Wikipedia Dischkrian:Hochboarisch

Seiteninhalte werden in anderen Sprachen nicht unterstützt.
Aus Wikipedia
Archiv Archiv
zum Archiv

Voaschleg[Am Gwëntext werkeln]

  • ein- / eih- (Eihwohna)
  • hin / hii- (Hiiweis)

Nua Westmiddlboarisch[Am Gwëntext werkeln]

  • stod äi (westmiddlboarisch: Gäid, Fäid) / ej oda ey)
  • stod å/zua Zeid "o" im Westmiddlboarischn ob und zua im Zweife za ao (Kaotz stod Kotz, Raotz stod Rotz), wei da å-Laut im Westmiddlboarischn sunstan vadrengt wead.

Dischk[Am Gwëntext werkeln]

Ba äi bi i fia ej. --Ehgadn (dischkrian) 11:37, 21. Nov. 2015 (CET)

Bei eih-, hii-, ej (is bessa lesboa und oa Umlaut wenga), bin i sofoat dabei. eih-, hii- howi scho iwanumma.
ao soit ma no reifn lossn. --Howan Hansi (dischkrian) 06:59, 23. Nov. 2015 (CET)
Wieso eigentlich <eih> mit h un nicht einfach <ei>?
<ej> finde ich eine gute Lösung, das kann, glaube ich, jeder sofort verstehen.
Von <ao> würde ich abraten, da liest doch jemand, der nicht gut Bairisch kann, automatisch einen Diphthong und das ist ja gerade nicht gemeint. --Holder (dischkrian) 08:10, 23. Nov. 2015 (CET)
eih- weis lang is, weis fia de Nasaliarung steht und weis vo ei-/oa- diffarenziad.
@Holder: Host a andane Idee fian å-Laut mid oafocha Schreibweis. I sinnia scho legane Zeid. --Ehgadn (dischkrian) 09:01, 23. Nov. 2015 (CET)
No wos: Sog amoi ao ganz schnej, na kimmt a Mischung zwischen å und au aussi, oda? Oba wia gsogt, optimai find i s ned. --Ehgadn (dischkrian) 09:05, 23. Nov. 2015 (CET)
Ich glaube, es gibt keine einfache Schreibweise, in der die Laute /e/, /ɛ/, /a/, /ɔ/ und /o/ in der Schreibweise unterschieden werden, ohne dass man auf Sonderzeichen zurückgreift oder solche verwendet, die schnell missinterpretiert werden können. Das im Deutschen gängige lateinische Alphabet gibt halt halt nur vier Buchstaben (<e>, <ä>, <a> und <o>) her für fünf Laute. --Holder (dischkrian) 10:26, 23. Nov. 2015 (CET)

"ej" is guad. I stejs um (hoffentlich gibts koane finnischn/tiakischn etc. Eignnama mit äi in unsara Wikipedia) --Joe Watzmo (dischkrian) 06:17, 24. Nov. 2015 (CET)

Mochs jetzt hoibautomatisch, bin scho aufs easchte Problem kema: "hebräisch". --Joe Watzmo (dischkrian) 06:33, 24. Nov. 2015 (CET)

is jez scho a boa moi gsogt wuan, "doss des å im Westmiddlbairischn vadrengt wiad". Haaßt des, doss de "a" nimma vadungld wean ? --RobTorgel (dischkrian) 10:13, 23. Nov. 2015 (CET)

Jo, teiweis. De Schuin hom da ganze Orbat gleisdt (brain washing, vui steaka ois wia in Östareich).
Es is natiale so, dass des untaschiedle ist. Es gibt im Boarischn (so wia aa im Deitschn) mehrane Laudt zwischen a und o. Voa oim, de wo naha am a liegn gengan ois Vadunglung valoan. --Ehgadn (dischkrian) 14:03, 23. Nov. 2015 (CET)
Mmh. Damit i mas bessa vuastöön kau: Host a Beispüü fia mi, wo des "å" zwoa hi-gherat, owa am Vaschwindn is ? --RobTorgel (dischkrian) 09:33, 24. Nov. 2015 (CET)
haben - hom - ham, Arbeit - Orbad - Arbat, Katze - Kotz - Katz, Straße - Stross - Strass, spät - spood - spaat und so weida. --Ehgadn (dischkrian) 06:26, 25. Nov. 2015 (CET)

Es is im gaunzn boarischn Sprochraum und aa im Standaad-deitsch aso, doss "st-" und "sp-" im Anlaut ois "scht-" bzw. "schp-" gsprochn wiad (Nua in Hambuag is aundas, owa des is dena eana Problem).

