Portal:Gsööschoft

Aus Wikipedia


   PORTAL:GSÖÖSCHOFT

Gsööschoft bezeichnat in da Soziologie und in de anthropologischn Wissnschoften oigmoa a Auzoih vo Leidln, de wos duach vaschiedane Meakmoi voranaund ohgrenzt san und mitanaund interagian.

De bestn Artikl

 BERIGE ARTIKL
Da Mosi und sei Hund
Da Mosi und sei Hund

Muadabuali

A Muadabuali oda Mamabua is a Bua oda a Mo, dea wo a bsondas engs Vahejtnis zua seina Muada hod. Da Muada is des moast nit bewusst, dass ian Suhn damit schodd. Im Gegntei tendian Fraun dazua de Schwächn, de wo daduach entschtenga ois Tugadn vo eanan Buam z intapretian (z. B. Sensibilitet, Iwaempfindlichkeit). De Muadabualis sejm realisian aa nit, dass s Mamabuam san.

A Muadabuali ko vawoachlicht und iwasensibl sei, ea ko owa aa zun Supamacho mutian. Stalin, Hitler und Napoleon sogt ma noch, doss Muadabualis gwen waan. Olle Muadabualis hom oans gmoasam, se hom a meah oda wenga gsteats Soziaivahoidn.

As weibliche Gegnstiggl vom Mamabua is de Giftnudl (dt. Zimtzicke, engl. vixen) und ois Steigarung de Giftschprizzn. → weidalesn

Da Fridnsnoböbraisdrega Muhammad Yunus
Da Fridnsnoböbraisdrega Muhammad Yunus

Muhammad Yunus

Da Muhammad Yunus (Bengalisch মুহাম্মদ ইউনুস, Muhāmmad Iunus; * 28dn Juni 1940 in Chittagong) is a Wiatschoftswissnschoftla und Bankbedraiwa aus Bangladesch.

Fu eam schdaumt de Ide und de Fawiaklichung fum Sisdem fu de Mikrokredit, bai dem si oame Leit, de sunst nia wo an Kredit griang dadn, si fia a konkrets Brojekt a Göd ausboang kinan und so a kloans Gscheft aufbaun kinan. Mid oft gauns kloane Gödsumen kau ma soiche Leit schau dabai höfn, wiatschoftlich söbschdendig zan wean und so a wiatschoftliche Entwiklung in recht oame Lenda in Gaung bringa. Fia sei Aungaschmau in dem Bereich hod a 2006 sogoa in Fridnsnoböbrais griagt. Da Yunus Muhammad is a da Gründa fu da Gameen Bank, de si auf soiche winzige Kredit schbezialisiad hod und ea is seid'n 1983ga Joa deara ia Diarekda. → weidalesn

 ZIMFTIGE ARTIKL
De Gegand, wo Friesisch gredt wiad.
De Gegand, wo Friesisch gredt wiad.

Friesische Sprochn

De friesischn Sprochn, genaröö oft grod amoi Friesisch (westfriesisch Frysk, nordfriesisch z. B. fresk oda frasch, ois dialektiwagreifanda Kompromiss aa Friisk, saterfriesisch Fräisk) ghaaßn, san a Grubbm va drei Sprochn. Se ghean zan nordseegermanischn Astl vo de westgermanischn Sprochn. S Friesische hods uaspringlich entlaung vo da Nordsee zwischn da Rhein- und Elbmindung und spooda daun aa neadlich vo da Eidermindung bis zua Wiedau gebm (schau auf d Koatn). Heid redn s no umman Daam 400.000 Leid, bsundast in de Niadalaund.

Gschriewane Belege fia s Friesischn kumman aus n 13. Jhdt. bis ins 15. Jhdt. De söwige Phasn vom Friesischn haaßt ma Oidfriesisch. Zeitlich gseng woar is Oidfriesisch gleich mid n Midtlniadadeitsch und in Midtlhochdeitsch. → weidalesn

Bruno Kreisky 1983
Bruno Kreisky 1983

Bruno Kreisky

Da Bruno Kreisky (* 22da Jena 1911 in Wean; † 29dn Juli 1990 a doat) woar a estareichische Bolitika fu da SPÖ und fu 1970 bis 1983 Bundeskaunzla fu da Republik Estareich.

