Papiamentu

Aus Wikipedia

Papiamentu oda Papiamento is a Kreolsproch mit ebba 330.000 Sprechan, de wo in da Karibik auf de ABC-Inseln (Aruba, Bonaire und Curaçao) gredt werd.

Ursprung[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Papiamentu is auf Curaçao in da zwoatn Hejftn vom 17. Joarhundat enstandn. Erscht ebba um 1700 hod si de Sproch auf de Insln Bonaire und Aruba ausbroadt.

Lexik[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Zwoa Drittl vom Sprochschotz vom Papiamentu kema vom Portugiesischn und vom Spanischn. Ebba oa Drittl ausm Holländischn. A boa Prozentpunkte ausm Englischn, Franzesischn etc.[1]

Boarisch Portugiesisch Papiamentu Guinea-Bissau Kreol Kapverdisches Kreol* ** Spanisch Català (Katalanisch)
Wuikomma Bem-vindo Bon Biní Bô bim drito Bem-vindo*** Bienvenido Benvingut
Guadn Dog Bom Dia Bon dia Bon dia Bon dia Buenos días Bon dia
Danke Obrigado Danki Obrigadu Obrigadu Gracias Gràcies
Wia gehts da? Como vais? Kon ta bai? Kumá ku bo na bai? Módi ki bu sa ta bai? ¿Cómo te va? Com està vostè?
sehr guat Muito bom Mashá bon Mutu bon Mutu bon Muy bien Molt bé
mir gehts guat Eu estou bom/bem Mi ta bon N' sta bon N sta dretu Yo estoy bien Estic bé
jo, i bin Sim, Eu Sou Si, Mi ta N', Mi i N, Mi e Sí, yo soy sí, sóc
hob a guadn Dog Passa um bom dia Pasa un bon dia Pasa un bon dia Pasa un bon dia Pasa un buen dia tenir un bon dia
sieg di spada Vejo-te depois, até logo Te aweró N' ta odjá-u dipus N ta odjâ-u dipôs, Te lógu Te veo después fins després
Essn Comida Kuminda Bianda Kumida Comida Menjar
Brod Pão Pan Pon Pon Pan
Saft Suco, Sumo Djus Sumu Sumu Zumo / Jugo Suc
i hob Curaçao gern Eu gosto de Curaçao Mi stima Kòrsou N' gosta di Curaçao N gosta di Curaçao Yo amo Curazao Jo estimo Curaçao

*Variante vom Kreolisch vo Santiago
**Schreibweis vo nam Beispui: ALUPEC
***Portugiesischa Ausdruck, dea wo im Kreolischen gnutzt werd.

Standardisiarung[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Auf de ABC-Insln gibts koa kuiturelle Identität mea. Untaschiede hods scho imma gebm. Papiamentu is duach de Vuifoit an Dialektn und Schreibweisn gfeadet. Im Papiamento auf Aruba is de Schreibweis steaka am Spanischn orientiat. Do schreibt ma: falsifica (fejschn), falsificacion (Fejschung), conexion (Vabindung), scur (dunkl). Auf Curaçao dagegn schreibt ma: falsifiká, falsifikashon, konekshon, sukú. Dazua gibts auf de ABC-Insln an Haffa Leara, de wo Papiamentu ned ois Muadasproch redn.

Wegn dera Situation wern seit de 1980a Joar de Standardisiarungs-Bemihunga vom Papiamenta stootli gfeadat.

Beleg[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  1. Vgl. hierzu: Papiamentus Swadesh-100 Wortliste

Im Netz[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]