Nutza:Matthias Klostermayr

Aus Wikipedia
zazen af boarisch: hutschnmedidation im stodl

Griassdi, Servas, Hawedere af da Hoamseitn vum Hiasl, dea wo de Neibelebung vo da Boarischn Sproch zu seim Stecknpfeadl gmochd hod.

wuazln[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

De boarischn Wuazln vum Hiasl kema aus da Gegend vo Minga (Obabayern), Vawandte hoda aa in Niedabayern und no meara in da Augschburga Gegend. Da Hiasl vasuacht oba a klassisches Obaboarisch z schreim, wei ra dem a ganz grousse Bedeitung zuamisst. Da Hiasl wui im Boarischn no vui dazualeana und is desweng aa fia Sprochkritik und Vabesserungsvuaschläg recht afgschlossn.

boarisch mochd schlau und hod zuakunft[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Boarisch hod Zuakunft. Boarisch is a beliabte, prägnante, ausdrucksstoarke Sproch und hod ois Zwoatsproch no weidane Voatei: Noch Einschätzung vo vuin Expertn gähd des guade Obschneidn vo Bayern und Sachsen im PISA Vagleich auf an stoarkn Dialekt in dena Lända zruck. Boarisch mocht schlau!

Dass s Boarische in de letztn Joar an Bodn valorn hod, beunruhigt mi ned. Wei as Internezt gibt uns ganz neiche Meglichkeitn. Und es san imma Wenge, de a Wende herbeifian kisna. Es is sogor bessa es san Wenge, de in a Richtung ziagn wia Vui de se gegnseitig blockian. Jeda vo uns ko an Beidrog leistn, dass s Boarische wieda an Bodn gwinnt! Dazua brauchts a vui mehr Netzseitn af Boarisch, Sprochseitn, Nochrichtnseitn, Foren, Blogs... Da Hiasl orbat aa an zwoa soichn boarischn Netz-Projektn mid.

Zitat Haindling: Leid hoits zsamm / sonst dauads nima recht lang / auf oamoi duads an gscheitn Schäppara / und dann kracht oiss zsamm. Drumm Leidl sats gscheit / sunst kema nima recht weid / do hoid ma liaba olle zamm / sunst dauads nimma recht lang!

boarisch is kiaza, schnäia, prägnanta und desweng modeana ois wia breissisch[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

As Boarische is moast kiaza und damit ergonomischa wias Deitsche (Ergonomievortei). Im Deitschn kimmt da Buchstob "E" mit Obstand am haifigstn voa. Im Boarischn foit des "E" oft weg. Ba da Endung "en" fost imma oda s "en" wiad zum "a". Ba da Endung "er" wead moast nua "a" gschriem. De Voasuim "ge" wead af "g" kiazt. Und vui Weata san vo Haus aus kiaza: ned (nicht), I (ich), na (nein), a (ein), gseng (gesehen), Schoklad (Schokolade), Schmei (Schnupftabak, Schmalzler), Ogrosl (Stachelbeere)... Es gibt sicha aa Gengbeispui, owa isgesamt is s Boarische vui kiaza, ergonomischa, schneja und prägnanta!

Beispui 1

I hob a Schmoiz und i schnupf di.
Ich habe Schnupftabak und ich gebe dir davon etwas zum Schnupfen ab.

Beispui 2

He Mo, mah du! Na Pata, mah du!
Hallo Mann, mähe du! Nein Pater, mähe du!
Zitat: Liadl vum Haindling

Beispui 3

Schwoamas owi!
Spülen wir es runter!
Boarischa Trinkspruch

echt boarisch schreim - ohne haggal und gringal[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

De bekanntn boarischn Dialektdichta und Musika hom so gschriem bzw. schreim so, dass des jeda sofuat vastähd. Sunst warns aa af eanare Text und Biachln sitzn bliem. De Schreibweisn san - entgeng vo manchn Behaptunga in da Wiki-Bar, sehr ähnlich, d.h. de Varianzn san vui geringa wia de Ibaeinstimmungen. Und des obwois koane birokratischn Rechtschreibregln im Boarischn gibt. De braucht a neamd, de hods beispuisweis zua Zeitn vom Goethe aa im Deitschen ned gem. Koa oanziga vo de bedeitendn boarischn Autorn hod mehr Sondazeichn vawendt, ois de de im Deitschn iblich san. Koana vom Thoma Ludwig bis zum Ringsgwandl Schorsch, vom Nestroy Johann bis Hubert vo Goisern, vom HC Artmann bis zum Qualtinger...

