Da nokade Off

Aus Wikipedia
Der Artikl is im Dialekt Owaöstareichisch gschriem worn.

Nokada Off (dt.: nackter Affe) is a Charaktarisiarung vom Homo sapiens (heidiga Mensch) ois oanzign Primatn ohne Pöz oda an Fö.

Wos woa da Auloss, das ma insan Pöz valuan hom? Und wos hods brocht? Schtodn Fö haumma owa oan aundan Schutz fia de Untahaud braucht. Und wos warad, waun ma nu heid midn Pöz umadum kraxln dadn?

Wos is da Mensch[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

A Bonobo, oana vo insan naxtn Vawandtn

Do da Homo Sapiens unbstrittn zua de Menschnoffen (Hominidae oda Hominiden) ghead und de wida zua Gruppn vo de Primatn, zöhd da Mensch zua de Spauviecha (Säugetiere). Und bis af a boa Ausnaum hom Spoviecha a Fö.

Wiaso hod da Mensch, da Homo Sapiens, bis af a boa Schtön, so oan schütan, fein Hoawux. Des muas do an Grund hom. Evoluzionsbdingt entstengan oiweu kloanste Mutazionan, de se za Oboatn oda neiche Oatn entwükin kenan. Waun de Vaendatn schlechta aun ia Lebnsumföd aupasst san ois eanane Vuagenga, daun vaschwindns schnölla wida vo da Wödbühne ois schaugn kena. Oiso wos woa da Auloss, dass se des Modö vum nokadn Offn gegniwa seine pözign Vuafoan duachgsezt hod. So a Pöz is do recht praktisch. Ea schizt vua Valezungan und ea hoit woam. Und beim gegnsoatign Endlausn kau ma so schee kuschln und sozieue Kontakt pflegn. Da Fövalust muas evoluzionea an Vuaschprung gegan de aundan Hominidn brocht hom, weu sunst dadn mia ois Homo Sapiens heid ned lebm und vamuatli waradn de oanzign heid lebandn Hominidn unsare bepöztn Vettan.

Wias dazua kema is[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Wia so oft, woa wida s Klima dro schuid. Vua eppa 6 bis uma 3 milionan Joa hod a in Afrika a launge Okühphasn ogfaungt. De Temparatuan san um 5 Grad ogfoin und de Foig woan weniga Regnfoi und es is a in Afrika drukana wuan. Dahea hom se de Wöda zruckzogn und aun denan eana Schtö hom se oiweu mera Savannen ausbroat. Hom se doat fria de Hominidae (Menschnoffn) vo Baam zu Baam ghandld und se praktisch vo da Haund in Mund eaneaht. Vo Knoin, Bladln, Obst und Gmias, Fricht und Nussn, so hom oanige Hominidn, maungls Baam, owa vo eana und a eanane Eaneahrung in da Savanne suachn miassn. Um iwas hoche Savannengros driwazeng sans a mera afrechta gaunga.

Zwunganamossn hom se a eanane Eaneahrung umgschtöd. Vo vuahea moast Vegetarischn, af imma mea proteinreichana Beikost. Se hom gnumma wos an Fleisch griang hom kena und des Moaste davo woan nua, scho farekte Viecha (Aas). Den zan Jogn woa ma mid de zkuazn Fiass no zlaungsam und a zweng ausdauand. Zfuass gaunga is scho de oide Lucy in Ethiopien vua eppa 3.200.000 Joa. Owa se hod nu a Wengl gwatschtl und woa nu ned recht Gross. Gendat hod se des vamuatli eascht midm Homo Ergaster, (da oawatande Mensch), dea vua eppa 1,9 bis 1,2 millionan Joa vua Heid glebd hod und aus dem nochand da Homo Erectus oschtaumt, dea jo daun da Easchte woa, dea bis weit hi noch Asien und Eiropa ausgwaundat is. De Homo Ergaster Skelettfund zoagn scho a Becknschtöllung mid launge Owaschenklboana und ausbüte Schprungglenk. Und de hom eam es scho megli gmocht Kloawüd zan Jogn. Nua is des midm Jogn so a Soch. Es is auschtrengand und ma kimmt ins Schwitzn und do is a soa dichta Föpöz ned grod gschickt.

Da Homo Ergaster und sei Umföd[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

A Schädlrekonstrukzion vo an Homo Ergaster im Museum of Man in San Diego, USA.

