Photographischs Liacht

Aus Wikipedia
Der Artikl is im Dialekt Obaboarisch gschriem worn.

S' Liacht is scho ois Wortursprung s' ois Entscheidende in da Photographie. In dem Zsammhang ko mas unta am Haffa vo Gsichtspunkt eiteiln.

S'Liacht und andane elektromagnetische Strahln

S' Liacht is dea Teil vo de elektromagnetischn Strahln, den da Mensch mim Aug seng ko. A de meistn photographischn Vafahrn benutzn den gleichn Anteil aus da Strahlung, oafach, wei ma Buidl mecht, de so ausschaung, wias da Photograph sejba wahrgnumma hod. Photographisch intressant han aba a anderne Bereiche vo Strahlung, in da künstlerischn Photographie hod vor allem s' nahe Infrarot a Bedeitung, fia wissenschaftliche Aufnahma a as ferne Infrarot, as Ultraviolet und'd Röntgenstrahlung. Streng gnumma is des ois koa Photographie, wei des Wort bziagt se ja aufs Liacht und domid auf an sichtbarn Teil vo da Strahlung.

Eiteilung unta vaschiedne Gsichtspunkt[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Vorhandns Liacht - Liacht, des da Photograph mitbringt[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

So gseng gibts drei Situationa, in dene se a Photograph befindn ko:

  • S'werd mit dem Licht photographiert, des oafach scho do war. Des is zum Beispui bei Landschaftn a so, a bei Stadtansichtn im Dunkln, mit am vorhandnen Kunstlicht. In dem Zsammhang spricht da Fachmo a vom Available Light (englisch fia vorhandns Liacht). Wobei mit Available Light eha a Situation gmoant is, wo fast scho nimma gnua Liacht vorhandn is, ma aba mit entsprechendm Können und Ausrüstung trotzdem no a scheens Buidl hiakriagt, ohne daß ma aba eigne Liachta eisetzt. A bei da Vawendung vom vorhandnen Liacht hod da Photograph an Haffa Möglichkeitn, s' Liacht zum beeinflußn. Oafach daduach, daß a an Zeitpunkt richtig wejd. Fia Landschaftn is d' Tageszeit, d' Joareszeit und a as Wedda ganz wichtig. Bei Konzertphotographie zum Beispui ko ma oafach drauf wartn, daß de richtign Scheinwerfer ogenga.
  • Da Photograph macht se sei Liacht sejba. Des ko mit oam Aufsteckblitz, mit am eibautn Blitz, mit mehrane Studioblitzgeräte oda a mit Lampn sei. In dem Zsammhang a große Rolln spuin a de Liachtforma. Des han zum Beispui Schirme, de inna reflektierend bschicht han, oda a de Softbox, auf de a große Leinwand gspannt is, de vo hint ogleicht werd.
  • Oft werd natürli beids gmischt. Do red ma zum Beispui vom Aufhellblitzn. A ko durch Reflektorn as vorhandne Liacht umglenkt wern, dann is a a Mischung aus am vorhandnen Liacht und am Liacht, um des se da Photograph sejba kimman duad.

Direkts Liacht - diffus Liacht[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

As direkte Liacht kummt aus oana Richtung zum Motiv. Dadurch dagem se starke Schatten, de horte Kantn hom. Beispui:

  • S'Sonnaliacht mittags bei klarm Himme
  • A Blitzgerät ohne weidane Huifsmittl direkt aufs Motiv gricht.

As diffuse Liacht werd a ois indirekts oda zastreits Liacht bzeichnet. In seina reina Form kimmts aus olle Richtunga gleichamasn. Dadurch ergibt se a weiche, schattnfreie Ausleichtung vom Motiv. Durch de fehlndn Schattn ko aba da räumliche Eidruck valorn geh.

  • S'Tagesliacht bei trübm Wedda, do werd as Sonnaliacht vom Dunst und de Wolkn zastreit.
  • A Blitzgerät, des in am Raum gega Deckn gricht werd.
  • D'normale Raumbeleichtung, de vo de Wänd reflektiert werd.

Sonnaliacht[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

S' Sonnaliacht hod a beim scheenstn Wedda an leicht zastreitn Oteil. Und zwar vom blaua Himme. Auf'm Weg durch d' Atmosphere werd a Teil vom Liacht am Wassadampf zastreit. Des nend ma d' Rayleigh-Streuung und de is umso stärker je kirza d'Wellenlänge vo dem Liacht is. Oiso werd vor oim s'Blau zastreit. Des blaue Liacht werd dann wiada vom Dunst reflektiert und macht an Himme blau. Am direktn Liacht fejd dann a wengal a blau, desweng moant ma d'Sun warad gelb. S'Himmeblau zsammad mit am gelbn direktn Liacht gibt wiada a neitrals Weiß. Außahoid vo da Atmosphern schaugt Sunna weiß aus.

