Nutza:Rotzbua/FAQ

Aus Wikipedia
(Weidagloadt vo Nutza:Bua/FAQ)
Archiv Archiv
zum Archiv

De wichtigstn Frogn wo mia imma wieda zua Boarischn Wikipedia gfrogt wean:

Boarische Schreibweis[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

H. C. Artmann
Ko do herin jeda schreim wiara wui?

Natiale, des zoagt de Praxis. Wea nochdenkt, dem is owa klor, dass a Sproch, wo iwalebm wui, a nochvoiziagbore Schriftlichkeit braucht. Des kena owa ruhig zwoa oda drei konkurriarende Schreibsysteme sei. De frein, unobhängign Autorn in da Boarischn Wikipedia propagian a Vaoaheitlichung noch vorhandanen Voabuidan. Voabuida wo ausm Voik und aus da Literadua kema und ned vo da Germanistik (in da Germanistik gehts um Deitsch und net um Boarisch (Bavaristik); fia de Dahoidung vo da Boarischn Sproch is vo da Germanistik deshoib gor nix z dawoartn - gonz im Gegntei: Fia vui Germanistn is des a Randphänomen, a irrelevants Sproch-Kontinuum oda a Hoamatmuseum, bestnfois a Forschungsobjekt..). Voabuidhoft is zum Beispui des Boarische Weatabuach "So wead gredd" vom Verein Bairische Sprache und Mundarten Chiemgau e.V. (gfeadat vom "Beziak Obabayern", von da "Volkskultur Land Salzburg", vo "Bayerische Einigung e.V. Bayerische Volksstiftung" und vo da "Berchtesgadener Landesstiftung"). Voabuidhoft san H. C. Artmann, Ernst Jandl und de Weana Gruppm und no vui mehra. So wia iwahapts de boarische Schreibweis im Voik - in de letztn 50 Joar - nua relativ geringe Varianzn aufweist. Iwaroschend wenn ma de gebetsmuinoartige Beliabigkeits-Propaganda, de do herin imma wieda vortrogn wead, so lest.

Zwoa Admins hom sogor scho mit kyrillischa Schrift fias Boarische do herin experimentiat; Ernsthaftikeit oda bloos Zeitvaschwendung? Wen interessiats? De Boarische Wikipedia ziagt leida aa imma wieda Leidln o, wo eanare Schrift- und Sprochegotrips do herin auslebm woin; duach de Beliabigkeitspropaganda ois ogeblichs Grundgsetz vu da Boarischn Wikipedia, wead des gfeadat! In Wiaklichkeit is sowos a grosse Gfoa fia de Boarischn Sproch. Wei, mit oana Beliabigkeitssproch wead ma nua weng Leidln begeistan kena. (Gonz obgsegn davo, dass a Beliabigkeitsprinzip a konsequente Orbat in oana Wikipedia ad absurdum fiat. Qualität - exakt definiat - is mit Beliabigkeit net vaeinboa. Qualität is sogor des genaue Gegntei vu Beliabigkeit.)

Warum vawends ia koane Sondazeichn?

Sondazeichn - wo iwa de im Deitschn iblichn Sondazeichn aussegenga - san unpraktisch und oafoch unnedig. Oba- und Niadaboarisch ko ma sogor ganz one Sondazeichn, nua mitm lateinischen Alphabet schreim. So wia de deitsche Sproch Jiddisch in da modeanen YIVO-Umschrift gschriem wead.

Hod de Boarische Umschrift a Zukumft?

Jo, sicha, ois Umschrift fia enge wissnschoftliche Zwecke (so wias a wissnschoftliche Umschrift fia de russische Sproch gibt oda fia Sanskrit; owa koan Menschn aussahoib enga wissnschoftlicha Owendunga dat eifoin, so a Umschrift z vawendn!). Fia de boarische Praxis, fia de Zukumft vom Boarischn, ois austro-boarisches Schreibsystem, is s owa gonz und gor ungeeignet und kontraproduktiv (unpraktisch und obschreckend). Des beste Beispui dafia is de Boarische Wikipedia. Sejbst de Leitln, wo de Boarische Umschrift propagiat hom, homs in dena olla sejtanstn Fejn konsequent ogwendet. Vo da schweigendn Meaheit vo de Autorn is imma obglehnt worn.

Boarische Sproch[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Alf Poier
Warum lest ma do herin imma wieda oide Ausdrick, wia Wean oda Landkroas, wo ma nua no sejtn heat?

Boarisch gheat scho zu de gfeadetn Sprochn. Easchtns redn imma wenga Leidln boarisch (de Schätzung liegt zua Zeit ba rund 20% vo da Bevejkarung im boarischn Sprochraum) und zwoatns wead boarisch grod vom Hochdeitschn assimiliat (so wia des in dena Grosstedd scho gscheng is; do wo Boarisch dann hoasst: Hochdeitsch plus a poar boarische Idiome). Dazua kimmt no da zuanehmende Einfluss vum Englischn (in vuin Bereichn, wia modeane Musi, Internet, EDV, Marketing etc. gibts praktisch nur no englische Begriffe). Zua Eahoitung vom Boarischn muass ma deshoib auf klassische Voabuida zruckgreifa. Echt boarische Weata san dahea gegniwa hochdeitsch-assimiliatn Begriffn z favorisian. Mia glaam hoid, dass Boarisch a oanzigoartiga Kuituaschotz is, wo ma dahoidn muass. Und zwor ned ois Musikantnstadl-Hoamatmuseum sondan in da aufmipfig-vaschrobanen - echt boarischn - Lebendigkeit vo Kraudn Sepp, Buchner (Haindling), Fredl Fesl, Ringsgwandl Schorsch, Söllner Hansi, Williams Fändrich (Williams Wetsox) & Co. und vo H. C. Artmann, Jandl, Qualtinger, Ambros, Willi Resetarits (Ostbahn Kurti), Poier Alf usw.

Effentlichkeit[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Hosd mi!
Wia wead de Boarische Wikipedia in da Effentlichkeit woargnumma?

De Boarische Wikipedia wead vo oin wichtign Multiplikatorn (Politikan, Medien, Kinstlan, Wissnschoftlan usw.) praktisch iwahapts ned woargnumma. Außa a poar Liabhowa intaressiat se neamd wiakli dafia.

Vialeicht zum Glick, wei mit Eitlkeitn ("Mei Schreibweis", "Mei Ideolekt", "O mei o mei o mei o mei o mei o mei"), Beliabigkeits-Propaganda, grotesk-makabren Stammtischschwurbeleien und an Haffa greislicha Artikl (ba vuin guadn Artkln natiale) kennt ma da boarischn Sproch so no an gressan Schodn zuafign...

Und wia ko ma des nacha endan?

In oana Groswuazlorganisation wia da Wikipedia ko ma des nua basisdemokratisch und in kloan Schrittn endan. Owa de frein, unobhängign Autorn san auf an langan Marsch vuabereitet. Es geht do drum kontinuialich an da Vabessarung vo da Boarischen Wikipedia z werkln, ois ondare is Nebmsoch. Und fia spada: Unta dena frein Autorn vo da Boarischn Wikipedia gibts ned nua Querulantn ;), sondan aa Leidl, wo Profis fia Effentlichkeitsorbat san.