Photographie

Aus Wikipedia
(Weidagloadt vo Fotografie)
Der Artikl is im Dialekt Obaboarisch gschriem worn.
As ejtaste dahoidne Photo, gmacht hods da Nicéphore Niépce 1826

As Woat Photographie, aa: Fotografie, kimmt ausm Griachischn. S'bedeit sovui wia "Zeichna mit Liacht" (aus oidgr. φῶς, phos, „Liacht (vo de Himmeskeapa)“, „Helligkeit“ und γράφω, grapho, „zeichna“, „ritzn“, „moin“, „schreim“).

Gmoant san olle Sachan, wo unbewegte Buidln rauskema. Wia ma am griachischn Wort scho sigt, wead des Buidl irgngwie mit Liacht auf wos Lichtempfindlichn aufgnomma. Des ko a chemisch beschichts Papier oda a Fuim sei, do untascheidt ma nacha no zwischn am Positiv- und am Negativ-Vafoarn. Seid neierm wean a vui Buidl mit lichtempfindliche elektronische Sensorn aufgnomma. Do red ma dann vo da Digital-Photographie.

Zum Photographiern bracht ma an Photo-Apparat, der werd moast Kamera gnennt.

Photographie und d Wikipedia[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Oana vo de wenign Kritik-Punkte an da Wikipedia im Vagleich zu andane Enzyklopädien, egal ob ois Buach oda im Internetz, is, dass do herin zweng Buidln san.

Photographie und da Karl Valentin[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Da Karl Valentin hod scho vor vui Joarzent dakennt, dass des mit da Photographierarei a recht langweilige Gschicht is:

"Eigndlich is scho ois photographiad worn, nur no ned vo am jedn"

In da Zwischnzeit is des no vui schlimma worn. Braucht ma se bloß amoi de ganzn Leid bei Neischwanstoa oda aufm Marienplatz zum Glocknspui oschaung.

Eiteilung vo da Photographie[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

A Kamera

Ma ko des Ganze noch untaschiedliche Gsichtspunkt eitein:

Analog – Digital[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Mit Analog moant ma de "oide" Photographie, oiso wo a chemische liachtempfindliche Obaflächn gnuzd wead. Des Wort "Analog" nimmt ma dafia eascht her, seits aa "Digital" gibt, oiso de elektronische Photografie. Dea Begriff "Analoge Photographie" hod se recht weid durchgsetzt, obwois gnua Fachleid gabad, de moana, dass "chemische Photographie" da bessane Begriff war.

Farb[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Untascheidn ko ma a nach da Farb oda da Abwesnheit vo Farb. Des meiste heitzdog han Farbbuidl. Normalaweis gehds do drum, de Farbn recht echt hizkriang. Kinstlarisch beliabt han a Buidl mit Farbvaschiebunga, z. B. Aufnahma mit da foischn Farbtemperatur, Cross-Entwicklung und Foisch-Farbn-Infrarot. Bei farblose Buidl red ma a vo Monochrom. Klassischerweis han des Schwarz-Weiß-Buidl, recht beliabt han a eigfärbte monochrome Buidl wia mitm Sepia-Effekt oda Blautonung.

Ausgob[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

De fertign Buidln kenna auf'm Papier sei, des moana de meistn wenns vo am "Photo" redn. S'ko aba a ois Dia an d'Wand gworfn, oda neimodisch aufm Kompi ogschaugt wean.

Motive[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Ma ko aa noch dem untascheidn, wos photographiad werd. Des kenna zum Beispui Landschaftn, Gebaide, Bleame, Viecha und Leid sei. As Photographian vo Leid is eingdli am beliabtstn. Do ko ma nacha weida auftein noch Familienknipserei oda auf da ernsthaftan Seitn noch Akt (Nockade), Portrait, Gruppn-Photos, Mode-Photos (engl. Fashion) und so weida.

Photographn[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Do gibts de Urlaubs- und Familien-Knipsa, de Hobby-Photographn und de Profis. D Hobby-Photographn ren vo si sejm moast ois de "ambitioniadn Amateure". D Profis san de, de wo damit a Gejd vadina, bzw. vadeana miassn. Des hoasd no lang ned, dass es bsondas guad kena, se wissn oft nua bessa, wias ihre Photos gega Gejd loswean. Dafia sans de Hobby-Photographn neidisch, wei de kena photographian, wos eana Spass mocht.