Wei bei tiefstehenda Sun des Liacht weida durch'd Atmosphere muaß, is da de Zastreiung a stärka. Wei dann no mehra Blau vom Sunnaliacht weggnomma werd dagem se de orangen bis rötlichn Farbn vom Sunnaauf- und untagang.

Durch des ganze dagibt se a da Blaustich bei Aufnahma im Schattn. Wei s' werd ja nua as direkte Licht abgschatt, ned aba as zastreite Liacht vom Himme. Vor oim beim weißn Schnee siagt ma des, daß dea im Schattn blau ausschaugt.

S' Sonnaliacht is a de Grundlag fia d' Farbwiedergab. Oafach, weis de Liachtquelln is, de a jeda kennt und desweng ois normal eigschätzt werd. De meistn Filme und a de Grundeinstellung vo Digitalkameras vasuachan Aufnahma bei Tagesliacht farbrichtig wiederzgebn. Bei Kunstliacht gibts dann Probleme. Via künstliche Beleichtung gibts extra Tagesliacht-Lampn, de vasuacha as Sonnaliacht nachzstelln, ums am Photographn oafacha zmacha. A Blitzgeräte hom de Farbcharakteristik vom Sonnaliacht.

Farbtemperatur[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

De meistn Liachtquelln han physikalisch gseng Schwarze Strahler. Des hoaßt, des Spektrum vom ausgstrahltn Liacht hängt vo da Temperatur ab. De Farbtemperatur vo am Liacht entspricht da Temperatur vo am schwarzn Strahler, dea as gleiche Liacht aussendt. Ois Weiß werd a Liacht mit da Farbtemperatur vo 5000 Kelvin (uma 4700 °C) empfundn, wei des de Oberflächntemperatur vo da Sonna is. Glühlampn han a weng kälter (uma 3500 Kelvin) und wern desweng rötlich/gelblich empfundn. Da Liachtbogn beim Schwoaßn is hoaßa und schaugt desweng blau aus. Trotzdem red ma bei Blau vo na kaltn Farb und bei Road vo na warma. Des hod aba nix mit da Farbtemperatur zum doa. A Liachtquelle muaß ned umbedingt de Temperatur hom, de ihra Farbtemperatur entspricht. Des han dann koane schwarzn Strahler, se leichtn ned wega ihra Temperatur. Des warn zum Beispui Leuchtstoffröhren, de grod amoi handwarm wern. Metall-Dampflampen wern zwar recht hoaß, aba ned so warm, wia ihra Farb entspricht.

Kontinuierlichs Spektrum, Linienspektrum[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Liachtquelln, de schwarze Strahler han, hom a kontinuierlichs Spektrum. Des hoaßt in ihrm Liacht is a jede Farb vorhandn. Wia de Farbn vo da Helligkeit her im Vahejdnis zuaanande steh ergibt se aus da Temperatur und dariaba ergem se untaschiedliche Farbeindrück. In Liacht mit am Linienspektrum kemma nur ganz bestimmte Farbn vor. Da Extrem-Foi is as Liacht vo am Laser, des besteht aus oana oanzign Farb. Leuchtstoffröhrn und andane Gasentladungslampn han so baut, daß as Aug täuscht werd und ma moant, des war a ganz normals Liacht, wia mas vo da Sonna und de Glühlampn gwohnt is. Des werd dadurch erreicht, daß ma de richtign Farbn im passendn Vahältnis mischt. Photographische Aufnahmemedien hom aba ned exakt de seibe Farbempfindlichkeit wias Aug, desweng kemman bei Aufnahma, de in am Liacht mit Linienspektrum gmacht wern starke Farbstich zstand.

