Spanische Sproch

Aus Wikipedia
Der Artikl is im Dialekt Owaöstareichisch gschriem worn.

Spanisch is a romanische Sproch, de in Spanien entschaundn is, zu de iberoromanischn Sprochn ghead, in 23 Lenda ofizieje Aumtssproch is, oane fu de sechs Sprochn fu da UNO is und umarah fu 570 Milliona Leit auf da Wöd ois Muadasproch und nu ziaka fu 88 Milliona ois Zwoat- oda Fremdsproch (gschätzt) beheascht wiad. Spanisch wiad haptsechlich in Spanien und Lateinamerika gret, owa a fü in de USA und a weng auf de Philippinen und in Equatorialguinea in Afrika.

Spanisch is noch Mandarin-Kinäsisch de Sproch auf da Wöd mid de zwoatmaistn muadasprochlichn Schbrecha, nu mea wia Englisch (wai fia de maistn Inda, wo Englisch a ofiziele Amtssproch is, des ned eana Muadasproch is). Waun ma ole muadasprochlichn Sprecha und Leit, de a Sproch ois Zwoat- oda Fremdsproch kinan, zamzöd, dann is Spanisch de drittgresde Sproch auf da Wöd, noch Mandarin-Kinäsisch und Englisch. Spanisch wiad a gean ois Fremdsproch gleant.

Des Woat Spanisch spricht ma auf Boarisch mid SCH und woachn B aus, egal wia ma's schreibt. Boarisch hoast auf Spanisch "el idioma bávaro" oda oafoch "bávaro". Minga hoast auf Spanisch fei ned "Monaco di Baviera" wia auf italienisch sondan "Múnich" (Munitsch). Wean hoast "Viena" und Soizburg "Salzburgo". Sunst gibt's koane Exdra-Nama fia Oatschoftn bai uns. Sidtiroula Oate wean auf spanisch mid de italienischn Nama ausgsprocha.

Spanisch oda Kastilisch[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Des Woat Spanisch kimt fum lateinischn Nam fia de Provinz Hispania, de im Zwoatn Punischn Kriag 206 v. Kr. fu de Rema eaowat woan is und seitdem schdoak romanisiad woan is. As Latein mid seina hispanischn Feabung is de Grundlog woan fia de heitige Sproch. Oladings is des, was mia auf Boarisch ois Spanisch bezaichnan, ned de oanzige romanische Sproch, de aus'n Latein auf da iberischn Hoibinsl entschdandn is, sondan es gibt a nu Portugiesisch, Katalanisch, Galizisch und a boa andare, de ma entweda ois Dialekt oda ois kloane Sprochn bezaichnan ko.

Spanisch is eigentlich de Sproch fu da noadspanischn Region Kastilien, de am Rond zu de beagign Gebite fu Kantabrien, Rioja (Aussproch: Riocha), Ávala und Burgos entschdandn is. In Spanien söwa sogt ma desweng oft Kastilisch schdod Spanisch, damid ma woas, wos genau gmoand is.

Im Zug fu da "Reconquista", baim Zrukeaowan fu dem Land, wos länge Zeid im Bsiz fu de islamischn Mauren woa, hod si dea kastilische Dialekt oiwai waida in Sidn ausbroat, und de Heascha fu Kastilien san a de mechtigstn auf da iberischn Hoibinsl worn. So is des Kastilische de gresde Sproch in Spanien worn und quasi zu am Sinonim fia Spanisch iwahaupt. Duach de Eaowarung fu Amerika noch'n Christoph Kolumbus hod si des Kastilische a noch Amerika ausbroat und is so oane fu de gresdn Sprochn auf da Wöd worn. Obwoi koana fu de ondan spanischn Dialekte si noch Amerika ausbroat hod (wan ma Portugiesisch do ned dazuazöd), song a fui Leit in Lateinamarika zu eanara Sproch "castellano", oiso Kastilisch.

