Elizabeth T. Spira

Aus Wikipedia
D'Spira, rechts mid da Wuschlfrisua

D'Elizabeth Toni Spira (auf d'Wöd kema am 24tn Dezemba 1942 in Glasgow; gstoam in da Nocht aufn 9. Meaz 2019[1]) woa a östareichische Feanseh-Journalistin und Fümemocharin, de foa oim duach ihre legendean Dokus „Alltagsgeschichten“ beriamt is.

Lem[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

De Spira woa duach und duach a Weanarin, owa wai iare Ötan Judn woan, de foa de Nazi aus Östareich noch Schottlaund gflicht san, iss in Glasgow auf d'Wöd kema. Desweng schreibt si ia Foanaum offiziö a mid am Z, wia im Englischn. Ia Fota woa da Weana Schriftschdöla Leopold Spira und ia Muada de Eva Spira, geb. Zerner. Noch'n Kriag is de Famülie schau im 1946a Joa zruk noch Wean iwasidlt, wo de Elizabeth in'd Voiksschui und ins Gymnasium gaunga is. Danoch woits Journalisdin wean und hod Publizistik schdudiad.

Iare easchdn beruflichn Eafoarungen hods bai faschidane Zeidungen und Zeidschrifdn gsommit. Im 1972a Joa hods ois Redaktearin baim profil aungfaunga. Im söbn Joa iss a s'easchte Moi mim ORF in Kontakt kema, fia dens seid dem oiwai wida Magazinbaidreg und Dokumentazionen drad hod. Unta aundam woas 1973 faauntwoatli fia de domolige Sendung „teleobjektiv“. Im 1985a Joa hod de Spira s'easchte Moi a Foign fu de „Alltagsgeschichten“ drad, ana Sendung de schbeda zu iam Marknzaichn woan is. Dabai hods gauns noamale Leit auf da Schdroßn interviewt und iwa Gott und de Wöd redn lossn. De Sendung, in dea de Leit meistns Weanarisch reden, is dailwais ois sensible Sozialstudie aufgnuma woan, dailwais ois amüsante Untahoitung. Maunche Leit haum si owa a muads aufgregt driwa und „Skandal“ gschrian, wai de Spira de Leit redn hod lossn, wia eana da Schnowi gwogsn is. Se hod a wüde Schbrich und oage Aussogn in iare Dokus drinnan lossn und ned wia sunst oft aussa gschnidn. So san in iara Sendung ned nua olle Oatn fu Weana Schmäh foakema, fu galant charmant, bis untasdes Schubladl, sondan a politische Statements jenseits fum Mainstream. Da Spira is oft fuagwoafn woan, das se de Leit sogoa ausländafaindliche, sexistische und homophobe Soga hod sogn lossn, jo sogoa Nazi-Schbrich. Des is owa as Konzept fu iara Sendung gwen, das si de Leit ausredn losst, a waunns oage Sochn dahea redn. Dawai is si söwa oiwa a Rode gwen, sogoa roda wia de Sozi. Ia Fota woa fria bai da KPÖ dabai und si söwa woa a oiwai a Sympathisantin.

Im 1997a Joa hods zusätzli zu de Alltagsgeschichtn a neichs Sendungsformat fian ORF konzipiert, de „Liebesgschichten und Heiratssachen“. Fum Stil hea ähnlich, geds in deara Sendung drum, das si Leit mödn, de an neichn Partner suachn. De schdön si söwa foa und wea intressiad is, kaun daunn ans Feanseng schreim und Kontakt aufnehma. Mit deara Sendung iss a mea duach gauns Östareich groast und hod ned nur Leit in Wean und Umgebung gfümt, wias bai de Alltagsgeschichten mea da Foi woa. De Liebesgschichten san sogoa aussahoib fu Östareich populea woan und san unta aundam auf ARTE grend.

In lezda Zeid iss a weng ruag woan um de Spira. Iare legendean Sendungen, wia de „Alltagsgeschichten“ fu da Donauinsel, fum Brunnenmoakt, im Bad, baim Hairichn, am Würschtelstand, im Waschsalon, in Favoriten oda in Kaisermühlen, schdaummen olle nu aus de 80ga und 90ga-Joa. In da Zwischnzeid hod de Spira an Haufn Brais griagt, unta aundam in Österreichischen Staatspreis für Kulturpublizistik, de Goldene Romy und in Nestroy-Ring. Berühmt is a ia Auftritt in da Nette Leit Show mim Phettberg, wo amoi si de Interviewte woa. 2010 hods noch lengara Pause wieda a Staffel, mitlerweile de 14te, fu de Liebesgschichten drad.

DVD[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  • Alltagsgeschichten, Sony BMG (2003)

Im Netz[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

 Commons: Elizabeth T. Spira – Sammlung vo Buidl, Videos und Audiodateien

Einzelnachweise[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  1. orf.at: Elizabeth T. Spira ist tot. Artikel vom 9. März 2019, abgerufen am 9. März 2019.