Es gibt äussa kaan Grund, z.B. "Schtoa"/"Staa" (Stein) zum schreim. I find, des is im Gegntäu vawirrend und schlechta zum lesn.

Was aundas is innahoib von an Wuat, do gibts aa regionale Untaschied, je allemannischa de Gegnd, desto "sch" (Sogt da Ludwig Merkle in seina Bairische Grammatik).

Kenntad ma aus dem a Regl mochn ? --RobTorgel (dischkrian) 10:22, 24. Nov. 2015 (CET)
Fia Standardboarisch und aa fia Weanarisch deafads do koa Problem gebn. Oba wos passiad mid Artikln vo Spitznautorn wia Luki und El bes? I bi ma ned sicha, ob ma des endan soit, bsondas ned ba aktivn Autorn wia en Luki. --Ehgadn (dischkrian) 06:50, 25. Nov. 2015 (CET)
+1 --Howan Hansi (dischkrian) 12:26, 25. Dez. 2015 (CET)[Antwort]

"ozapft is" vs "oozapft is"

Des is jo no kloa, owa des neama:

"oblosn" vs "ooblosn"

Vawexlungsgfoa mid estreichisch-boarisch "oblosn" (obblosn, abblasen).

Desweng bin i fia:

"oo" fian "an" am Woatofang.

--Howan Hansi (dischkrian) 12:31, 25. Dez. 2015 (CET)[Antwort]

Is ned aafoch. Im Weanarischn is jo leicht:
  • "ab-" => "o-" (ab-blasen => oblosn)
  • "an-" => "au-" (an-blasen => aublosn) de "au" is eignlich a stoak nasaliates "ã"
Bei eich diafat des schwaara sei, es sogz jo do a seah a offanes "o".
I maan nua, in an Kontext is des min Vawexln ned so gfeahlich
Des wiad da leida ned vüü hööfn --RobTorgel (dischkrian) 13:36, 25. Dez. 2015 (CET)[Antwort]
PS: wia untascheid si des bei eich: "Ea is im Fassl ogsoffn und woa daunn augsoffn" ? --RobTorgel (dischkrian) 13:42, 25. Dez. 2015 (CET)[Antwort]
Schreibn doa ma des do herin moast so: "Es is im Fassl obgsoffa/owgsoffa und woa nacha ogsoffa!" (sog: ågsoffa - oogsoffa). I wor am Ofang strikt gengas "oo" in dem Foi (fost koa Mensch schreibt "Oozapft is", oba i bi hiazt am sinnian... --Ehgadn (dischkrian) 15:30, 25. Dez. 2015 (CET)[Antwort]
Nojo, waunn ma auf da aan Seitn des "-b-" drau losst, äussa "obgsoffa"/"obblosn", daunn brauchts des "oo" auf da aundan Seitn jo goaned.
Und, wiari gsogt hob, kaa Wuat steht allaa do, es gibt imma an Kontext. So leicht vawexlt ma nix. --RobTorgel (dischkrian) 16:05, 25. Dez. 2015 (CET)[Antwort]
De Vawexlungsfoa bsteht midn estreichischn Boarisch. Hamma jo scho rechts om ghobt: anmelden - abmelden (wei ned imma a semantischa kloara Zammahang do is).
Des "oo" (fia dt. "an") gibts aa scho außahoib vo da Wikipedia, aa bei "oozapft is". De haifigste Schreibweis is natiale "o'zapft is". Auslossungszoachn orientian si owa am Deitschn und san desweng do herin (hoffantli) nit meahheitsfehig (bsundas nit fias Hochboarische). Natiale kunnt ma aa weida "ogsoffa und obgsoffa" schreim. --Howan Hansi (dischkrian) 09:39, 26. Dez. 2015 (CET)[Antwort]
Ba da Schreibweis gibts jo moast Pro und Kontra, oba i kunnt mi aa mid "oo" oofreindn. Des ob/ow wea i drozdem beibehoidn. --Ehgadn (dischkrian) 15:19, 26. Dez. 2015 (CET)[Antwort]
Jo, wia gsogt, im Weanarischn gibz des Problem ned: "aumöödn/omöödn". Wia mochz n es des beim Redn ? Iagn a Untaschied muass jo sei ? --RobTorgel (dischkrian) 16:31, 26. Dez. 2015 (CET)[Antwort]
Amoi weads ebn wia Moos (oogsoffa - angesoffen) gsogt und amoi wia Stod (owgsoffa - abgesoffen). --Ehgadn (dischkrian) 09:13, 27. Dez. 2015 (CET)[Antwort]
Ah, eh. Daunn datat jo de "oo-" Variante eh guat bassn. --RobTorgel (dischkrian) 09:19, 27. Dez. 2015 (CET)[Antwort]