Zu oin Zeitn worn de wichtign Autorn und litararische Werke de entscheidendn Sproch- und Schreibrefarenzn: Vom Homer bis zum Platon, vom Seneca bis zum Ovid, vom Nibelungenliad bis zur Luther-Bibel, vom Chaucer bis zum Shakespeare. Deshoib soit ma des aa im Boarischn so mocha. Inan neichn Weana Wissnschafdsprojekt wern zwoa Biachln vum HC Artmann ois Schreibreferenz hergnumma: "med ana schwoazzn dintn" und de "Asteriks" Ibasetzunga.

Boarisch is a Sproch, de mid weniga Sundazeichn auskimmt wia dees Hochdeitsche, des is a wichtiga ergonomischa und evolutionära Vortei. Im klassischn Obaboarischn gibts koa "ü" (dees is je nochdem a "i", a "ia" oda a "u"), do gibts aa koa "ö" (des is in da Regl a "e"), dees "ß" braucht so und so neamd (des hom de Schweiza im Hochdeitschn scho längst obgschafft und vamisst hods do neamd). Manchmoi braucht ma des "ä".

de boarische umschrift is fir de wp iwaflissig[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

De sog. boarische Umschrift is a umständliche, wissnschafdliche Huifskonstruktion ohne Wert firn Oitog. Wissenschoftlich gsegn mocht so a Schreibweis aa duachaus Sinn, vor oim fia Wissenschoftla de ned guad boarisch kenna, wei s de Sproch exakta obbuidn duat. Soichane Umschriftn san in vui Sprocha bekannt, aa z.B. im Sanskrit. De originäre Schrift im Oidindischn is so schwaa zum Lerna, dass de Wissenschaftla im Westn schon lang liaba zua oana Umschrift Zuaflucht nehma. De Inda de mitm Hindi afgwochsa san, braucha oba gwiss koa Umschrift. Am Hiasl is aa koa Foi bekannt, wo a Umschrift zu oana Standardschrift worn warad, wozua aa...

Fir Texte de si an vui Lesa richtn, de de Boarische Sproch mehr oda wenga beherrschn, is de Boarische Umschrift a grossa, a graviarenda Nochtei. Wei, ois wos de Lesboakeit valangsamt, reduziat de Ozoi vo de Leser. Jeds ungwohnte Sondazeichn hod so a valangsamende Wiakung. Des is zigfoch wissenschoftlich belegt. Vo da unnedign Valangsamung vo da Schreibgschwindigkeit amoi ganz obgsehn.

eignnama miassn reschpektiat wern[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Eignnama deafa nua in Ausnahmafäin vaändat wern. Und zwoa nur dann, wann s dafia a boarische Tradtion gibt, schriftli und relevant nochgwiesn. Ois andare is ned nur lächalich, sondan schodt dem Projekt in mehrfocha Hisicht. Es reduziat vor oim de Benutzazoin vo da Wiki-Bar drastisch (SEO-Effekt) und mocht de Enzyklopädie zum Narratorium...

10 hiasl - axiome[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  • Es soit wieda mea boarisch gredt und gschriem wern. De Wiki-Bar ko dazua oan wichtign Beitrog leistn.
  • S'Boarisch in da Wiki muass fias Voik vaständlich sei, sogoa fia begobte Preißn.
  • Mid zvui Sondazeichn und Lautschrift ko ma ned vui Leit erreichn.
  • Sondazeichn und Lautschrift san unergonomisch und antievolutionär, guad fias Mumifizian - schlechd fias Lem.
  • A Rechtschreibung brauchma im Boarischn koane, oba a hoibwegs oaheitliche Schreibung miassma ostrebm, wann ma ois Sproch akzeptiat wean woin.
  • Eigennam soitn nur in Ausnahmefäin vaändert wean, de Vaständlichkeit gäht voa Sejbstbefriedigung.
  • In de boarischn Themen miass ma de bestn sei; so wia de DE-Wiki in de deitschn Themen bessa is wia de EN-Wiki, sunst hod de Wiki-Bar koa Zukunft.
  • Wann ma bessare Artikl hom, wern si mea Leit bei uns informian; des is de beste Werbung, aa fia neiche Autorn.
  • Leit aus da Wirtschafd, Kunst und vo de Medien miassn eamuntert wean, bei uns Artikl z'schreim.
  • De Presseorwat vo da Wiki-Bar muass - späda - vabessad wern; oba zeascht kimmt de Qualität.

strategische optiona vo da wiki-bar[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

existenzberechtigung?

