Wortstejung

Aus Wikipedia

Die Wortstejung oda Wortstellung (aa Sotzstejung, Topologie, Sotzgliadfoige, Wortfoige) is de Oordnung vo Weatan bzw. Sotzgliedan innahoib vo am Sotz. Bsundas gehts dabei um Subjekt, Objekt und Predikat (gnau gnumma de finite Verbform). Danoch ko ma Sprochn eitein.

De Stejungsregln im Sotz san in da Grammatik festghoidn.

Klassifiziarung vo Sprochn[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Sprochn ko ma noch da Stejung vo Subjekt (S), Objekt (O) und Prädikat (O) (finite Verbform) in am oafochn Aussogesotz klassifizian. Beispiel: „Toni jogd Gamsna.“

Noch dena Grundregln vo da Kombinatorik gibts 6 vaschiedane Meglichkeiten vo da Oordnung und oi keman in da Sprochwiaklichkeit fia.

  • Subjekt-Prädikat-Objekt (SPO), „Toni jogd Gamsna.“ (Sprochn z. B.: Deitsch, Englisch, Franzesisch, Swahili)
  • Subjekt-Objekt-Prädikat (SOP), „Toni Gamsna jogd.“ (Sprochn z. B.: Latein, Japanisch, Koreanisch, Tiakisch, Ungarisch, Persisch)
  • Objekt-Predikat-Subjekt (OPS), „Gamsna jogd Toni.“ (Sprochn z. B.: Hixkaryana-Sproch)
  • Objekt-Subjekt-Prädikat (OSP), „Gamsna Toni jogd.“ (Sprochn z. B.: Xavante-Sproch. De Sotzstejung is a duch de de Figur vom Yoda aus "Star Wars" bekannt worn).
  • Prädikat-Subjekt-Objekt (PSO), „Jogd Toni Gamsna.“ (Sprochn z. B.: Arabisch, Inslkejtisch, Hawaiisch
  • Prädikat-Objekt-Subjekt (POS), „Jogd Gamsna Toni.“ (Sprochn z. B.: Fidschi, Malagasy

Literatua[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  • Werner Abraham: Wortstellung im Deutschen. In: Ludger Hoffmann (Hrsg.): Deutsche Syntax. Ansichten und Aussichten. de Gruyter, Berlin u. a. 1992, ISBN 3-11-013706-2, S. 484–522 (Institut für Deutsche Sprache Jahrbuch 1991).
  • Hans Altmann, Ute Hofmann: Topologie fürs Examen. Verbstellung, Klammerstruktur, Stellungsfelder, Satzglied- und Wortstellung. Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 2004, ISBN 3-525-26503-4 (Linguistik fürs Examen 4).
  • Harald Haarmann: Elementare Wortordnung in den Sprachen der Welt. Dokumentation und Analysen zur Entstehung von Wortfolgemustern. Buske, Hamburg 2004, ISBN 3-87548-372-3.