Huif:Hilfe

Aus Wikipedia

Abkiarzung: WP:H

Der Artikl is im Dialekt Obaboarisch gschriem worn.

Weis doch an haufan Leid wundat, wos de Sidtiroia und de Estareicha auf da boarischn Wikipedia zum sucha hom:

Wia olle andan Wikipedias a richt se de Zuagherigkeit bei da boarischn Wikipedia nur noch da Sprach und ned nach irngweiche politischn Grenzn. Und bei da Sprach gehts nach da wissnschaftlichn Eiteilung. Und nach dera is des boarisch wias z.B. in Oidbayan gsprocha wead nua a Untagruppn vom "Bairisch". Und wei de Estareicha und Sidtiroia genauso wia de "echtn" Bayern a Sprach ren, de zua dem "Bairisch" dazughead, gheans a zua dera Wikipedia. Wega dera sprachwissnschaftlichn Definition is de Adress vo da boarischn Wikipedia a "bar.wikipedia.org", wei "bar" de wissnschaftliche Abkiazung fia "Bairisch" is. Nach dene Abkiazungan san a olle andan Sprachn vo da Wikipedia eiteilt. Damit's Duchananda ned zgroß werd, soitn Artikl kennzeichnet wean, in wecham Dialekt s'gschriem han.

Do schau: Wikipedia:Boarische Umschrift und Wikipedia:"Echt" Boarisch?

Huif fia technische Sachan[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

S' gibt a boa Seitn iaba de technischn Sacha auf boarisch. De findn se nem an Haufn andana intressanta Sachan auf Wikipedia:AutornPortal. Da a jeda, der boarisch red an Text auf Deitsch lesn ko, war's a a Sach, si des ganze auf da Huifn vo da deitschn Wikipedia ozschaung. Wers liaba in boarisch hät, ko gern fehlnde Artikl iabasetzn.

Anregunga fia's Schreibn vo Artikln fiad boarische Wikipedia[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Wia in de andan Wikipedia-Sprachn a werd an Haufa iba Regln gredt, de de Schreiba eihoidn soin. Des findt ma z.B. beim Stammtisch oda bei vui Artikl unterm Menü "bschprecha".

A boa Vorgabn auf de se woi de meistn geinigt ham:

  • Schreibn duad a jeda in dem Dialekd den a red. Dodanoch ko ma den Artikl mit ra Dialektvorlog kennzeichna.
  • Deswegn schreibt koana an Artikl vo eppa andam in sein Dialekt um. An am Artikl vo eppan andam deaf ma natürli trotzdem wärkln. Des Gsatzl wos ma gschriem hod ko ma dann kennzeichna, wia untn bei "Dialekthiweis" zoagt werd. Wanns Unklarheitn gebt, schodts nia, wann ma si aa amoi den Artikl do ooschaugt: Wikipedia:"Echt" Boarisch?
  • Wenn a Artikl vo mehra Leid gschriebn werd, wars net schlecht, wenn Stückl mit unterschiedliche Dialekte kennzeichnet wern, wia's bei dem gmacht is.
  • regionale Themen soidn am bestn in dem dortign Dialekt gschriebn werdn, kennzeichnen ko ma des so.
  • de geeignetstn Themen fia d'boarische Wikipedia san deswegn natürli Artikl iaba boarische Begriff, iaba Deafa, Städt usw. im boarischen Sprachgebiet.
  • S'spricht aba a nix dageng de "normaln" Wikipedia-Themen wia d'Naturwissnschaftn usw. zum behandln. Wea im boarischn Sprachraum zur Schui ganga is oda a studiert hod, woaß daß a guada Teil vo de Lehra auf boarisch unterrichtn.
  • Do ma fia ernstane Themen a im boarischn Sprachraum eha auf's Hochdeitsche z'ruckgreift, neigt ma im Dialekt scho eha dazu ois a bissal lustiga zum seng und vazäin. Do de boarische Wikipedia zwar de Schreiba und a de Lesa a Freid macha soi, aba trotzdem koa Schmarrn-Wikipedia wern soi, soidad ma scho schaung daß da Spaß-Deife ned zsehr zuaschlogd. Trotzdem deafs scho a bissal lockana zuageh wia in da deitschn Wikipedia.
  • Dasprechend hod a beleidignder Schmarrn scho zwoamoi nix do herin valoan. Iaba Schimpfweata ois Begriff ko ma natürli trotzdem an Artikl schreibn, des soid dann aba scho am Wikipedia-Grundsatz vom neutraln Standpunkt entsprecha.

Zua de letztn zwoa Punkt gibt's zur Zeit an Haufn Diskussiona auf da Qualitätsoffensivn-Seitn

Bevurst an nain Àrtikl schreibst...[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

..., kãnnst à unta da Kategorie:Wikipedia:Kurze Artikel schaun, obst néd an intaressantn Àrtikl fir di findst, wost du wås dazua wàßt und dennst vielleicht ausbaun kunnst. Durch dés dass uns erst seid 2006 gibt, håmma no vüi Àrtikl dé néd recht informativ san und a dringende Üwaårweitung nötig hättn. Schau à unta da Kategorie:Wikipedia:Skizzen; dés san Àrtikl dé nur aus zwâ bis drei Sätz besehngan.

