Eadn

Aus Wikipedia
Der Artikl is im Dialekt Obaboarisch gschriem worn.
Eadn  🜨
De Eadn, vo Apollo 17 afgnumma (1972).
De Eadn, vo Apollo 17 afgnumma (1972).
De Eadn, vo Apollo 17 afgnumma (1972).
Oagnschoftn vo da Umlaffboh [1]
Grosse Hoibaxn AE
(149,6 Mio. km)
Perihel – Aphel 0,983 – 1,017 AE
Exzentrizität 0,0167
Bohneigung 0°
Siderische Umlaffzeit 365,256 d
Mittlere Orbitalgschwindigkeit 29,78 km/s
Physikalische Oagnschoftn [1]
Duachmessa* 12.756,320 – 12.713,550 km
Massn 5,974 · 1024 kg
Mittlere Dichtn 5,515 g/cm3
Foibeschleinigung* 9,80665 m/s2
Fluchtgschwindigkeit 11,186 km/s
Rotationsperiodn 23 h 56 min 4,1 s
Neigung der Rotationsaxn 23,44°
Geometrische Albedo 0,367
Oagnschoftn vo da Atmosphean
Druck* 1,014[1] bar
Temperatua*
Min. – Mittel – Max.
184 K (–89 °C)
288 K (+15 °C)
331 K (+58 °C)
Haptbestondtei
*bezogn afs Nuiniveau vom Planetn
Sonstigs
Mond 1
Grässnvagleich zwischn: Sunna, Merkur, Venus, Eadn, Mars, Jupiter, Saturn, Uranus und Neptun (vo links noch rechts, Fotomontage).

De Eadn (vo uagermanisch: *erþō; oidgr.: ἔρα éra[2]) is mid ana duachschnittlichn Entfeanung vo da Sun vo 149,6 Milliona km aus da dritte Planet im Sunsystem. Ia Duachmessa is iwa 12.700 km. Se is rund 4,6 Milliardn Joar oid und da oanzige bekonnde Himmeskeapa, wo blebd is. Noch da voaherrschndn chemischn Bschoffnheit vo da Eadn wead da Begriff vo de eadoarting (terrestrischn) oda aa eadnehnlichn Planetn definiad.

Das astronomische Symbol vom de Eadn is: 🜨.

Afbau[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Innara Afbau[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Zammgsetzd is de Eadn haptsechli aus Eisn (32,1 %), Sauastoff (30,1 %), Silizium (15,1 %), Magnesium (13,9 %), Schwefl (2,9 %), Nickl (1,8 %), Calcium (1,5 %) und Aluminium (1,4 %). De restlichn 1,2 % tein se Spuan vo ondan Elementn.

Noch seismischn Messunga is de Eadn haptsechli aus drei Schoin afbaud: aus'm Eadkean, om Eadmontl und da Eadkrustn. De Schoin san duach seismische Diskontinuitetsflächn (Unstetigkeitsflächn) voanonda obgrenzd. De Eadkrustn und da obaste Tei van oban Montl buidn zamm de sognennde Lithosphean. Se is zwischn 50 und 100 km dick und zagliadad se in große und kloanare tektonische Eihheitn, de Plottn.

A dreidimensionois Modej vo da Eadn wead, wia olle vakloanadn Nochbuidunga vo Wejdkeapan, Globus gnennd.

Obaflächn[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Noadhoibkugl
Sidhoibkugl

Da Equatorumfong is duach de Zentrifugoikroft vo da Rotazion mid 40.075,017 km uma 67,154 km bzw. uma 0,17 % gressa ois da Poiumfong mid 40.007,863 km (bezong af's geodetische Referenzellipsoid vo 1980). Da Poiduachmessa is mid 12.713,504 km dementsprechnd uma 42,816 km bzw. uma 0,34 % kloana ois da Equatorduachmessa mid 12.756,320 km (bezong afs Referenzellipsoid; de tatsächlichn Zoihn weichn dovo ob).

Drucksocha[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  • Cesare Emilliani: Planet Earth. Cosmology, Geology, and the Evolution of Live and Environment. Cambridge University Press 1992, ISBN 0-521-40949-7
  • Kevin W. Kelley (Herausgeber, im Auftrag der Association of Space Explorers): Der Heimatplanet. Zweitausendeins, Frankfurt am Main, 1989. ISBN 3-86150-029-9.
  • J. D. Macdougall: Eine kurze Geschichte der Erde. Econ Taschenbuchverlag 2000, ISBN 3-612-26673-X
  • David Oldroyd: Die Biographie der Erde. Zweitausendeins 1998, ISBN 3-86150-285-2

Im Netz[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

 Commons: Eadn – Sammlung vo Buidl, Videos und Audiodateien
 Commons: Wejdkoartn – Sammlung vo Buidl, Videos und Audiodateien

Medien[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Vorlage:Alpha Centauri/WartungBitte nur die Nummer der Episode angeben! Vorlage:Alpha Centauri/WartungBitte nur die Nummer der Episode angeben! Vorlage:Alpha Centauri/WartungBitte nur die Nummer der Episode angeben!

Beleg[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 NASA Earth Fact Sheet.
  2. Kluge. Etymologisches Wörterbuch der deutschen Sprache. 24. Aflog. de Gruyter, Berlin/New York 2002. Seite 253. Vgl. aa: Eintrag im Perseus