholischn Kloschtawestan.


De Ausbüdung[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Waun a Famülie bschloßn hod das eahne Neigbuans Priesta wean soid, daun hobm Se se a boa Wocha noch da Gebuat an Priesta hoambschtöd. An vo dem Tempö, dea fia em ausgwöhtn God zuaschtendi gwest is. Dea hod daun des Buzal em God gweiht und damid hods em God zuagheat.

  • Obm Oita vo via Jahrl is daun scho des kloane Kindal in Tempö za Ausbüdung kema.
  • Fia de Kindal hod daun da Leidnsweg augfaungt, se san buachschtebli dressiat und schickaniat woan.

De Schüdarung vo am Augnzeign[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Es gibt de Afzoachnungan vo an ausbütn Zeidzeugn, dea vamuatli ois Acolhua in Tezcuhco in de Tlacatecco (Priestaschui) gaunga is. Do owa de Acolhua in Oim ned so vabissn wia de Mexica woan, woa de Schui bei Dene woahscheinli nu schtrenga.

Den fuigandn Text hob i auszugsweis em Biachl: Das Reich der Azteken vom Hr. Berthold Riese endnumma.

  • "Ois i afgwoxn bi, san de Suhna da Herrscha, de Buabm, duat im Tlacatecco untaricht wuan. Peasenli hom se um eahna da Herr Tecuepotzin, da Cihuacoatl da Owapriesta und da Owapriesta Quetzalcoatl um eahnan Untaricht kimmat.
Genau daun, waun de Nocht se teud hod, hobms de Kinda afschteh lossn.
Üwaroi hobms Wossa vaschprenga und zaumkeahn miaßn.
Drafhi sans zan Woidraund afbrocha, wos Fichtnzweigal und Farnwedl brockt hobm, mid dene se schpoda de Tempö gschmückt hobm.
Drafhi hobm Se se gwoschn, oda bod, a wauns recht koid woa.
Wias af da Eardn höh wuan is, wauns scho Tog woa, hobms eahnane Viabereitungan troffa, indem se ois heagricht hobm.
Unmenschlige Eaziehungsmethodn.

Daun weaffans eahna Jedm oa oda a zwoa Schtickl oids Fladnbrot af de Eardn hi. Wia kloane Hund hobm se`s behaundlt.

Und wauns mid dem Fruahschtuck feati woan, hod da Untaricht augfaungt.

  • Wia se lebm soin, wia se gehoacha soin, wia se Aundare reschpektian soin.
  • Das Se se em Guadn und Rechtn widma soin und daß se des Schlechte, des Unrechte, de Schurkarei und Völlarei meidn und fliehn soin.
  • Oi des an Weisheit und Vaschtendligkeit hobms do empfaunga und vanumma.

Und recht schreckli und fuachtboa woas, wias bschtroft wuan san, wauns a nua a kloans Bissal foisch gmocht hobm.

  • Se hobms Schedliwa afghengt und de Chilidämpf iwan Feia ausgsezt.
  • Ma hods a mid Brennessln oda mid an Schteckan gschlogn.
  • In de Wadln da Kinda, in eahnane Ellnbogn, in eahnane Eahrl hod ma Agavndornen einigschtocha.

Und genau aso hod ma de Kinda um de Midtogszeid, waun de Sunn richti owaghoazt hod, zan Woid gschickt um Hoizschpä und Kiefanzopfn zan Afsaummin. *De hombs daun wegatrogn.

  • Genau in dea Woas laaft ma, geht ma hintaranaund. Neamand flaxtoda schubst den Aundan. Olle laafn vanünfti, gengan dasig und reschpektvoi. Und scho noch kuaza Zeid kemans scho zruck.
  • Ma hod eahna de Köpf iwas Feia ghoitn und se a augsengt.

Und wias aukemma san, is nuamoi genau aso, daß se eahna zan Essn gebm.

  • Se weaffan eahna oa oda zwoa oide Fladnbrot af de Eardn hi, des woa eahna Midtogsmoih......."

So hod ma a en Nochwux vo de Odlign eazogn und dressiat und hod so wüllfahrige, entbehrungswüllige Schtootsbiaga gfuamt und heazogn.

De Tempön[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

De große Pyramidn in Tenochtitlan mid de zwoa Tempön fia de Gedda Huitzilopochtli und Tlaloc obmaf. Und, a Wengl kloana davua de Rundpyramidn vom God Quetzalcoatl.

De Tempöaulogn woan meist ummauate große Flechn mit Plätz, af dea de Pyramidn mid de Tempön und a olle dazuagheratn Haisln gschtaundn san und a deran Schuin. Se woan ned nua geistige Zentren.

Do se a de Schuin untahoidn und a fian Tempödeanst afkema hobm miaßn, hobms noch eahnana Greß und da Wichtikeit eahnas God feste Eikomma ghobd.

