Schach

Aus Wikipedia
Der Artikl is im Dialekt Hianzisch gschriem worn.
Schachfiguan

Schach is a Gschbüü fia zwoa Leit wous ma sait a boa houndat Joa mid noch de jezign Rejgnln schbüün duat. Iwlichawais schbüüt ma Schach auf aan Schbüübrejll mid ocht moi ocht Fööda, des wos schwoazz und waiß kariat is.

Es ejnlichste Gschbüü wous ma hait z doog no schbüüt is es thailejndische Schach oda Makruk. In Kina, Vietnam, Korea und Japan wean schach-ejnliche Gschbüü gschbüüt, wou mar aa an keeini matt sejzn muaß. Wäu ma de owa in Eiropa nua schwaa z kaffn griagt und wäu ma si do kinäsische Zoachn meaggn miassad, wean de bai uns ned so oft gschbüüt.

Schachfiguan[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Grundstöllung[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Beim Schach gibz segs faschiidane Figurln: Dam, Keeni, Laifa, Schbringa (oda Ressl), Tuam und Baua.

abcdefgh
8
a8 black rook
b8 black knight
c8 black bishop
d8 black queen
e8 black king
f8 black bishop
g8 black knight
h8 black rook
a7 black pawn
b7 black pawn
c7 black pawn
d7 black pawn
e7 black pawn
f7 black pawn
g7 black pawn
h7 black pawn
a2 white pawn
b2 white pawn
c2 white pawn
d2 white pawn
e2 white pawn
f2 white pawn
g2 white pawn
h2 white pawn
a1 white rook
b1 white knight
c1 white bishop
d1 white queen
e1 white king
f1 white bishop
g1 white knight
h1 white rook
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Grundstöllung

Zig[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Keeni
abcdefgh
8
e6 black circle
f6 black circle
g6 black circle
e5 black circle
f5 white king
g5 black circle
e4 black circle
f4 black circle
g4 black circle
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Tuam
abcdefgh
8
d8 black circle
d7 black circle
d6 black circle
a5 black circle
b5 black circle
c5 black circle
d5 white rook
e5 black circle
f5 black circle
g5 black circle
h5 black circle
d4 black circle
d3 black circle
d2 black circle
d1 black circle
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Laifa
abcdefgh
8
a8 black circle
g8 black circle
b7 black circle
f7 black circle
c6 black circle
e6 black circle
d5 white bishop
c4 black circle
e4 black circle
b3 black circle
f3 black circle
a2 black circle
g2 black circle
h1 black circle
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Dam
abcdefgh
8
d8 black circle
h8 black circle
a7 black circle
d7 black circle
g7 black circle
b6 black circle
d6 black circle
f6 black circle
c5 black circle
d5 black circle
e5 black circle
a4 black circle
b4 black circle
c4 black circle
d4 white queen
e4 black circle
f4 black circle
g4 black circle
h4 black circle
c3 black circle
d3 black circle
e3 black circle
b2 black circle
d2 black circle
f2 black circle
a1 black circle
d1 black circle
g1 black circle
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Ressl
abcdefgh
8
c6 black circle
e6 black circle
b5 black circle
f5 black circle
d4 white knight
b3 black circle
f3 black circle
c2 black circle
e2 black circle
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Baua („X“ san Fööda, wo a schlogn kunntad)
abcdefgh
8
d8 black cross
e8 black circle
f8 black cross
e7 white pawn
a5 black cross
b5 black circle
c5 black cross
b4 white pawn
f4 black circle
e3 black cross
f3 black circle
g3 black cross
f2 white pawn
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh

Roschaad[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Kurze Roschaad
Launge Roschaad

Da Doubblzug odaraa Zug, wo ma min Keeni und aan Tuam zgleich foan duat. Es gibd a kuaze und a launge Roschaad. Es geht owa ned allewäu, sundan nua,

  • waun da Keeni und da Tuam no koan Zug gmocht haum
  • waunn zwischn de Zwaa nix aundas stehd
  • waunn da Keeni iwa koana Föida foad, woraa gschlogn wuarad
  • und waun da Keeni vua und noch da Roschaad ned im „Schach“ steht
  • da Tuam is „echt“, des hoaßt, er is koa umgwaundlta Baua

Eagebnis[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Matt[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Is es eignlich Züü fo an Schachgschbüü. Matt is ma, wau ma mit sain Keeni weggafoan miassat, wäu a sunstn gschlougn wuarad, owa ned kau, wäul a iwaroi aundas genauso in da Tindn sitzt.

Aufgob[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Is Gschbüü kaun obaraa aus sei, waun aana fo de zwa Schbüüla aufgibt, indem a sein Keeni floch hilegt.

Patt oda Remii[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Da Keeni is zwoa ned bedroht, ma kau owa koan Zug ned mochn, ohne doss da Keenig gschlogn wurad. Oda es san kaane Figurln mea do, mid denan ma a „Matt“ zsaumbrachtad (mid Laifa oda Ressl alloa gehd des ned).

Wejdmoasta[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

S hod 16 Wejdmoasta gebn, grad is da Magnus Carlsen z Norwegn da aktuella Tschämpjen. A hod an Diadl 2018 gegn Fabiano Caruana ausn USA vataidigt.

Schau aa[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Im Netz[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]