Ea hod se aun sei Umföd aupassn miassn. Jogn, aupiaschn, vafoign, ealegn und hoamtrogn, vabraucht vü Enagie. Und Onutzungschpuan an seine fossün Hüft-, Knia- und Fuaßglenk zoagn, das ea scho a flotta und ausdauanda Jaga woa. Owa hechana Enagievabrauch hoast a mea Keapatemparatua.

Woambluadla hom do a Gschturi mid da Iwahitzung. Insane Oagan san ned fia so hoche Temparatuan ausglegd, bsunds insa Hian is do iwaempfindli. Dahea is bei gressane Keapatemparatuan de Gfoa von an Hitzschlog gfeali, bsundas bei de grossn und bpötzn Spauviecha. Um koan Hitzekolaps zgriang muaß da Temparatuaiwaschuss ogfiad wean. De Hund hechln do mid eanana Zung und mia midm Schwitzn. Owa beim Schwitzn kau ma koan dichtn Pötz braucha. Des woas a Jeda dem scho oamoi an oan hoaßn Tog da Schwoas scho vo da Kopfhaud in Hois owiglaffa is. Oiso weg midm Pötz, ea woa fian Homo Ergastern nua mea hindali.

Da Fövalust hod se oiso vamuatli mid da Jogd vom Homo Ergaster eagem. Za sein End hod Ea bstimmt scho a schüttan Föpötz trogn.

De Fütz- und de Hoarläus[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Es gibd intaressante Untasuachungan iwa die Zeid waun insane Ur-Ur-Urahnln eahna Föh oglegt haum. Und do is ma af de Läus kema. Olle Schpauviecha und a nu aundane Viecha haum Läus. Owa olle haum nu je oa Oat. Nua da Mensch hod zwoa Oatn de ned midanaund noh vawaundt san. Im Schambroach kau a Fützläus hobm. Des san De de de Hominini schau oiweu ois Parasitn midgschleppt haum. Owa de Hoarläus kean ana aundan Rass au. Und de haum se eascht ausiedln kena ois de Hoar am Kopf mid de Hoar zwischn de Fiaß und inta de Oxln, neamma mid de am Kopf vabundn woan.

De Kopfhoar san am Nextn mid de Läus vom Gorilla vawaundt. I mecht jo goaned wissn, wos insane Voafoahn mid de Gorilla triebm haum. Megligawoas haums a in kuaz valossene Gorillaschlofplätz iwanocht. Owa es is gwies, de Hoarläus haum ma se vo de Gorilla ghoid.

Iazt hod ma de DNS (DNA) vo de Gorillaläus und de insana Hoarläus untasuacht und wia weid de Mutationen ausanaundalaffn. Und daun hod ma zruckgrechnt, wia laung das vamuatli zruckliegd, waun se de zwoa Läus-Untagruppm trennd haum. Und do hod ma an Zeidraum vo umma 3.000.000. Joa errechnt. Des is natiali koa fixe gsichate Zoih. Owa des zoagt af jedn Foi das insane Vuafoahr ehnan Pöz scho fria oglegd haum.

Da Grund dafia wo das de Hominini des Treibjogn augfaungd haum. De Hominini haum se nemli za ausdauand rennade Jaga entwückid. De Viecha in da Savanne haum se nemli, wia heid nu, in da greßtn Middogshitz im Schottn ausgrost. Si haum jo de schpeziöe Schwoaßbüdung ned ghobd. Beim Menschn hod eahm da Schwoaß de Haud kühld. Oiso haums des jogdbore Wüd aufgschreckt und haums schtundnlaung ghezt, bis neamma weida haum kena oda goar an an Hitzschlog gschtuam san. So mochans nu Heid de Buschmauna (San) in da Kalahariwüstn.

Da Schwoas[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Schwoasdrüsn hom aa de bepöztn Spauviecha [Säugetiere]. Da Keapaschwoas büdt se aus de Ausscheidungan vo drei vaschidane Drüsn; zwoa Schwoas- und oana Toigdrüsn. Und af de Auzoi vo de apokrine und de ekkrine Schwoasdrüsn kimts o, wei Schwoas is ned glei Schwoas.

De moastn Spauviecha hom meara Toig- und apokrine Schwoasdrüsn, de wos bei da Hoarwuazl endn (Hoafolikl). Bade zaum eagem an ölign Schwoas, dea wos ned guad vadunst und aa dahea a schlecht küht. Bei de schteaka bepöztn Viecha vapikt zweng Dem a des Föh.

