Stean

Aus Wikipedia
De Sun, unsa Hoamatstean
Lebnsphasn vo de Stean ("roter Zwerg" is foisch, des muass "brauna Zweag" hoassn)
A Steanentstehungsregion (grousse Magellansche Woikn)

A Stean (dt.: Stern, engl.: star) is a hoasse, massige Gaskugl, de wo duach ia Schwaakroft zammghoidn wead. In eanara aktivn Zeid leichtn de Stean recht stoark, wei si im Innan Keanfusiona obspuin. Dabei wead Wossastoff za Helium vabrennt.

Dea zua Eadn naxtglegane Stean is de Sun. Am Nochthimme seng ma a boor tausad Stean, gebn duads oba unvoastejbor vui, ummara 70 Trilliardn.

Lebnsphasn[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Gasnebe und Protostean[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Am Oofang vo da Steanentstehung steht a Gasnebe. Des is interstellare Materie, de wo a weng dichta is ois wia sunstan. 70% vo so an Nebe bestenga aus Wossastoff, voa oim Wossastoffmolekuin (H2). Desweng redt ma aa oft vo Molekuinwoikn. Da Rest vo so an Nebe is voa oim Helium. Dazua keman Spuan vo schwaarn Elementn, de wo aus friachan Supanoven entstandn san (de easchtn Stean san nua aus Wossastoff und Helium gwen).

Stean und brauna Zweag[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Duach de Schwaakroft ziagt si de Gaswoikn imma weida zamm, bis a Keanfusion in Gang gsezt wead. Dobei wead Wossastoff in Helium vabrennt. Wann de Massn z gring is, so zwischn Jupita und Sun, kimmts zwor aa za ana Keanfusion owa ned za ana Wossastofffusion. So an Himmeskeapa nennt ma Brauna Zweag. Wann a brauna Zweag ausbrennt is, wead a glei a weissa Zweag.

Rouda Riesnstean und weissa Zweag[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Wann da Wossastoff vabrennt is, nacha wead des Helium vabrennt und da Stean blaad si dobei af und wean zan roudn Riesn. Wann as Helium vabrennt is, nacha foin kloanare Stean, wia unsa Sun, zamma und wean zan weissn Zweag und iagendwann zan schwoarzn Zweag.

Im Netz[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]