Legio XV Apollinaris

Aus Wikipedia
Der Artikl is im Dialekt Owaöstareichisch gschriem worn.
A nochgschdöde Obdailung fu da legio XV mid Zenturio und Födzaichn

D Legio XV Apollinaris woa a römische Legion, de laung in Carnuntum im heiting Nidaestareich schdazioniad woa. A römische Legion hod umara 4000 bis 6000 schwa bewofnete Infantri-Legionea ghobt und umara nu amoi so fü Hüfssoidodn (auxiliarii), oiso insgesaumt um de 10.000 Leit. Da Naum fu da Legion hoast iwasezt: Legion Numa fuchzen (quindecim), in Apolo gwaid.

Gschicht[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Log fu Carnuntum an da Deana

Im Galischn Griag hod da Julius Zesa zan easchdn Moi a Legion mid da Bezaichnung Numa fuchzen ausghom und is owa kuaz drauf im Joa 49 foa Grisdus in Noad Afrika komplet aufgrim woan. A weng schbeda daucht a Ainheit mid deara Numa in da Schlochft fu Philippi auf, de auf da Seitn fum zwoatn Triumfiarat kempft hod. D Gschicht fu da eigentlichn Legio XV Apollinaris faungt owa eascht a weng schbeda au.

D fuchzente römische Legion is in de Joa 41 und 40 foa Grisdus fum Octavianus, in schbedan Kaisa Augusdus, aufgschdöd woan, zum Kaumpf gengan Sextus Pompeius im Biagagriag, dea noch da Eamoadung fum Julius Zesa ausbrocha is. Noch sigreiche Kempf auf da Seitn fum Octavian woa de Legion a an da Seschlocht fu Akzium dabai, wo in Marcus Antonius sei Flotn brakdisch fanicht woan is. Noch deara Schlocht is d Legio XV Apollinaris noch Ilüarien (Illyricum) fasezt woan, wo s a woaschainli bis 6 foa Grisdus schdazioniad woa. Ma glaubt owa das a Tei fu da Legion a noch Schbanien obkomandiad woan is und doat bai de Kantabrischn Griag fu 29 bis 19 foa Grisdus dabai woa. Des woa da lezde Tei fu Schbanien dea nu unobhengig woa und zu deara Zeid fu de Röma earowat woan is.

Carnuntum[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Im Joa 6 foa Grisdus woa d fuchzente Legion baim Födzug fum schbedan Kaisa Tiberius in da Oipnregion dabai. Noricum is eascht im Joa 15 foa Grisdus fum Augusdus zu am Tei fum Römischn Reich gmocht woan. Dafoa woas a aingschdendigs Kinireich wos fu Keltn oda keltisiade Ilüara. Dea Födzug in Noricum is owa fu ana Revoitn untabrochn woan is und d Apollinaris-Legion woa a baim Nidaschlong fu deara Revoitn in schware Kempf in Panonien fawükit. Ma glaubt a das d Schdod Iulia Aemona im heiting Bulgarien in deara Zeid fu da Legion ois Armeloga grindd woan is. Im Joa 9 foa Grisdus iss an d Donau fasezt woan und hod doat im neichn Loga Carnuntum ia Hauptquartia aufbaud. Doat is d fuchzente Legion dano a mearane Joazent blim. In deara Zeid is des tributpflichdige keltische Noricum oiwai meara unta remischnAinflus kema, bis s untam Kaisa Claudius (41–54 noch Grisdus) gauns zu ana remischnBrovinz woan is. Genau aus deara Zeid hod ma a in Wean am Schdefansbloz an Grobschdoa fu am remischnSoidodn gfunden, dea C. Atius ghoassn hod, zu da XV Apollinaris ghead hod und in Vindobona begrom woan is. [1]

Griag in Judea[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

D remischnLegionen blündan Jerusalem, Büd fu da Traians-Sailn in Rom

Im Joa 61 oda 62 is de fuchzente Legion fum Kaisa Nero fu Carnuntum noch Siarien (Syria) gschikt woan, um doat geng de peasischn Partha zan kempfn. Nochdem des eafoigreich duachgfiad woan is, woa d Apollinaris-Legion in Alexandria schdazioniad. Fu doat aus is oiwai meara in den Kaumpf geng de rebelischn Judn in Palesdina fawükit woan. Da jidische Aufschdaund und da Griag fu de Röma dageng hod fu 66 bis 73 noch Grisdus dauat. Dabai hod d fuchzente Legion a de Schdet Jotapata und Gamla earowat und in jidischn Genaral Josephus Flavius gfaunga gnuma, dea schbeda a berümta Gschichtsschreiwa woan is und fu dem seine Schriftn ma heit am mearan iwa de Zeid fum easchdn jidischn Aufschdaund und a fum frian Kristndum in Palesdina wissn. Im Joa 70 is de Legion untam Komando fum schbedan Kaisa Titus gschdaundn, da Su fum Kaisa Vespasian, dea in dem Joa Jerusalem earowat hod. Bis ins Joa 73 hods owa nu Widaschdaund gem und eascht wia d lezde Fesdung fu de Judn in Masada gfoin is, woa da jidische Griag foabai. Masada is fu da zentn Legion belogat und schbeda gschdiamt woan, woaschainli woan owa a Obtailungen fu da fuchzentn Legion dabai.