De Boarische Wikipedia hod nur dann a Existenzberechtigung, wanns irgenwos bessa mocht, ois wia de deitsche Wikipedia. Warum? Wei jeda, dea wo Boarisch ois Muaddasproch hod, aa Deitsch ois Muaddasproch hod. Oisdann, warum soit jemand in da boarischn Wikipedia nachschaua, wenn ea in da deitschn Wikipedia zu irgendoan Thema imma an bessan Artikl findt?

wos san dann de strategischn optiona?
  • Mia braucha a boor Artikl, de wo bessa san wia da vagleichbore Artikl af de.wikipedia (vor oim bezogn auf de Boarische Kuitua und Lemsart!)
  • Bessa kennt a bedeitn, dass weniga mehr is. Vui Artikl in da Deitschn WP san vui z lang bzw. fonga oft mit ana trivialn, nichtsogendn 1-Sotz-Eileitung o... und nacha gehts glei ins hoorkloane Detail. Da WP-Grundgedanke warad owa, m.E., dass ma in a boor Sätz aufn Punkt kimmt und nacha erscht ins Detail geht...
  • Mia braucha vui "Weidaleitunga" (Redirects), sunst findn de Leit an Artikl vialleicht ned und es entstenga leicht Doppeartike.
  • Natiale muass de Boarische WP de Vuifoit vo de Dialekte spiagln. De Vuifoit is aa interessant. Es muass owa a klor sei, dass s Boarische aloa mit da Vuifoit vo de Dialekte ned iwalem werd. (Des wor nur meglich in ana Zeit, wos boarisch Redn a Sejbstvaständlichkeit fir 90% vo da Bevejkarung wor.)
  • Damit de Boarische Sproch im globaln Dorf (nem Englisch und Chinesisch :)) iwalem ko, brauchts a Schriftsproch (oda a mehrane) und a hoibwegs vabindliche Schreibweis (oda aa mehrane, owa wenige). Des dadat sogor de Vuifoit vo de Dialekte nei befruchtn. Natiale ko des de Boarische WP ned leistn, owa ma muass des im Hintakopf ham, wenn ma firs Boarische wirkle wos doa wui. Wos ma in da Boarischn WP doa kennt, warad zammazwirka, dass de Ozoi vo de Schreibweisn a wengal eischränkt wern dadat. Des warad scho wos! Dass ma weida Mindest-Qualitätskriterien definiat: z.B. a Artikl muass - in da Regl - mindastns drei bis fimf Sätz ham (vgl. als.wp) usw.
  • Wenn de Boarische WP a presentablare Qualität hätt, nacha kennt ma sinnvolle Presseorbat mocha. Es gibt do herin Leit, de wo des kenntn.
  • Fir de Boarische Sproch is fimf vor zwejfe. De Ozoi vo de Sprochn auf da Wejt sinkt ständig. De Ozoi vo de Boarischn Muadasprochla aa. Do muass ma koa Prophet sei, um z wissn, wos de Stund gschlogn hod.
  • werd fortgsetzt...

netzfavoritn[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]


boarische liablingsbiachln[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]


nei in da wiki-bar[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

vum hiasl gschriem[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

boarisch
bayern

Portal:Bayern - Portal:Minga - Bayern (Begriffsklearung)- Bayern (ausbaut) - Minga (ausbaut) - Gschicht vu Bayern - Kurfürstentum Bayern - Kissing - Main (Begriffsklärung) - Main - Richard Strauss - Fränkisch - Untaweikatshofa

