Spoviecha

Aus Wikipedia
(Weidagloadt vo Säugetiere)
Spoviecha
Taxonomie
Iwastomm: Neimundviecha (Deuterostomia)
Stomm: Chordaviecha (Chordata)
Untastomm: Wirwiviecha (Vertebrata)
Iwaglass: Kiefermeiviecha (Gnathostomata)
Rei: Landwirwiviecha (Tetrapoda)
Glass: Spoviecha
Wissenschoftlicha Nom
Mammalia
Linnaeus 1758
Untaglassna
  • Ursaiga (Protheria)
  • Baitlsaiga (Metatheria)
  • Häane Spoviecha (Eutheria)

De Spoviecha (Mammalia), dt.: Säugetiere san a Glass fo di Wirwiviecha, de wos ma zmoast an eanam Föi dakennt, und de wos eanane Jungan mid Milli saing. Af da ganzn Wöid gibts heidzudogs um di 5500 Ortn fo Spoviecha; se weant in drei Untaglassna aufdeid: de Ursaiga, de wos nu Oa lengt, di Beitlsaiga und de Hähan Spoviecha, de wos aa Plazentaviecha hoassn; biologisch gseng ghead zu de letztan aa da Mensch dazua.

Systematik[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

De häan Spoviecha wern untagliedad in 21 Ordnungan:

  • Iwaoadnung Afrotheria:
    • Oadnung Tenrekortige (Afrosoricida)
    • Oadnung Risslspringa (Macroscelidea)
    • Oadnung Tubulidentata, mit blouß oana oanzign Ort, am Erdfaggi (Orycteropus afer))
    • Oadnung Schliaffa (Hyracoidea)
    • Oadnung Risslviecha (Proboscidea, mit de Elefontn (Elephantidae) ois oanziga Famui
    • Oadnung Seekia (Sirenia)
  • Iwaordnung Xenarthra:
    • Oadnung Girtlviecha (Cingulata)
    • Oadnung Zonormade (Pilosa)
  • Iwaoadnung Euarchontoglires:
    • Oadnung Spiezherndln (Scandentia)
    • Oadnung Riesngleidda (Dermoptera)
    • Oadnung Brimatn (Primates) oda Herrnviecha, z. B. d'Offna und da Mensch (Homo sapiens)
    • Oadnung Nogeviecha (Rodentia), z. B.:
      • as Oachkatzal (Sciurus vulgaris) und
      • as Murmandl (Marmota marmota)
    • Oadnung Hosna (Lagomorpha), z. B.:
      • da Föidhos (Lepus europaeus) und
      • da Kiniglhos (Oryctolagus cuniculus)
  • Iwaoadnung Laurasiatheria
    • Oadnung Insektnfressa (Eulipotyphla), z. B.:
      • da Igl (Erinaceus europaeus)
      • da Maiwuaf (Talpa europea)
      • deSpiezmais (Sorex)
    • Oadnung Fledaviecha (Chiroptera)
    • Oadnung Schuppnvieche (Pholidota)
    • Oadnung Raubviecha (Carnivora), z. B.:
      • da Dochs (Meles meles) und da Fuchs (Vulpes vulpes)
      • da Fischodda (Lutra lutra)
      • de Kozna, z. B. de Wuidkoz (Felis silvestris) und de Hauskoz (Felis silvestris domesticus), da Lew (Panthera leo) und da Luchs (Lynx lynx)
      • da r (Ursus)
      • de Moda (Martes), z. B. da Stoamoda
      • de Wossaraubviecha (Pinnipedia), z. B. da Seehund und as Woiroß
      • as Wiesl (Mustela nivalis) und as Hermelin (Mustela erminea)
      • da Woif (Canis lupus) und da da Hund (Canis lupus familiaris)
    • Ordnung Ungrodhufade (Perissodactyla), z. B.:
      • da Esi (Equus asinus) und as Roß oda Pferdl (Equus caballus)
      • as Noshorn (Rhinoceros)
    • Ordnung Grodhufade (Artiodactyla), z. B.:
      • as Rindviech (Bos taurus), da Biffi (Bos bubalus) und da Wossabiffi (Bubalus arnee)
      • de Gweidroga, z. B. as (Capreolus capreolus), da Roudhirsch (Cervus elaphus) und da Domhirsch (Dama dama)
      • de Gams (Rupicapra rupicapra), de Goaß (Capra hircus) und da Stoabog (Capra ibex)
      • as Schof (Ovis aries) und as Wuidschof oda Muffischof (Ovis ammon)
      • de Sau (Sus scrofa domesticus) und de Wuidsau (Sus scrofa ferus)
      • de Kamöi (Camelus)
    • Oadnung Wossaspoviecha (Cetacea) mid de Döifina und de Woi (Cetaceae)

Nom[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Da boarische Nom „Spoviecha“ loadt si von am oidn Wort fia „saing“ o, vgl. im Deitschn Spanferkel, boarisch Spofaggal: a Faggal, wos nu Milli saigt.

Im Netz[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

 Commons: Spoviecha – Sammlung vo Buidl, Videos und Audiodateien