Nachn jidischn Aufschdaund in Palesdina is de Apollinaris-Legion Numa fuchzen wida zruk noch Carnuntum fasezt woan. Bai de Dakischn Griag (101 - 106) woan Âinhaitn fu da Fuchzentn mid dabai, d Legion söwa is owa in Carnuntum schdazioniad blim und hod doat de Deanagrenz bewocht.

A Grobschdoa fu am Zenturio fu da Fuchzentn den ma in Carnuntum gfundn hod

Griag geng de Partha[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Im Joa 115 is wida a Griag zwischn de Röma und de Partha ausbrocha und d fuchzente Legion Apollinaris is an d Front in Ostn gschikt woan, faschdeakt mid Einheitn fu da 30. Legion Ulpia Victrix. D Legion is bis noch Mesobotamien foadrunga, wos komplet fu de Röma earowat woan is. D Röma haum unta da Füarung fum Kaisa Traian im Joa 116 sogoa Ctesiphon, d Hauptschdod fu de Partha aigluma. Im Joa 117 hod in Traian sei Nochfoiga an Fridnsfadrog mid de Partha ausghaundlt und XV Legion is fu Mesobotamien noch Kapadozien falegt woan und hod foat in Satala im Noadostn fu da heiting Diakai (Brovinz Gümüşhane) ia Hauptquartia aufgschlong. Oboadnungen fu da Legion woan in Trapezus (heit Trabzon) und in Ancyra (heit Ankara) schdazioniad. Fu deara Basis aus hod d fuchzente Legion a im Joa 134 midghoifn baim Zrukschlong fu da Invasion fu de Alanen.

Im Joa 162 is wida amoi a neicha Griag fu de Röma geng de Partha ausbrocha und d Legio XV Apollinaris is fum Kaisa Lucius Verus aungfiad woan und hod Armenien earowat, mid da armenischn Hauptschdod Artaxata. Im Joa 175 hod da Genaral und Schdodhoida fu Siarien da Avidius Cassius a Rebeljon gengan Kaisa Marcus Aurelius auzetlt, owa d fuchzente Legion is im Kaisa drai blim und hod desweng in bsondan Naum "Pia Fidelis" ois Zusoz griagt, wos so fü hoast wia "blichtbewust und drai".

Da Marcus Aurelius hod in deara Zeid fu Carnuntum aus Griag geng de Markomanen gfiad, de neadli fu da Deana glebt haum und oiwai wida s Römische Reich augrifn haum. D fuchzente Legion is owa im Ostn fum Reich schdazioniad blim. Wos dano genau mid da Legion bassiad woas ma ned so genau, wai ma fost koane iwalifatn Beleg hod, es is owa zimli sicha, dass a bai de negsdn Griag geng de Partha beziungswais eanare Nochfoiga de Sassanidn dabai woa, wo im Joa 197 wida d faindliche Hauptschdod Ctesiphon aignuma woan is.

Genaues woas ma eascht wida fum Aufaung fum fimft Joahundat, wo d fuchzente Legion in da Notitia Dignitatum eawent wiad und oiwai nu in Satala und Ancyra schdazioniad is. Fu ana Depaundauns in Trapezus is owa in deara Zeid neama de Red. In deara Zeid woa d Legion unta da Fiarung fum Dux Armeniae. Dano faliad si d hisdoarische Schbua und ma woas nix genaues mea.

Wos nu intressant is[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Legionsschdömpi fu da XV Apollinaris, dea auf am Züagischdoa im 1. Beziak in Wean gfundn woan is

Nachdem de fuchzente Legion im Griag geng de Judn massif in de Kempf involviad woa und launge Joa im Ost fum Römischn Reich schdazioniad woa, san Soidodn fu deara Legion a mim frian Kristndum in Kondakt kema und haum de Kund fu deara neichn Religion mid zruk noch Carnuntum brocht. So han a boa Legionea fu da Legio XV Apollinaris d easchdn Kristn in Estareich iwahaupt gwen. Owa ned neta mim Kristndum han de Soidodn im Ostn in Kondakt kema, sondan a mim Mithras-Kult fu da unschdeablichn Sun. A fu deara Religion hod ma archeologische Schbua, wia Grobschdoana in Carnuntum gfundn.

Im heiting Usbekisdan hod ma römische Inschriftn aus 2. oda 3. Joahundat gfundn wo wea "PANN G. REX AP.LG" in ana Fösholn in Schdoa grizt hod. Ma glaubt, das des fu panonische römische Legionea doat hii gschrim woan is, de im Griag geng de Partha gfaunga gnuma woan san und zwaungswais ois Grenzsoidodn in den gauns östlichsdn Tei fum Partha-Reich gschikt woan san.

Schau a[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Beleg[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]