Aufnahma-Formate[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Nach da Gräß vo dem Fuim-Stickl, des fia oa Aufnahm hergnomma werd bezihungsweis da Gräß vo dem digitaln Sensor ko ma des Ganze a no eiteiln. De wichtigstn Formate da Gräß noch:

  • APS (uma 30 x 17 mm), hoaßt ausgschriebn "Advanced Photo System", hod si bei Analog-Kameras oba ned wirklich durchgsetzt. Dafia redn de Hersteja vo Digital-Kameras aa vom APS-Chip, wenn a uma so groß is wie a APS-Negativ
  • KB (36 x 24 mm) hoaßt ausgschriebn "Kloa-Buid", s' is as vabreitetste Format, zmindest bei de analogn Kameras. Bei Digital red ma vo "Voll-Format", is derzeit no rechd deier. Fia Sport und Reportagn nehman a Profis KB & APS her, wei d Kameras kloana und aa schnella san ois beim Middl-Format.
  • MF (60 x 45 mm, 60 x 60 mm, 60 x 70 mm) is as Middl-Format, des gibts aa Digital, da muass ma dann aba scho ibaleng ob ma ned liaba a scheens Auto fia des Gejd kafft. D Profis fia Mode und so Sachan nehma des her. A d Hozadsphotographie is a ibliche Owendung.
  • GF (Negative/Positive bis zu ra Gräß vo am DIN-A4-Bladdl) is as Groß-Format. S werd vo manche Landschafts-Photographn gnutzt, ansonstn zum Abphotographian vo Kunstwerkn.

Je gräßa s Aufnahmeformat, umso mehr Details san in dem Buidl zum seng, umso gräßa ko mas nacha präsentian. Wei da Fuim oda da Chip in d'Kamera nei bassn muass, werd de natirle aa gräßa.

Vawendungszweck[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

A Großteil vo de Photos werd nua zua Gaudi gmacht, entweda ois Erinnerungsknipsarei oda a ois Hobby. Auf da andan Seitn stengan an Haufn ernstare Owendunga. Neba am Photographiern fia d Presse gabads da no d Produktphotographie fia Kataloge, Internetz-Gschäfta und ähnlichm. Ned vagessn deaf ma aba aa de Owendunga in da Wissnschaft. Wichtig warn da d Rentgenphotographie in da Medizin, Astrophotographie, Satelitn-Photos fias Weda und no vui mehra.

Technische Grundlong[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

De Begriff Brennweitn, Blendn, Belichtungszeit und Empfindlichkeit muass ma zwar ned kenna um a guads Photo z macha. Aba se han recht intressant, weis de bstimmendn Sacha han, des Ausschaung vo am Buidl beeinflussn. Do hod se seid dem easchtn Photo bis jetzad zua na Handy-Kamera nix dro gändert. Trotzdem hods natirle an starkn Fortschritt gem. D'Qualität vo de Objektiv is bessa worn, scho seit längerm ko ma Objektive mit vaänderlicha Brennweitn baun (Zoom-Objektive). D'zur Vafigung stehadn Wert fia Blendn und Beliachtungszeit han erheblich daweitad worn und d Empfindlichkeit vo de Aufnahmemedien is stoark ogstieng bei gleichzeitig hähana Aufläsung bzw. feinara Kearnung.