Es is oiso in Amerika relatif egal, ob ma "español" - oiso Spanisch, oda "castellano" - oiso Kastilisch, sogt. In Spanien söwa soitad ma owa scho an Untaschiad mocha, wai sunst de Sprecha fu de ondan spanischn Sprochn grandig wean kintadn.

Sprochn und Dialekte in Spanien[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

De Schbrochn und Dialekte in Spanien heit. Lila und violet is Kastilisch (Noad- und Sidvariantn und Andalusien), oarausch is Katalanisch, dunkiblau is Galizisch, greea is Baskisch, rod is da Aragonesisch und höblau san de asturisch-leonesisch

Spanisch in Lateinamerika[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Lenda, in denan Spanisch ofiziele Aumtsschbroch is (roud), und Lenda, in denans mid aundare Schbroch gemainsaum Aumtsschbroch is (blau)

Spanisch-Sprecha in da Wöd[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Raung Laund Bevejkarung Quöön Spanischschbrochiga Prozentsotz[1] Spanischschbrochige Leit
1 Mexiko* 107.449.525 / 104.860.000 CIA World Factbook (2006) / Censo INEGI (2006) 98,5% 105.837.782 / 103.287.100
EU* Eurobarómetro (24/02/2006) 15% (EU-25) 69.225.000
2 USA 55.000.000/ 44.321.038 Univision / US-Zensusbüro (1/7/2006)[2] 82,0%[2] 12%(de EE.UU. en sus casas)[3] 50.000.000[4]
3 Kolumbien* 45.558.000 / 42.090.502 Weltbank (2006) / Censo DANE (22-11-06) 99,0% 45.102.420 / 41.669.597
4 Spanien* 45.116.894 INE (1/1/2007) 99,1% bei da EU midzöhd
5 Argentinien* 39.356.383 Censo INDEC (30/6/2007) [3] 99,7% 39.238.314
6 Peru* 28.369.000 / 27.219.264 Wejdbank (2006) / Censo (2005) 79,8% 22.638.462 / 21.720.973
7 Venezuela* 27.021.000 Wejdbank (2006) 96,9% 26.183.349
8 Chile* 16.452.000 / 16.134.219 Wejdbank (2006) / Censo (2002) 99,7% 14.757.444 / 14.472.394
9 Ecuador* 13.413.000 / 13.363.593 Wejdbank (2006) / Censo (1/7/2005) 93,0% 12.474.090 / 12.428.142
Kalifornien 13.074.156 US-Zensusbüro (1/7/2006) 28,2% bei de USA midzöhd
10 Guatemala* 12.902.000 Wejdbank (2006) 64,7% 8.347.594
11 Kuba* 11.286.000 Wejdbank (2006) 100,0% 11.286.000
12 Dominikanische Republik* 9.615.000 Wejdbank (2006) 98,1% 9.432.315
13 Bolivien* 9.345.000 Wejdbank (2006) 87,7% 8.195.565
Texas 8.385.139 US-Zensusbüro (1/7/2006) 29% bei de USA midzöhd
14 Honduras* 7.355.000 Wejdbank (2005) 98,2% 7.222.610
15 El Salvador* 6.992.000 Wejdbank (2006) 100,0% 6.992.000
16 Paraguay* 6.016.000 Wejdbank (2006) 55,1% 3.314.816
17 Nicaragua* 5.249.000 Wejdbank (2006) 87,4% 4.587.626
18 Datei:Flag of Costa Riumasvg Costa Rica* 4.388.000 Wejdbank (2006) 97,5% 4.278.300
19 Puerto Rico* 3.929.000 Wejdbank (2006) 98,2% 3.858.278
Florida 3.646.499 US-Zensusbüro (1/7/2006) 18,5% bei de USA midzöhd
20 Panama* 3.284.000 Wejdbank (2006) 76,8% 2.522.112
21 Uruguay* 3.314.000 Wejdbank (2006) 95,8% 3.174.872
22 Philippinen 3.180.000 Inst. Cervantes, Embajada Esp. y Academia de la Lengua en Manila (2006) 3,5% 3.180.000
