Hoiz

Aus Wikipedia
Der Artikl is im Dialekt Niedaboarisch/Obaboarisch gschriem worn.
A Beispui: da Stomm vo ara Lindn
Vaschiadane Hoizoatn

Hoiz hoaßt ma a hoarts Gweb, des wo bestimmte Pflanzna buidn. Hoiz is oana vo de ejdasdn Rouhstoffe, de wo vo Menschn gnuzd worn san und ois nochwoxnda Rouhstoff bis heid oans vo de wichtigsdn Pflanznaprodukte.

Entstehung vo Hoiz[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Hoiz entstehd unta da Rindn im sognenndn Kambium.

In unsan Broadn gibds joareszeitli bedingd, vaschiadne Woxtumsphasn vo de Baama, de wo aa fia de Entstehung vo de Joaresring soang.

  • Ruahphasn (Novemba bis Feba)
  • Mobilisiarungsphasn (Meaz, Aprui)
  • Woxtumsphasn (Mai bis Juli): hejs Friahoiz
  • Deposizionsphasn (August bis Oktoba): dunkls Spadhoiz

Wirtschoftliche Bedeitung[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Hoiz is oana vo de ejdasdn und wichtigsdn Roh- und Weakstoffe vo da Menschheit. De Joaresproduktion iwasteidt de Produktion vo Stoih, Aluminium und Beton.

Struktua[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Hoiz weist an artspezifischn anatomischn Afbau af, so dass si Hoizartn wega ernana Makro- und Mikrosturkturn voneinanda untascheidn lassn. De wissenschaftliche Beschreibung vo Hoizstruktuan und Bestimmung vo de Hoizartn is Afgab vo da Hoianatomie.

Industriehoiz[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Hoiz is da wichtigste Grundstoff fia de Zejstoff- und Hoizwerkstoffindustrie. Da Rouhstoff ko mechanisch zakleinat wern oda dazua no chemisch afgschlossn. Voaprodukte han Hackschnitzl (zakleinats Hoiz), Schoatn, Hoizfasan oda aa Furniere (Hoizbladdl). Es werd nua Hoiz ohne de Rindn zu vaarban gnumma. Fia de Heastellung vo Hoizweakstoffn wean de Schoatn oda Hoizfasan valeimt und presst. Speahoiz aba werd aus kreizweis valeimtn Furniern gmacht.

Fia de Zejstoffheastellung muas as Lignin zum grejßtn Teil vom Fasagrundstoff außa gmacht wern. Des macht ma mit am am Sulfatverfahrn oda am Sulfitverfahrn. As Reslignin werd ibas Bleicha vom Zejstoff außagmacht. Bei da Heastellung vo Hoizstoff oda am Hoizschliff ois Material fia Pappn und Papia bleibt as Lignin in da Fasamasse. Papia aus Zejstoff hod ma friahra no mit hoizfrei markiat. Aus Zejstoff und Hoizstoff wern aa Papia, Pappn und Zelluloseprodukte wia Zelluloid und Viskosefasan heagstejt.

Ondare Woat-Bedeitunga[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Hoiz ko ma aa zo-n-aran gonzn Woid (oda an Woidstickl) song. Boi oiso ebba sogd, ea gähd ins Hoiz, no hoassd des nix ondas wia "inan Woid gäh". Wea a Hoiz voa da Hittn hod, hod entweda gnua Gejd; oda, wa ma vo an Weiberleit redd, na moand ma do domid, doss an großn Busn hod.

Im Netz[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

 Commons: Hoiz – Oibum mit Buidl, Videos und Audiodateien