Brennweitn[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

D'Brennweitn f

D' Brennweitn is a Eigenschaft von na Linsn oda am Objektiv. Wennst a Brennglasl (a Linsn) nimmst is d' Brennweitn da Abstand zura Flächn, so dass sie s'Sunnalicht in am meglichst kloana Punkt sammlt. Des geht nur mit na Samml-Linsn, bei na Zerstreuungslinsn gibts a negative Brennweitn, de is aba ned so oafach zum ausprobiern. A Objektiv besteht aus zmindest oana Linsn, meistns sans mehra. De Brennweitn vo de einzln Linsn ergebn iaba recht kompliziade Berechnungen de Brennweitn vo dem Objektiv. Ausprobiern mit da Sunna ko mas ned wirklich, wei ma ned woas, vo wo aus ma messn soid, vo da vordestn Linsn, vo da hinterstn oda liaba vo irngwo in da Middn. Da richtige Bezug fia so a Messung war'd "Hauptebene", de ko ma si wiada recht kompliziad ausrechnen. De ko je nach Objektiv irngwo liang, a außahoib vo dem Objektiv. So kennan Objektive mit lange Brennweitn a kiaza sei ois ihra Brennweitn und d'letzte Linsn vo am Weitwinkl-Objektiv weida weg vom Fuim/Sensor sei, ois da Brennweitn vo dem Objektiv daspricht.

Wenn ma wos weit entfernts aufnehma mog, muass da Abstand vo da Hauptebn zum Fuim/Sensor da Brennweitn dasprecha. "Unendlich weit weg" is bei da Fotografie je nach Objektiv scho ois iaba 20 Meta. Soi wos Nähers aufgnomma wern, muass de Hauptebn weida weg vom Fuim/Sensor. Dazua ko ma an de meistn Objektiv drahn. Je weida ma do drahn ko, umso naher ko ma ans Motiv higeh. Wenn ma de Hauptebne genau zwoa moi so weit vom Fuim/Sensor weg hod, wia d'Brennweitn lang is hod ma a Abbildung vo oans z' oans. Dann is as Motiv auf'm Fuim/Sensor genauso groß wia in echt. Und auf'm fertign Buidl wega da Vergräßerung recht riesig. D' vordarne Hauptebne is dann vom Motiv aa nur no zwoa moi d'Brennweitn weit entfernt.

Da beim Photographian de Brennweitn an recht stoarkn Einfluss aufs Buidl hod, untascheid ma zwischn:

  • Normalbrennweitn, de soi a Buidl macha, des so ausschaugt, wia mas selba mit'm Aug seng dad. D' Normalbrennweitn entspricht uma da Diagonaln vom Aufnahmeformat. Beim Kloabuidl warn des rechnerisch 43 mm, allgmein werd do aba as 50-mm-Objektiv ois Normalbrennweitn ogseng. Fia d'meistn digitaln Spieglreflex-Kameras is 30 mm de Normalbrennweitn. S'50-mm-Objektiv vo na oidn Spieglreflex-Kamera is do dann scho a leichts Tele.
  • Weitwinkel, des san alle Brennweitn di a guads kiaza san ois d'Normalbrennweitn. Beim Kloabuidl warn extreme Weitwinkl bis 14 mm üblich. Wega dem kloanan Chip gibts fia digitale Spieglreflex-Kameras inzwischn aa Objektive mit 10 mm.
  • Tele, des san alle Brennweitn, di a guads lenga san ois d'Normalbrennweitn. Af Boarisch sogd ma aa da Zuaweziaga dazua. Fian Haffa Gejd han bis zu 1200 mm handlsiblich.
  • Ois Portrait-Brennweitn werd oft as 100-mm-Objektiv bzeichnet. Iblichaweis wern Brennweitn zwischn 85 und 135 mm vawendt. Des is aba koa feste Regl neda. Da Vortei vo dene leichtn Tele is, dass ma de photographiadn Leid ned z nah kema muass.

Des Beispui is mit na Kloabuidl-Kamera gmacht worn. Bei olle Buidln is a Blendn vo 5,6 vawendt worn. Damits Madl ollawei gleich groß is, wurd da Abstand zu ihra mit da Brennweitn vagräßert. S' easchte Buidl is aus na Entfernung vo am Meta aufgnumma, as lezte dann aus 16 Meta. Ma sigt wia se dadurch s' Vahältnis vom Motiv zur Umgebung vaändert. Aa de perspektivische Wirkung is bei de grodn Linien vo da Bruckn guad zum seng.

