Tenskwatawa

Aus Wikipedia
Ten-sqúat-a-way (gmoit vom George Catlin).

Tenskwatawa (boarisch: „De offane Tia“), friara Lalawethika (boarisch: "De Rassl" bzw. "Da Leammocha"), (* 1775; † 1836 in Kansas, USA) woar a Haiptling und Medizinmo vo de Shawnee-Indiana. Ea is da Bruada vom berihmtn Indianafiara Tecumseh (1768–1813), dea wo vasuacht ghobt hod, a indianische Allianz aufzbaun und im Britisch-Amerikanischn Kriag ums Lem kema is. Tenskwatawa is bekonnt ois "Da Prophet" bzw. da "Shawnee Prophet".[1]

Friahe Joa[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Da oaeigige "Shawnee Prophet" (Portrait vo Charles Bird King)

Tenskwatawa is ois Waise bei seine Gschwista aufgwoxn, wei sei Voda scho voa seina Gebuat gstoam is und sei Muada nacha glei de Familie valossn hod. Ea woa a Aussnseita und hod ois Vasoga goitn. Ea woa a schlechta Jaga und a unfähiga Kriaga, zwoa Fähigkeitn de wo fia an Mo bei de Indiana vo dera Zeit fian Rong entscheidend woan. No dazua hod a bei am Jogdunfoi a Aug valoan und sei Gsicht woa entstejt. Ois ständige Zuischeim vo Lästarung und Spott is a am Oikohoi vafoin.

Da Religionsfiara[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Anno 1805 hod da Tenskwatawa a Serie vo Visiona duachlebt, de wo sei Lem vaändat hom. Ea is danoch zum Prediga und Prophet worn und hod de Besinnung aufs traditioneje Indianalem gfoadat. Sei Ohängaschoft is rosch gwoxn.

Des Zentrum vo seina Religionsbewegung is de Indianasiedlung Tippecanoe woan, wo da Indianaprophet aa sejm glebt hod. Da Ort is nacha aa in Prophetstown umgnennt woan.

Niadalog und End[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Da Tenskwatawa is mit da Zeit imma militanta woan. Ea hod imma mea Ohänga griagt, ned nua vo de Shawnee sondan aa vo ondan Indiana-Vejkan. Es is imma wieda zu Iwagriffn auf weiße Siedla kema. Da spodare US-amerikanische President William Henry Harrison hod Truppm higfiat. In Obwesnheit vo seim Bruada Tecumseh, am politisch-militearischn Indianafiara, hod da Tenskwatawa de Vision ghobt, dass de Indiana unvawundboa waradn und gegn de Weißen gwinna dadatn. Deswegn hod a de Indiana vo Teppecanoe in a aussichtslose militearische Konfrontation gegn a reguleare Armeeeinheit gfiat. In da Schlocht vo Tippecanoe san de Indiana in nua zwoa Stundn niadagmetzlt woan. Prophetstown hod da Harrison niadabrenna lossn.

Mit dera foischn Prophezeiung und mit da Niadalog hod da Tenskwatawa sei Oseng und Mocht ois indianischa Prophet und Religionsfiara valoan ghobt und nia mea wiedadalongt, obwoiras imma wieda vasuacht ghobt hod.

De nextn Joa hod a in Kanada vabrocht. 1825 is a wieda in de USA gonga. 1826 hod a afm Gebiet vom heiting Kansas City a Indiana-Siedlung grindt und is 1836 do gstoam.

Schau aa[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Beleg[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  1. Dictionary of Canadian Biography Online: TENSKWATAWA

Literatua[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  • Edmunds, R. David. The Shawnee Prophet, 1985
  • Edmunds, R. David. Tecumseh and the Quest for Indian Leadership (2. Auflog, 2006)
  • Drake, Benjamin: The Life of Tecumseh and His Brother The Prophet. Reprint vo da Ausgob vo 1858, University Press of the Pacific, 2002.

Im Netz[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]