Da Bruno Kreisky woa da zwoate Su fu ana guad situiadn jidischn Familie und is in Magredn, in fümbfdn Beziak fu Wean, auf d'Wöd kema. Sai Fota da Max Kreisky (1876-1944) woa Genaraldiarekda fu da Österreichischen Wollindustrie AG und da Textil AG, Zensor - oiso hocha Kontrolbeaumta - bai da Österreichischen Nationalbank, Miglid fum Zentralverein der kaufmännischen Angestellten - oiso da Gweakschoft fia Biaroaungschdöde - und in da Emigrazion (ob 1942) Diarekda fu ana Dexdilfabrik in Schwedn. Sai Muada woa d'Irene Kreisky(1885-1969), a geboarane Felix, dea ia Familie Fabrikantn aus Mean woan. → weidalesn

  GRUNDLOGN-ARTIKL

Grundlogn vo da Vuikswirtschoftslehr

De Vuikswirtschoftslehr' (dt. Volkswirtschaftslehre, kuaz VWL) is a Soziäuwissnschoft, de wos mit da Betriabswirtschoftslehr' (BWL) zua de Wirtschoftswissnschoftn zöht. De BWL bschäftigt se mit de ökonomischn Funktiaunan vo an Betriab in da Vuikswirtschoft oda Industrie. Des san de Züü vom Untanehman, de Organisatiaun vo de Produktiaunsfaktoan und de Lehr' vom Rechnungswesn, Controlling und vo da Finaunziarung vo an Untanehman.

In da Vuikswirtschoftslehr' wean gsaumt- und oanzlwirtschoftliche Zaumanhäng' und Prozess' untasuacht (z. B.: Steian, Oawad, Oamut, Umwödschutz, Uasochn vo Wirtschoftskrisn, …). De Aussogkroft fokussiat se auf Tendenzn und Woahscheinlikeitn, Obstroktiaunan und Modöön.

Wirtschoftn is da rationäule Umgaung mit Gütan. Güta san Gegnständ' oda Dienstleistungan zua Befriedigung vo Bediafnissn; ma untascheidt zwischn effantlichn Gütan (Gmoagüta) und priavotn Gütan, letztare kennan vom Moakt aunbotn wean, wäu's im Vahötnis zan Bedoaf knopp san. → weidalesn

Grundlogn vom Rechnungswesn

Es Rechnungswesn (dt. Rechnungswesen) is es Messn, Vaoawadn und Kommunizian vo finaunziölla Information vo Wiatschoftsbetriebn.

De Finaunzrechnung sogt da, wiavü Göd dassd hosd. Es gengan olle Ei- und Auszohlungan, Bstände aun Zohlungsmittln und Finaunziarungsmeglikeitn ei. Da Nochtäu is, dassd de Zukunft ned vuraussogn kaunst, drum hosd a gwisse Unsichahoat drin. De Eizohlungan minus de Auszohlungan eage'm den Cashflow. Mia untascheidn zwischn Cashflow-Statement und Finaunzplan.

A jeds Untanehman muass ollawäu in da Log sei, dass olle notwendign Zohlungan leistn kau. Drum muass' olle Ei- und Auszohlungan im Vuahinein planan, des san olle Zua- und Ohgäng vo Bargöd sowia olle Eilogn und Ohhebungan vom Konto. Es wean olle laufendn und eimolign Eizohlungan den laufendn und eimolign Auszohlungan gegniwagstööt. So kriagst entweda an Finaunzmittliwaschuss oda a Finaunzmittluntadeckung. Aum End vo da Planungsperiodn wean de Sui-Weat' mit den Ist-Weatn vaglichn. → weidalesn

Rechtsgrundlogn

Positives Recht is jeds vo Menschn gsetzte, effektives, organisiatn Zwaung aundrohends Regelungssystem (im Untaschied zua Sitte und Moral, wo's koan stootlichn Zwaung gibt).

Ma untascheidt zwischn: Priavotrecht - effantlichs Recht, gönaröös Recht - induviduöös Recht, zwingands Recht - dispositives Recht, positives Recht - Gewauhnheitsrecht, und materiöös Recht - formöös Recht. Rechtsnorman (ned zan vawexln mit ÖNORMEN oda sowos) wean vom Stoot ealossn und miassn vo uns oin (gönarölle Norm) oda vo oanzlnan (individuölle Norm) befuigt wean. Gönarölle Norman san Gsetze, Vauadnungan und EU-Gsetze. Individuölle Norman san a Bscheid, (vawoitungsrechtliche) Weisung, Urtäu und Rechtsgschäfte vom Privatrecht wia z. B. a Vatrog. Rechtseakenntnisquöön sans Bundesgsetzblott (BGBl), Laundesgsetzblott (LGBl), Aumtsblott vo de eiropäischn Gmoaschoftn, etc.

De Gsetz' wean gemäß § 6 ABGB noch da Wuatauslegung („eigentümliche Bedeutung der Worte“), da systematischn Auslegung („in ihrem Zusammenhang“) und da teleologischn Auslegung („klare Absicht des Gesetzgebers“) intapretiat. → weidalesn

Artikl noch Themengebietn

Mitmochn

Waunst söwa Artikl schreim oda eagänzn wüsd, an Föhla gfundn oda Frogn/Aunregungan hosd, schreib dei Aunliagn hier.