Helligkeit[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Iba Statistik is ma draufkema, dass a Buidl dann de richtige Helligkeit hod, wenns im Schnitt an Grauwert vo 18 Prozent hod. Des is der Wert den a jede Automatik und a jeda Belichtungsmessa vasuacht zum hiakriagn. S'gibt freili a gnua Buidl de san grod desweng so schee, weis vui hella oda dunkla san ois dea Middlwert. So oda so gehts drum, wia ma jetzad im Buidl de Helligkeit hikriagt, de ma gern hed. S'gibt fünf Einflüss auf'd Helligkeit im aufgnommana Buidl:

  • D'Brennweitn
  • D'Blendn
  • D'Belichtungszeit
  • D'Empfindlichkeit vom Aufnahmemedium
  • S'Motiv und sei Beleuchtung

Dass a bissl oafocha werd, rechnet ma mit da Blendnzoi, de dagibt si aus da Brennweitn und da Greaß vo da Blendn. So bleim nua via Sachan, de ma selba, oda de Automatik berücksichtign muass. S'Motiv is normalaweis fest voagebn, oiso gehts drum, wia ma de Blendn, de Belichtungszeit und de Empfindlichkeit richtig wejd, dass nachad des Buidl de Helligkeit hod, de ma gern häd. De Sach is a desweng so kompliziad, wei de Helligkeit am Motiv recht untaschidlich sei ko. A Landschaft is bei Sunna am Mittog guad oa Million moi so hej wie z'Nachts. Ma ko aba trotzdem mit da gleichn Kamera beidsmoi a Buidl macha des recht schee ausschaugt.

Blendn & Blendnzoi[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

A Objektiv mit de Blendenzoin 1.8, 8 und 22

Je greaßa de Linsn vo am Objektiv san, umso mehra Licht ko durchfoin, umso hella werd nacha des Buidl, wenn ma sonst nix ändat. Wenn ma jetz aba liaba a dunkls Buidl hom mog, bracht ma a Bautei, des de Menge vo dem Licht vakloanan ko. Dazu werd an na geeignetn Stei im Objektiv a Blendn eibaut. Des is a Loch, dessn Greaß ma vaändan ko. Wenn ma den Durchmesser vo dem Loch hoibiad, passt nur no a Viadl vom Licht durch, wei se de Flächn vo dem Loch aa viadlt. De Lichtmenge hängt aba a vo da Brennweitn ob. Wenn ma a weiße Wand mit am 50-mm-Objektiv fotografiad und danach mit am 100-mm-Objektiv, dann hod ma vo der Wand beim zwoatn Buidl a nur no a Viadl drauf. So kriagt ma a nur a Viadl vo dem Licht. Damit des Buidl troztdem gleich hell werd, aus der weißn Wand oiso ko graue ned werd, bracht ma jetzad a Blendn mit am doppltn Durchmesser wia bei dem 50a-Objektiv. Deszweng red koana vo dem Durchmessa vo na Blendn, sondan imma vo da Blendnzoi. De darechnet ma indem ma de Brennweitn durch an Durchmesser vo da Blendn teit.

Hod unsa 50a-Objektiv a Blendn vo 25 mm, dann hod des Objektiv a Blendnzoi vo 2, des 100er bracht dann a Blendn vo 50 mm um a de gleiche Zoi vo 2 und damit gleich vui Liacht zum kriagn. So woas da Fotograf und de Automatik vo seina Kamera, dass a imma gleich vui Liacht kriagt, wenn a a bstimmte Blendnzoi hod, egal wechane Brennweitn er grod heanimmt. D Kehrwert vo da Blendnzoi is as Effnungsvahejtnis. Vo da greaßtn Blendn de ma eistelln ko, steht meist as Effnungsvahejtnis (zum Beispui 1:1.8) aufm Objektiv drauf. Des nennd ma dann a d Liachtstärkn vo dem Objektiv. Gibt an Haufn Grind, warum ma trotzdem de Blendn zuamacht. Gibt aa Objektive de gor koa vastejbare Blendn ned ham. De ham aba trotzdem a Blendnzoi oda a Effnungsvahejtnis fia d Lichtstärkn. Des berechnet si nacha aus dera Linsn, de as Liacht am moastn eiengt. Moastns is des de vorderste Linsn. Fia de Zoin nimmt ma ned an jedn Wert, es werd aba a ned 1, 2, 3, 4, 5 zejd. Sondan nach na geometrischn Reih 1, 2, 4, 8. Da so a Hoibierung zu na Viadlung vo da Helligkeit fiat untateit mas weida mit da Wurzl vo Zwoa, oiso 1, 1.4, 2, 2.8, 4. Da dagibt se dann jeweils a Hoibierung da Helligkeit. Des nend ma dann de "ganzn" Blendnstufn. Damit ma de Helligkeit no feina eistejn ko, gibts dazwischn no de "halbn" Stufn, de san dann mit'm Faktor vo da viadn Wurzl vo Zwoa. Danach gibts dann de Reih 1, 1.2, 1.4, 1.8, 2, 2.5, 2.8, 3.5, 4 usw.

