Kuitua in da Stod Soizburg

Aus Wikipedia
Der Artikl is im Dialekt Stod-Soizburgarisch gschriem worn.
A Konzert im Großn Soi vom Mozarteum

D'Stod Soizburg is fir ihr großes Kuiturongebod in da gonzn Wöd bekonnt. Bsondas im Bereich vo da klassischn Musi, vo Oper und Theata is a Haufn los in da Stod. Klassische Konzerte gibts fost jen Dog, zum Beispüi de Mozart-Serenadn vo Mai bis Dezemba.

D'Festspüle[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  • D'Soizburga Festspüle san a wöidbekonnts Festival mid Konzerte, Opan und Theata, des wos jeds Joa im Juli und August vüi intanazionale Gäst auziagt. Grindt worn sans im Joa 1920 vom Reinhardt Max und vom Hugo vo Hofmannsthal.
  • D'Ostafestspüle, de woss seid 1967 ois Ergänzung zu de großn Festspüle mochn, hod da Herbert vo Karajan gründt. Do wird jeds Joar a neiche Opa vorgstöid, und a bor Konzerte gibts a. Spüin dan d'Berlina Philharmonika.
  • Nu dazua gibts seid 1973 a nu Pfingstfestspüle.

De gonzn Festspüle findn zum Großdeu in drei Haisa in da Oidstod stott, de wos ma a in Festspüibezirk nennd. Architekt wor da Holzmeister Clemens, der wos oide barocke Bautn midvawendt hod. Und zwar san des:

  • D'Föisnreitschui
  • S'Große Festspüihaus
  • S'Haus firn Mozart (friara Glans Festspüihaus)

Ondane Festivals[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  • S'intanazionale Festival aspekte Soizburg fir moderne Musi
  • S'intanazionale Festival SZENE Soizburg fir moderne Kunst
  • D'Mozartwochn uman Mozart Woifal sein Geburtsdog am 27. Jenna umanond
  • Da Soizburga Jazzherbst

Theata und Konzertsele[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  • Da Große Soi vom Mozarteum
  • S'Klane Theata
  • S'Orchestahaus
  • S'Oval im Eurobark
  • S'republic
  • Des Soizburga Londestheata
  • Des Soizburga Marionettntheata
  • Des Soizburga Stroßntheata
  • S'Schauspuihaus Soizburg (friara Elisabethbühne)
  • S'Toihaus

Museen[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  • S'Dommuseum
  • S'Haus vo da Natur
  • S'Museum vo da Moderne am Mönksberg om drauf
  • S'Rupatinum fird moderne Kunst
  • Des Soizburga Museum Carolino Augusteum; do ghern a nu dazua:
    • S'Domgrowungsmuseum
    • S'Festungsmuseum
    • S'Panorama-Museum midn Sattler-Panorama drin
    • Des Spuizeigmuseum
    • S'Voikskundmuseum im Monadsschlessl aufm Höibrunna Berg
  • Da Soizburga Tiergortn in Höibrunn
  • Des Stülle-Nocht-Museum

Musi[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  • D'Akkorde - On - Stage Soizburg
  • D'ARGEkuitur Soizburg
  • D'Camerata Soizburg
  • D'MARK.freizeid.kuitur
  • S'JazzIT
  • D'Junge Philharmonie Soizburg
  • S'Mozarteum Orchesta Soizburg
  • S'Östareichische Ensemble fir neiche Musi
  • S'Rockhouse
  • D'Soizburga Festungskonzerte

Kino und Füim[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Im Joa 1921 hod d'Stieglbrauerei in Maxglan a bor landwirtschafdliche Stodln fir de "Soizburga Kunstfüim" zur Vafügung gstöid, a Füimprodukzionsfirma mid Sitz im Hotö "Östareichischa Hof", de wos grod neich gründt worn is. De hom dortn a Labor und a Füimatelier eigricht und glei a Doku drahd, nämli "D'Festspüle 1921". Eana easchta Spuifuim, "De Tragödie vom Carlo Prinetti", hod am 29. Jenna 1924 in Wean Premiere ghobt. An zweitn homs owa nia gmochd, weis scho 1925 in Konkurs gonga san, grod wia da östareichische Stummfuim grod sei gresste Krise ghobt hod. Owa immahin, s'Maxglana Kino wor domois s'zweitgresste in Östareich außahoib vo Wean.

S' Mozartkino in da Oidstod homs im Joa 1905 im Hotö Kasererbräu eigricht; seitdem iss innahoib vom Gebäude a bor Moi umzong. S'letzte Moi homses im Joar 1987 vagressad, und dabei homs an Brunnen aus da Römazeid gfundn, der wos heid im Soizburga Museum Carolino Augusteum ausgstöid is. De römischn Mauarestln siacht ma im Römasoi vom Mozartkino.

Da Vorlaifa vom heiding Elmo Kino is 1947 im Turnsoi vo da Voiksschui Plain entstondn, nur a bor hundat Meta weg vom heiding Stondort an da Lehna Bruckn. Des Gebäude dort homd im Joar 1949 d'Morawetz Else und da Morawetz Fredl neich baud, mid an Soi fir 1.000 Leid. 1977 is a zweita Soi dazuakumma, vier Joar speda nu amoi zwa Sele, und seid de 1980a-Joar sans fünfe, da gresste mid 435 Sitzblätz.

Des Soizburga Füimkuiturzentrum DAS KINO am Aißan Sta hod sein Schwerpunkt auf künstlarisch anspruchsvollare Füim und Retrospektivn. Jen Herbst gibts außadem a intanazionals Bergfüim-Festival. Außadem gibts in da Stod Soizburg nu:

  • S'ehemolige Central Kino in da Linza Gossn
  • Des Cineplexx City am Hauptbohnhof