Fraisinga Paternoster

Aus Wikipedia
Der Artikl is im Dialekt Hausrukfiatlarisch gschriem worn.
Im Bisdum Fraising is dea Text foa 1100 gschrim woan

S Fraisinga Paternoster is a oid-boarische Iwasezung fum "Fota Unsa", de im Bisdum Fraising am Aufaung fum 9. Joahundat gschrim woan is. S Bisdum fu Fraising woa domois oana fu de wichdigsn Bischofssiz in da boarischn Gegend und hod a oane fu de gresdn und in deara Zeid wichdigsn Schreibschdum (Scriptorium) ghobt. Doat hod a boarischa Mönch s "Foda Unsa" fu Latein auf Boarisch iwasezt, damid de Kiachgea, de jo maisdns ned Latein kina haum, des a faschdengan.

Oaginaldext[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Da oaginal oid-boarische Text ged aso, de Iwaschriftn (fet) san oiwai auf Latein (hochdeitsche Iwasezung in Kursif). Noch da diarektn oid-boarischn Iwasezung hod da Schreiwa a nu a deologische Daklearung a auf oid-boarisch hiigschrim:

Pater noster qui es in celis. (Vater unser der du bist im Himmel)
Fater unser, du pist in himilum.
Mihhil gotlich ist, daz der man den almahtigun truhtin sinan fater uuesan quidit.
karisit denne, daz allero manno uuelih sih selpan des uuirdican gatoe, cotes sun ze uuesan.
Sanctificetur nomen tuum. (Geheiligt werde dein Name)
Kauihit si namo din.
Nist uns des duruft, daz uuir des dikkem, daz der sin namo kauihit uuerda, der eo uuas uuih enti eo ist;
uzzan des dikkames, daz der sin namo in uns kauihit uuerda, enti de uuihnassi,
de uuir in deru taufi fona imo intfengun, daz uuir de ze demu suonotakin furi inan kahaltana pringan muozin.
Adveniat regnum tuum. (Dein Reich komme)
Piqhueme rihhi din. sin richi uuas eo enti eo ist:
uzzan des dikkames, daz daz sin richi uns piqhueme enti er in uns richisoia,
nalles der tiuual, enti sin uuillo in uns uualte, nalles des tiuuales kaspanst.
Fiat voluntas tua sicut in caelo et in terra. (Dein Wille geschehe im Himmel und auf Erden)
Uuesa din uuillo, sama so in himile est,
sama in erdu, daz nu so unpilipono enti so erlicho soso de engila in demu himile dinan uuillun arfullant,
des mezzes uuir inan arfullan muozzin.
Panem nostrum cotidianum da nobis hodie. (Gib uns unser tägliches Brot)
Pilipi unsraz emizzigaz kip uns eogauanna.
In desem uuortum sint allo unsro licmiscun durufti pifankan.
Nu auar, euuigo, forkip uns, truhtin, den dinan lichamun enti din pIuot,
daz uuir fona demu altare intfahames, daz iz uns za euuigera heili enti za euuikemo lipe piqhueme,
nalles za uuizze; enti din anst enti dino minna in uns follicho kahalt.
Et dimitte nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus nostris. (Vergib uns unsere Schuld, und ...)
Enti flaz uns unsro sculdi, sama so uuir flazzames unsrem scolom.
makannotduruft allero manno uuelihhemo, sih selpan desem uuortum za pidenchennæ,
daz allero manno uuelih sinemu kanoz enti sinemu proder er allemu hugiu enti hercin sino missitati flazze,
daz imu der truhtin sama deo sino flaze. danna er demu sinemu kanozze flazan ni uuili,
dana ni flazzit imu sama der truhtin, danna er qhuidit: 'flaz uns sama so uuir flazammes'.
Et ne nos inducas in temptationem. (Und führe uns nicht in Versuchung)
Enti ni princ unsih in chorunka.
ni flaz unsic, truhtin, den tiuual so fram gachoron soso sin uuillo si,
uzzan soso uuir mit dinera anst enti mi dinem ganadon ubaruuehan mekin.
Sed libera nos a malo. (Sondern erlöse uns von dem Bösen)
Uzzan kaneri unsih fona allem sunton,
kalitanem enti antuuartem enti cumftichem. Amen.

Konklusio[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Waun ma de Neihochdeitsche Iwasezung hod und woas wos jez gmoa sei kintad, faschded ma ois heitiga Boarisch-Schbrecha schau a weng wos. Sunst is owa da Text blos fia an Gschdudiadn Schbrochwissnschoftla entzifaboa, owa so haum de Boan foa 1100 Joa gret.

Schau aa[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Beleg[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  • Stammler, Wolfgang (Philologe) [Begr.]: Die deutsche Literatur des Mittelalters: Verfasserlexikon / begr. von Wolfgang Stammler. Fortgef. von Karl Langosch. Unter Mitarb. zahlr. Fachgelehrter hrsg. von Burghart Wachinger zs. mit Gundolf Keil ... - 2., völlig neu bearb. Aufl. - Berlin [u. a.]: de Gruyter
  • Oaginal Text online (Ruhr-Uni Bochum)