bayern-listn

Listn vo Fliass z Bayern

boarische originale
boarische typen

Bixlmadam - Münchna Kindl - Radiweiber

boarische musi

Wellküren - Haindling - Hans-Jürgen Buchner - Hubert von Goisern - Zwoastoa‎- Diandldrahn - Haberertanz - Weißwurscht Massaker - Listn vo boarische Voikstänz - Listn vo neia boarischa Voiksmusi

boarischa brauch

Goaßlschnalzen - Ollaheilign und Ollasäin‎ - Halloween - Heiligomd - Fingerhakeln - Stoahem - Landler - Ein Münchner im Himmel - Hofbräuhaus - Radi - Gstanzl‎ (nei gschriem) - Haferlschuah - Schuahplattler - Watschntanz - - Haberertanz - Lederhosn - Oidweibasumma - Listn vo boarische Vornam - Liberalitas Bavarica - Brotzeit - Rauhnacht

home sweet home

Route 66 - Eriesee - Erie (Voik) - Fort Erie - Buffalo - Buffalo Sabres - New York (Bundesstaat)‎ - Nirvana (Band) - Kurt Cobain - Vaeinigte Staatn (nei gschriem) - New York City (nei gschriem) - Frankenmuth - Beyoncé Knowles

philosophisches

Friedrich Nietzsche - Peter Sloterdijk - Freitod

vamischts

Preißn (Begriffsklärung) - Preißn - Weißwuascht-stott-Suschi - Pinocchio - Fee - Gnossnschoftsbank - Essay - Nirwana - Nirvana (Begriffsklärung) - Matthias - Portal:Wean - Politik (nei gschriem) - Thüringen - Nordrhein-Westfalen - Niedersachsen - Rheinland-Pfalz - Nirvana


wiki premiere

Zwoastoa‎ - Räuber Kneißl (Fuim) - Franz Xaver Bobinger - Diandldrahn - Haberertanz - Weißwurscht Massaker - Listn vo boarische Voikstänz - Listn vo bayerische Originale - Listn vo neia boarischa Voiksmusi - Listn vo boarische Rednsoatn - Listn vo boarische Spoatoatn - Wer ko, der ko - Radiweiber - Franz Xaver Krenkl - Bixlmadam - Hofnarr Prangerl - Bixlmadam

as beste vo

Mathias Kneißl - Alois Irlmaier - Schuahplattler - Watschntanz - Lederhosn - Oidweibasumma - Listn vo boarische Vornam

hoamseitn[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Main Header[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Kalendabladdl (KB)[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Boarische Sprochnochrichtn (BSN)[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Berige Artike[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Bairisches Wort (BW)[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Hosd scho gwisst (HSG)[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Berige Büda[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Bairische Videos[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

navi[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

/Seitnnotiz

vualogn & co[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  • {{Import|de|deitsch|Lemma=Sauna|Datum=3. Jenna 2014|Version=243386483}}
  • <!-- ---->

z doa[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  • Obabuagamoasta vo Minga (Hans-Jochen Vogel & Co)
  • Google Oitanativn: ixquick, startpage, duckduckgo

Wikipedia:Artikl, de wo jede Wikipedia hom soit[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

bar Status 8.3.2014

123. - 1.0* - 5,454 - 3,464 - 666 - 291 - 38 - 5 - 5.42 - +0.06

bar Status 8.4.2014

110. - 1.0* - 5,950 - 3,792 - 634 - 297 - 63 - 6 - 6.70 - +1.28

bar Status 6.5.2014

107. - 1.0* - 6,243 - 3,850 - 603 - 311 - 78 - 8 - 7.72 - +1.02

bar Status 4.6.2014

94. - 1.0* - 7,934 - 4,016 - 588 - 307 - 87 - 18 - 9.08 - +1.36

bar Status 8.7.2014

93. - 1.0* - 8,067 - 4,142 - 576 - 311 - 94 - 19 - 9.53 - +0.45

bar Status 15.8.2014

91. - 1.0* - 8,135 - 4,200 - 571 - 319 - 96 - 20 - 9.74 - +0.21

bar Status 7.9.2014

89. - 1.0* - 8,181 - 4,142 - 556 - 320 - 99 - 22 - 10.19 - +0.45

bar Status 7.10.2014

89. - 1.0* - 8,287 - 4,190 - 550 - 325 - 101 - 24 - 10.50 - +0.35

sprochvariantn[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Kategorie:2 Artikel .23