Nutza:Luki/Maya-Klassik

Aus Wikipedia
Mayaststädd aus da Klassik lign in da Middn vom rodn Gbiat
Da Tempe vum Kreiz

De Maya-Klassik is a Zeidoita in da Kuitua vo de Maya vo eppa 200 bis uma 900 n. Chr. Jede vo de Periodn hod ia bsundare Gschicht und schtaunasweatn Städd.

Owa waun ma se de Kuitua vo de Maya vuastön, daun foin an unweigali de Nam vo de machtign oda a vo de kloanan Stodstootn ei , wia: Tik`al, Calacmul, Piedras Negras, Bonampak, Seibal, Uaxactun, Uxmal, Naranjo, Caracol, Palenque, El Peru, Yaxchilan oda Copan, usw. Maunche vo de Städd haum bis heid a große Bekauntheid dahoidn. De Büda dea machtign Tempobautn de middn aus Uawoid auffiwoxn weckan oafoch de Neigiad meara iwa de Gschicht eanana Eabaua und d`Leid za eafoan.

Wia laung hods adauad[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

De Maya-Klassik hod uma sibnhundat Joa dauad, vo eppa 200 bis uma 900 n. Chr. Des is a muatz launge Zeit. Nua zan Vagleich, des wa genauso laung ois wiad ma de Gschicht vo Middleiropa vom Johann vo Luxmbuag, ob 1313 Kini vo Behmen bis Heid bschreibt. Und in dera Maya Klassik hod se a in Mayalaun oadanli vü dau.

Zamfossung[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

De Gschicht vo da Mayaklassik is oane vo de konkuriradn Stodstootn. Vo Eanan Afstig, mauncha Untaweafung, Dynastiwexl, da Eimischung vo Zentreumexiko und vo da bluadign Rivalität dea zwoa Grossmächt Caracol und Tik`al. Vü wos ma Heid iwa Deran Zeit wissn, vadaungan ma enare Afzeichnungan, de Se af Stelen, hiazane Tiastiatz, Fries und Kloagrätschoftn, wia Kaukauhaferl oda Tölla hintalossn hom. Und natiali a denane Mayafuascha, des in Joazehntn gschofft hom eanane Hieroglyphn za entziffan und zlesn. So haum ma Heid a gaunz a aundas neichs Büdl iwa de Maya, eanane Kuitua, eanane Wigglwogl, eana Lebm und eanane Gödda. Eigendli hod se insare Sichtwoas iwa de klassischn Maya und enare Gschicht in de letzn Joa schtoak gändad.

Eana Untagaung[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Wia oiwei efta Fuascha middn im Uawoid Ruinan vo grosse Städ gfundn hom, vo De ma iwahaubt nixe gwissd hod. Do hod ma se gfrogt wias so wos megli woa, das a soa Kuitua oafoch faschwind und a in de spadan Leid koa Eainnarung hintalost. Ma hod iwa enane Untagaung de faschidanstn Hypothesn afgstöd, wia des Megli woa und wos drau d`Schuid ghobd hed.

Im Atüki Da Untagaung vo de Mayastootn in da Klassik stähd meara iwas Vaschwindn vo de Städd und Stootn.

Literadua[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  • Nicoiai Grube u. A., Maya - Gottkönige im Regenwald. Tandem Verlag - H.F. Ulmann-Potsdam 2006/7 ISBN 978-3- 8331-4447-9
  • Hanns.J.Prem, Geschichte Altamerikas. R. Oldenburg Verlag, Minga 2008. ISBN 978-3-486-53032-2
  • Rudolf Pförtner/Nigel Davids, Alte Kulturen der neuen Welt. Econ Verlag, Wean 1980.
  • Berthold Riese, Die Maya. C.H.Beck-Wissen, Minga, 6.Auflage 2006. ISBN 978-3-406-462641

Im Netz[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

 Commons: Luki/Maya-Klassik – Sammlung vo Buidl, Videos und Audiodateien