Unterlaa

Aus Wikipedia
Der Artikl is im Dialekt Weanarisch gschriem worn.
Unterlaa
Wåpp'n Koat'n
Wappen von Unterlaa
Unterlaa und Umgewung um 1872, Franzisco-Josephinische Laundesaufnauhm
Johanneskiach'n Unterlaa
Wapp'nkartusch'n aum Prentlhof (18. Jh.)
Oide Mühle (1779)

Unterlaa is a friachara niedaöstarreichischa Uat, dea wo heut a Teu vom 10. Weana Beziak Favoritn is. Unterlaa håt a Fläch'n von 338,11 ha und 894 Eihwohna (2011).

Låge und G'schicht'[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Unterlaa liegt im Südosten von Favoritn aum Liesingbach. Im Osten grenzt Unterlaa aun's niedaöstarreichische Kledering und im Süden aun de niedaöstarreichisch'n Gemeind'n Lanzendorf und Leopoldsdorf.

Uasprünglich woa da Uat z'saumman mit Oberlaa a gemeinsaum's Duaf mit'n Nauman Laa.

Scho 1873 san greßare Teu vun Unterlaa aun Wean aug'schloss'n wua'n. Nåch'n Auschluss von Östarreich aun's Dritte Reich is Wean zu Groß-Wean vagreßat wu'an und daduach san de Gemeind'n Oberlaa und Unterlaa gaunz zu Wean kumma. Im Joahr 1954 is des daunn so blieb'n.

Sehenswüadichkeit'n[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Des wichtichste Bauweak von Unterlaas is de Johanneskiach'n aun da Klederinger Stråß'n. Oft wiad des klaane Kiachal ois öidaste no imma bestehate Gotteshaus in Bereich vom heitch'n Wean bezeichn't. Im Wåpp'n von Unterlaa erinnat des rode Maltesakreiz no imma'r aun de Maltesa',[1] de Besitza von dera Kiach'n.

Des Zentrum von Unterlaa is westlich von dera Kiach'n rund uman Unterlaaer Plåtz. Då befind't si a Mühl'n neb'n an Liesingbåch, de wo üwa'n Eifoahtstoa de Joahreszåhl 1779 tragt. Nebenau in da Klederinger Stråß'n 169 liegt da Prentlhof. Des woa'r a Teu von an Jågdschloss aus'n 18. Joahrhundat und wia'd nåch de letzt'n Besitza, da Famülie Prentl, so g'hass'n, de wo den Hof 1832 von de Maltesa kaufte hau'm. Üwa'n Eigaungstoa siacht ma'r a Wapp'nkartusch'n, im Owastock san no Waundmålerei'n mit Jågdszenan vuahaund'n. Geg'nüwa aum Liesingbåch is de oide Mühle in Unterlaa.

Rund um Unterlaa san etliche Büidsäu'n zum sehg'n, zum Beispüi des Sebastianskreuz, des wås üwa'r ana ehemålich'n Pestgrua'm aus'n Joahr 1713 steht; neb'n de Bauhngleis steht des Rote Kreuz; im Uat söwa'r aun da Kreizung Scheunenstråß'n/Georg-Wiesmayer-Gåss'n liegt a g'mauate Kapöi'n, a friachare Stateaun vom Woifoahtsweg von da Wieden nåch Maria Lanzendorf. Des Origenä-Hoizbüidl von 1747 is heut im Beziaksmuseum Favoritn. Im Süden aun da Stådtgrenz steht des Schutzeng'lkreiz von 1694, des wås eb'nfois zu dem Woifoahtsweg g'heat håt. Aum Johannesberg steht de Immaculatasäul'n von 1662 und auf da Sebastiansbruck'n üwa de Liesing in da Näh' von da Johanneskiach'n is a stanane Johannes-Nepomuk-Statue.

Net gråd a Sehenswüadichkeit, owa wichti füa Unterlaa – und aa füa's benåchboate Oberlaa – is a Produkt von da bod'nständich'n Laundwiatschåft: des Supp'ngrean. Des is a Bund G'mias aus rode und göwe Karott'n, Zölla (Sellerie), Pedasü und an Stangerl Lauch, featich z'saummbund'n füa'r an Supp'nhäf'n. Weu da Pedasü duat'n im Dialekt „Pesl“ g'hass'n wiad, san de Bauan, de wo'r eahm aubau'n, den Peslbauan.[2]

Literatua[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  • Herbert Tschulk: Wiener Bezirkskulturführer Favoriten. Jugend & Volk, Wien 1985.
  • Dehio-Handbuch Wien. X. bis XIX. und XXI. bis XXIII. Bezirk. Anton Schroll, Wien 1996.
  • Felix Czeike: Historisches Lexikon Wien Bd. 5. Kremayr & Scheriau, Wien 1997.
  • Landwirtschaftliches Casino Oberlaa: Die Bauern in Oberlaa, Unterlaa und Rothneusiedl. Donau Forum Druck, 2011.
  • Werner Schubert, Favoriten, Verlag Bezirksmuseum Favoriten, Wien, 1992.
  • Werner Schubert, Favoriten erleben, Verlag Lemberger, Wien, 2004
  • Christine Klusacek/Kurt Stimmer: Favoriten. Zwischen gestern und morgen, Mohl Verlag, Wien 2004, ISBN 3-901781-38-1.
  • Maria Kinz: Lebenswertes Favoriten, J&V Edition Wien, Wien 1992, ISBN 3-85085-083-0.

im Netz[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

 Commons: Unterlaa – Sammlung vo Buidl, Videos und Audiodateien
  • Eindrog iwa Laa in: Austria-Forum, dem östareichischen Wissnsnetz – online  (auf AEIOU)

Beleg[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  1. schaug bei Souveräner Malteserorden
  2. Leopold Teifer: Die Bauern in Oberlaa, Unterlaa und Rothneusiedl, Landwirtschaftliches Casino Oberlaa (Hsg.), Wien, November 2011.

Koordinaten: 48° 8′ N, 16° 25′ O