De moastn Objektiv ham Wert zwischen 2 und 32. Oiso ko ma mit da Blendn an Helligkeitsuntaschiad vo bis zua circa 1:200 eistejn. 32/2 han 16, 16 im Quadrat han 256, oiso is de greaßte Blendn vo da Flächn her 256 moi so groß wia de kloanste.

D Woi vo da Blendnzoi hod ned nua a Wirkung auf'd Helligkeit, se wirkt se a aufd Schärfndiaf aus, und domit recht stark aufd Dateigstaltung.

De Beispui-Buidln san olle mit ana Kloabuidl-Kamera mit da gleichn Brennweitn vo 50 mm aufgnomma. Ma sigt wia se'd Woi vo da Blendnzoi aufd Schärfn vom Hintagrund auswirkt.

Beliachtungszeit[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Da ma mit da Blendn ned den ganzn Bereich vo megliche Helligkeitn obdeckn ko, bracht ma a zwoate Meglichkeit, des ganze eistejn zum kena. Dafia nimmt ma d Beliachtungszeit. Je länga Liacht auf des liachtempfindliche Medium foid, desto hella werd des fertige Buidl. Doppede Zeit gibt doppede Helligkeit. Mit na Zeit vo mehrare Minutn in da Nacht und wenige tausendstl Sekundn bei stoarka Sunna kriagt ma des Ganze nacha scho in Griff. De Zeitn wern genauso iba de Wurzl aus zwoa gstuaft wia de Blendn. Moistns werds ois Kehrwert ogem. Wenn auf da Kamera 90 steht, hoaßt des 1/90 Sekundn. A bissal auf- und abgrundt werd do aba a: 0,7" – 2 – 3 – 4 – 6 – 8 – 10 – 15 – 20 – 30 – 45 – 60 – 90 – 125 – 180 – 250 – 350 – 500 – 750 – 1000–1500 – 2000 – 3000 – 4000 – 8000

Empfindlichkeit[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Da aba ned a jeds Motiv gnua Zeit hod, dass ma a moi lenga belicht, gibts no de Meglichkeit untaschiedliche Empfindlichkeitn zum nutzn. Bläd is nur, dass de hean Empfindlichkeitn ned so guad fia de Qualität vo dem Buidl san. Bei Digital gibts as Rauschn, bei Analog spricht ma vo am körnign Buidl. Des Rauschn is nur greißlich, des Korn ko manchmoi a ganz guad ausschaung, grod bei schwarz-weiß.

Warum gibts bei da Beliachtungszeit und da Blendn Stuafn?[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Da Sinn vo dene Stufn is, dass ma oafacha beide Sachan vastelln ko und wiada de gleiche Helligkeit kriagt. A Buidl mit na Blendn vo 2.8 und na Zeit vo 1/90 Sekundn is genauso hej wia oans mit 3.5 und 1/60 Sekundn. Kameras, de nua automatisch funktionian aban ohne Stuafn. Wenn da Photograph aba a sejm rumspuin wui, han de Stuafn recht praktisch.

Vawandte Themen[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Wenn gnua Buidl schnej hintranand aufgnomma wern, ko ma Bewegung doarstejn. Da war ma nacha beim Thema Fuim und Fernsehn. Des Wort Fuim fia de bewegtn Buidl kimmt a vom photographischn Fuim, bloß dass ma da an vui lengan Streifn davo bracht.

Im Netz[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Des is a beriga Artike.
Dea Artike is ois zimfti in de Hall of Fame (Ruhmeshoin) aufgnumma worn.