  • Eigantli woans große Wiatschoftsuntskomplex mid augschloßnan Tempö. Se woan dahea de middleiropäischn Kloschtagründungan im siddeutschn Raum recht ehnli.
  • Den noch jeda Eaowarung vo an Altepetl san a de Tempön mid neiche Ländareian bedocht woan. De san eahna mid de gsaummtn draflebandn Famülien iwaeignat woan. Soichane Aubauflechn san vom Temilolteuctli (da Herr mid da Säulnhoatrocht?) vawoit wuan.
  • Do de Tempön zweng dem, awiatschoftli a Mocht woan, se hobm se a am Feanhaundl finanziö aughengt, san de Tlahtoani dahinta gwest, das de owastn Priesta aus da weidan eignan Famülie kema san.
  • Bei de Mexica hod da owaste Priesta vo eahnam Haubdgod em Huitzilopochtli goa nua aus da engstn Herrschafamülie eanaunnt wean.

De hechan Priestaräng[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

De restauriate Westseitn vo da Pyramidn in Colollan (Cholula).

Da junge Mau hod noch da Ausbüdung und da Weih ois kloana Tlamacaztontli (Räuchapriesta) augfaungt, dea nua de niadrigan Oawadn varichtn hoddeaffa.

  • De Moastn san des eahne gaunz Lebm laung blibm.
  • Noch ana Zuasotzausbüdung hod a Kriegspriesta oda Gsaungspriesta wean deaffa, oda ea woa fia nu hechare Räng viagsehgn.

Fia ödare vadeahnstvoie Räuchapriesta woa da Raung vom Tlenamacac viagsehng. Dea hod nochm zworafufzjahrign Zyklus, af de Beagschpitzn des Neifeia auzindn deaffa. (Nua zworafufzg Joah laung hod eahna Joahundat dauat, daun hod a neicha Zyklus augfaungt)

Da nexte Raung woa da Mexicatl Teohuatzin (Da mexicanische Godbsitza). Bei de Mexica hods driwa nu de zwoa hechstn Owapriesta gebm. Bade hobm en Godsnaum Quetzalcoatl trogn.

  • Da Ane woa da Owapriesta vo eahnam Schtaummgod Huitzilopochtli und ma hodn mid Totex Tlamacazqui augred (Priesta vo insam Herrn).
  • Da Zwoate woa da Owapriesta vom Vegetazions- und Regngod Tlaloc und is mid Tlaloc Tlamaczaqui augred woan (Priesta vom Tlaloc).

Es hod owa a sowos wia a iwagoadnate Inschtanz gebm. De Owaprista vom Tempö in Colollan (Cholula).

Obwoi a dea Schtodschtoot vo de Aztekn eaowat woan is, san de vaschiedanan Owapriesta noch da Endzindung vo de Neifeia (52 Joahzyklus) noch Colollan pilgat, um se in eahnan Aumt bschtetign z`lossn.
  • Sogoa oanige Herrscha hobm se, noch eahnana Introhnisiarung, duathi afn Weg gmocht, um se eahnan geddlign Raung bschtetign z`lossn.
  • In Colollan is a de greßte Tempöpyramidn vo Mesoamerica gschtaundn.

Schau aa[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Litaradua[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  • Berthold Riese, Die Maya. C.H.Beck-Wissen, Minga, 6.Auflage 2006. ISBN 978-3-406-462641
  • Berthold Riese, Das Reich der Azteken- Geschichte und Kultur. C.H.Beck, Minga, 2011.ISBN 978-3-406-61400-2
  • Nigel Davies: Die Azteken: Meister der Staatskunst – Schöpfer hoher Kultur. Econ, Düsseldorf 1979, ISBN 3-499-16950-9.
  • Serge Gruzinski: Die Azteken: kurze Blüte einer Hochkultur. Maier, Ravensburg 1992, ISBN 3-473-51028-9.
  • Peter Hassler: Menschenopfer bei den Azteken? – Eine quellen- und ideologiekritische Studie. Europäische Hochschulschriften; Reihe XIX Volkskunde/Ethnologie, Abt. B: Ethnologie, Vol. 30; Peter Lang AG, Europäischer Verlag der Wissenschaften, Bern 1992. ISBN 3-261-04587-6, 456 S.
  • Hans j. Prem, Die Azteken. 5. Auflage 2011, C.H.Beck, Minga. ISBN 978-3-406-45835-4
  • Hanns.J.Prem, Geschichte Altamerikas. R. Oldenburg Verlag, Minga 2008. ISBN 978-3-486-53032-2

Im Netz[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Büdln:

Kategorie:Amerikanische Geschichte Kategorie:Mittelamerika Kategorie:Indianische Kultur