Wia ma an Artikl/Absatz mit am Dialekthiweis kennzeichna ko[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  • Fia an ganzn Artikl: {{Dialekt-oben|Westmittlboarisch|Niedaboarisch o.ä.}}
  • Fia an Absatz in am abweichadn Dialekt: {{Dialekt-Text|Ostmittlboarisch|Weanarisch z. Bsp.}}

De Hauptkategoria findt ma in Kategorie:Artikel nach Dialekt.

Auf wos ma beim Ibasetzn vo Artikl schaung muas[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  • Aa wanns eingtle schee waar, wamma vui Artikl richtig seibad schreim, ko ma natiarle aa wejche aus andane Wikipedias ibasetzn. Heiffig wern zum Ibasetzn Artikl aus da hochdeitschn Wikipedia hergnumma. Do muas ma oba bei a poar Sachn sakrisch aufpassn:
    • As Boarische hod a eingne Grammatik, de oft vo da hochdeitschn obweicht. Desweng muas ma drauf schaung, dass ma koane Genitive neihaut, und koa Imperfekt. Weil des is oafach grundfoisch im Boarischn.
    • Vui Werta, de ma in hochdeitsche Text findt, wern in de boarischn Dialekte eingtle ned hergnumma, oda es gebt zmindest a Wort, des vui echta klingt. Ma soitt oiso ollawei schaung, dass ma so weng "hochdeitsch" klingade Ausdrick und Formulierunga wia meglich drinad hod. Wamma ebbs z'Boarisch ausdruckn ko, dass des wirkle echt klingt, is des vui bessa - aa wann des mehra Arbat macht und ma vielleicht an Satz umstelln muas.
    • Unguad is, wamma higeht und den ganzn Text ummakopiert und nachad grod de Aussproch obasst. Weil grod do bassiern de meistn Ibasetzungsfehla. Vui bessa is's, wamma se den Text abschnittsweis durchlest und nachad in seine eigan Worte auf Boarisch nei formuliert. Dodabei stejt ma si am bestn fia, dass ma des am guadn Freind am Vazejhn is.
  • Zwengs da GNU-Lizenz fia freie Dokumentation (de:GFDL), unta dera olle Beiträg in da Wikipedia stengand, muas ma auf de Autorn vo dem Ursprungsartikl hiweisn. Am oafachstn geht des mid da Vorlog {{Vorlage:Vorgängaversion-aaf-andana-Wiki}}, na muas ma drunta blos no an Link auf de Ursprungsseitn setzn. Do siegst a Beispui.

Glei gscheid schreim[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Leida han ma no recht weng Leid de an der ganzn Gschicht ernsthaft mitarbarn. Desweng is wichtig, daß ma uns olle gscheid ostrenga, daß unsane "eignen" Artikl guad und richtig han. Wei'd Erfahrung zoagt, daß im Gegnsatz zu de großn Wikipedia a guada Teil ned vo andane vabessert werd. Oafach wei se meist koa zwoata ned findt, der se mit am speziellern Thema guad auskennt. A de untaschiedlichn Dialekt erschwern de Zsammarbat an oam Artikl. Drum soid a jeda schaung, daß a an Artikl ned oafach nua ofangt und drauf hoft, daß den dann scho wer ausbaut. Liaba mach ma weniga neie Artikl und de gscheid.

Artikl in am fremdn Dialekt und fochlich iabaarban[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Wenn ma moand des a Artikl in am schlechtn Boarisch oda fochlich foisch gschrim is, soid ma se imma iabaleng, ob ma den Dialekt vo dem ursprünglichn Autor guad gnua kennt oda de fochliche Kompetenz hod, um des iabahapts beurteiln zkenna. Bevor ma do jetz wos ändert soid ma da Höflichkeit weng schaung, daß ma den Schreibaling daglangt und des mit dem ausdiskutiert. Wenn des ned gehd hod ma zwoa Möglichkeitn:

  • Ma schaugt, daß ma wen find, der den Artikl in seim ursprünglichn Dialekt vabessern ko.
  • Ma schreibt den Artikl in an eignen Dialekt um.

Aba auf koan Foi schreibt ma an Artikl um, bloß wei ma moant, da eingne Dialekt warad da schenane, oda gor da Standard oda so a Schmarrn.

Mit andane ren[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Wenn ma zua irngwoas was sang wui, aba den Artikl ned ändan wui, ko ma auf "bschprecha" draufdrucka und nacha auf "werkln". In dem Feld, des ma dann sigt, ko ma schreim. Bei am Artikl werd des eingli ollawei wiada vo de Leid glesn, de den Artikl gschriebn hom. Um a Person direkt zum osprecha ko ma auf desn Benutza-Seitn geh und dort auf "bschprecha" drucka. Des hod den Vorteil, daß de Person sofort a Nachricht kriagt, wenns amoi wiada in da Wikipedia is. So kunt ma z.B. am Adminstrator was schreibn. Oda ma schaugt bei "Versionen/Autoren" wea an am Artikl mitgschriabn hod und druckt do auf an Nama.