New York 3.139.456 US-Zensusbüro (1/7/2006) 14,0% bei de USA midzöhd
Nei-Mexiko* 1.954.776 US-Zensusbüro (1/7/2006) 28,1% bei de USA midzöhd
Illinois 1.886.933 US-Zensusbüro (1/7/2006) 12,6% bei de USA midzöhd
Arizona 1.803.378 US-Zensusbüro (1/7/2006) 21,4% bei de USA midzöhd
23 Haiti 1.650.000 20,32% 1.650.000
24 Equatorialguinea* 1.120.061 / 515.000 Censo (2007) / Wejdbank (2006) 100,0% 1.120.061 / 515.000
25 Brasilien 1.015.056 Mundo abierto (2006) 0,46% 1.015.056[5]
26 Kanada 480.715 Congreso Hispano Canadiense (2006) 0,75% 245.495[6]
27 Marokko 360.706 Mundo abierto (2006) 1,08% 360.706
28 Fraunkreich 224.000 Enciclopedia Británica 2004 (2003) bei da EU midzöhd
29 Belize 205.123 Censo de Belice (2000) 73% 205.123
30 Italien 202.600 Mundo Abierto (2006) bei da EU midzöhd
31 Trinidad und Tobago 144.942 Mundo Abierto (2006) 144.942
32 Diakei 143.664 Mundo Abierto (2006) 143.664
33 Deitschlaund 140.000 Enciclopedia Británica 2004 (2003) bei da EU midzöhd
34 Vaoanigts Kinireich 123.991 Mundo abierto (2006) bei da EU midzöhd
35 Schweiz 123.000 Enciclopedia Británica 2004 (2003) 123.000
36 Australien 104.000 Enciclopedia Británica 2004 (2003) 0,50% (de Australia) 104.000
37 Schwedn 101.472 Censo sueco SCB, (2002) bei da EU midzöhd
38  Aruba|| 93.500 || Censo (2005)|| 85% ||93.500
39 Curaçao 88.284 Censo (2005) 65% 88.284
Ceuta* 71.306 Mundo Abierto (2006) bei Spanien midzöhd
Melilla* 70.019 Mundo Abierto (2006) bei Spanien midzöhd
40 Egyptn 57.278 Mundo Abierto (2006) 57.278
41 Bejgien 50.000 Enciclopedia Británica 2004 (2003) bei da EU midzöhd
42 Israel 50.000 BBY (1997) [4] 0,71% 50.000
43 Andorra 37.142 Encarta 52% 37.142
44 Westsahara 37.132 Mundo Abierto (2006) 10,88 37.132
45 Gibraltar 13.393 Mundo Abierto (2006) 47,14% 13.393
46 Guam 7.269 7.269
TOTAL 467.616.457 / 448.758.487 Hechste/Niadrigste Schätzung 94,6%* 465.375.733 / 457.538.680

Beleg[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  1. Anuario 99 Instituto Cervantes
  2. Synovate, 2006 (56% de los hispanos de EE.UU. hablan más español que ingles + 26% son bilingües)Hispanicmarketpro
  3. Porcentage de hispanos (nacional y por estados) con 5 o más años, que hablan español en sus casas U.S. Census Bureau (Memento des Originals [1] vom 12. Fewer 2020 im Webarchiv archive.today) i Info: Der Archivlink wurde automatisch eingesetzt und noch nicht geprüft. Bitte prüfe Original- und Archivlink gemäß Anleitung und entferne dann diesen Hinweis.@1@2Vorlage:Webachiv/IABot/factfinder.census.gov
  4. I Acta Internacional de la Lengua Española (Teniendo en cuenta los hispanos ilegales en EE.UU. que sumados a los legales son casi 55 millones:EFE@1@2Vorlage:Toter Link/www.sm-ele.com (Seite nicht mehr abrufbar; Suche in Webarchiven). Por otro lado hay que considerar a los no hispanos que lo han aprendido como lengua extranjera.
  5. Instituto Cervantes Noticias en El País
  6. Statistics Canada (2001)