Weißabgleich[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

As beim Photographieren heagnummane Liacht hod ned imma de farbliche Zsammsetzung wia as Sunnaliacht. S' Aug macht zsamm mit'm Hirn an Weißabgleich iaba bekannte Gegnständ. A weiß Bladll Babia is in Zimmerbeleichtung leicht gelblich, da ma aba woaß, daß as Babia weiß is, glaabt ma, daß ma koan Farbstich seng dad. Der Farbstich is aba vorhandn und werd vo jedem photographischn Aufnamemedium eakannt. Um Farbstich im fertign Buidl zum vahindern bracht ma an Weißabgleich, ma muaß oiso d'Farbn so korrigiern, daß des wos ois weiß empfundn werd a weiß erscheint. Beim Vawendn vo Negativ werd des beim Erstelln vo de Abzüg erledigt. De Automatn vasuchan iabas Buidl vateilt a ausgwogns Vahältnis vo olle Farbn eizstelln, des basst in de meistn Fäll. Bei digitale Aufnahma ko ma de Datn umrechna. Des passiert entweder direkt nach da Aufnahma durch'd Software vo da Kamera, oda ma machts sejba spada am Rechna. Do Dias koa Nachbearbeitung zualossn muaß ma gega Farbstich Korrektur-Filter hernemma, de fuiltern zum Beispui bei Glühlampn an Teil vom Rot weg. Problematisch in dem Zsammhang is da Einsatz vo Mischliacht, wei ma ko natirle nua gega oan Farbstich was doa. Innenaufnahma mit Fenstern, wo ma d'Sunna draußn sigt han deszweng a Problem, a da Eisatz vo am Blitzgerät in am beleichtn Raum, wei as Blitzliacht am Sunnaliacht und ned de Glühlampn ähnlt.

Selbstleichtnd - ogleicht[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

A Motiv ko vo na Liachtquelln ogleicht wern, es ko aba a seiba leichtn. Des warn z. B. Buidl vo am Lagafeier, vo na Kerzn, vo am Buidschirm. Problematisch werds wenn as selbstleichtende Motiv a de oanzige Liachtquelln is. Wei dann is natirle sejba fui hella ois de Sachan, des beleicht und de a no mit aufs Buidl soin. Do kummt ma schnej an de Grenzn vom darstellbarn Kontrastumfang vom Aufnahmemedium. In soiche Fäll vasuacht ma oft, weidane Liachtquelln eizsetzen. Aufnahma vo beleichtn Gebäudn wern desweng gern in da Dämmerung gmacht, do hod ma dann as Restliacht vo da Sunn ois zusätzlichs Liacht. Bei na Landschaftsaufnahma wo d'Sunna mit drauf is, hod ma natirle ko Möglichkeit no a stärkerne Liachtquelln zvawendn.

Blitzliacht - Dauerliacht[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Physikalisch wichtig is de untaschiedliche Beschreibung vo da Stärkn. A Dauerliacht wia z. B. a Glühlampn hod a Angab iaba de Leistung. Bei am Blitzliacht spricht ma in da Physik vo da Energie, d' Photographn kenna dann no de Angab vo da Leitzoi. Wenn ma a Photo im Liacht vo am 1000-Watt-Scheinwerfer macht und dabei a Belichtungszeit vo na 1/100 Sekundn nimmt is des as gleiche, wia wenn ma an Blitz mit na Energie vo 10 Joule bzw. 10 Watt-Sekundn eisetzt. Wei dea Scheinwerfer währnd da Belichtungszeit a elektrische Energie vo 1000W*1/100sec = 10 Joule aufnimmt. Des Beispui stimmt ned ganz, wei de vaschiednen Wirkungsgrade ned berücksicht han und in beidn Fälln werd de aufgnummane elektrische Leistung/Energie bstimmt und ned des wos an Liacht rauskimmt. Scho a mittlgroß Blitzgerät hod a Energie vo bis zu 200 Joule. Des dad nach da obign Rechnung na Lampn vo guade 20 Kilowatt entsprechn. De tatsächliche Leistung vo am Blitzgerät ko nu vui gressa sei, wei as Liacht meist in am recht kurzn Impuls abgem werd. Bei na durchaus iablichn Brenndauer vo 1/10000 Sekundn ergibt se a Leistung vo 2 Megawatt. Unabhängig vo dera Zahlnspielerei is vui wichtiger, das se da Photograph bewußt is, daß beim Einsatz vom Blitzlicht ois oanzige Liachtquelln de eigstellte Belichtungszeit koa Rolln ned spuid. Wei egal, ob ma a 1/100 Sekund oda oa Minutn an Vaschluß offn hod, as Liacht void nua fia de kurze Dauer vo dem Blitz aufs Aufnahmemedium. Wenn ma aba Blitzliacht mit Dauerliacht mischt, ko ma mid da Belichtungszeit an Anteil vom Dauerliacht eistelln. Je länga belicht werd, umso mehra Dauerliacht beeinflußt de Aufnahm, de Menge vom Blitzliacht bleibt dabei oiwei gleich.

Weblink[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]