Mia wissn, bei hoche Temparatuan hüft vü dringa, den dea vadunstade Keapaschwoas küht de Hautowaflechn und so aa des drunta ziakolirande Bluad, des wieda de Hitz vo de innnan Organe ofiad. Des Bsundane beim Menschn is, das ea iwa fosst de gaunze Hautowaflechn fadeut bis za 5.000.000. Ekkrine Schwoasdrüsn hod, de wos a wassrige Flüssigkeit ogem. Des kenan bis za 12 Lita am Tog sei. Nua zwoa Schtön am Keapa hom de Drüsn ned. Des san de Lippn und de Glans Penis (Eichl).

Insa Haut[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Do insane Vuafoahn jo iazt da dichte Pötz gföht hod, hod jo de Haud an aundan Schutz braucht. Und so hod se de vahaunde Owahaud bessa entwükid, de Epidermis und do des Stratum corneum. Se bschteht aus merra ogschtumna Keratinschichtn - Korneozytn, de wos mid feina Lipidschichtn zaumpobt san. Und de schitzn de druntaligandn Ledahaut und a de Untahaut, mid eanane Neavnendn, Drüsn, Lymphgfäß, kloane Adal und a de Hoafolikl.

Wos woa daun one Pöz[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Af den Büdl sigt ma de hellare Haut af da Haundinnanflächn

Iazt was nu intaressant waun den eppa insare Fuavoahn ian Pöz aufgem hom. Do jo ois fossile Fund nua de Knochn iwablim san, ois Aundare is jo varott, hod ma aun de Frog aundas draugeh miaßn.

Ois nockada Off hod ma jo a an Schutz vua de schedlign UV-Schtroin braucht. Dahea hod ma insan naxtn Vawauntn, em Schimpansn heagnumma. Dea hod untan Pötz a hellare Hautfoab. Oiso woa de Hautfoab vo insare Vuafoahn woascheinli a hella.

An de Haundflechn und Fuaßsoin vo de heidign Afrikana is de uaschpringlige hellare Hautfoab nu zseng und de is weid blossa ois de Foab am iwrign Keapa. Es hod se oiso, ois Schutz vua de UV-Schtroin a dunklare Pigmentiarung vo da Haut ausbüdt.

Do ma heit aufgrund vo genetische Untasuachungan in eppa festschtön kau, wia weid zruk se de vameate Melanineilogarung ausbüdt hod, is ma auf an umaran Zeitraam voa 1,200.000 Joa kemma. Do muass de Föhbhoarung vo insare Vuafohn scho recht schütta gwest sei. Des warad oba scho in da Zeid vom Homo Erectus gwest.

Owa aun via Schtön an insan Keapa hom ma nu Restln vom frian Pötz. Im Schambroach, vamuatli zwengan sexuön Reiz. Am Kopf, ois Schutz voa de sengandn Sunnaschtroin. Und in de sidligan Gegandn, mid vameata Locknbüdung, um iwa den duach de Lockn vagressatn Luftpoista, bessa de Hitz ofian z kena.

Und unta de Oxln, ois Schutz vo da Haut vua zgrosse Obribvaletzungan. Und aa ois Pheromonparkplotz. De Sittn, de Heid unta de jungan Leid, wuascht ob bei Mandl oda Weiwal, vabroat is, se unta de Oxln und a im Schambroach za Enthoan, is eigentli evoluzionea ned gwinscht. Den es muaß jo an Grund hom, sunst hed ma jo de Pötzrestln nimma. Waun se da Homo Erectus mid seina Feiaschtoaklingan a scho seine Schamhoa orasiat hed, wea woaß, ob ma zweng dem ned scho lengst ausgschtuam waradn?

Und oa Eagebnis vo dera Gschicht[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

De Evoluzion is zwoa unerschepfli in iare Mutationsvasuach, owa se is a schpoasam. Waun wos koan Vuateu bringt, daun weg damid, de Energie dafia kaun da Oaganismus daun fia wos Aundas bessa braucha. De Eischporung, bei de Pözhoa und dahea des ausdauande Renna und Jogn hom za bessare Jogdeafoig gfiat. Und duachn gressan Fleischvazeh hods mearra freie Energie fian Körpa brocht.

De freie Energie hod wiedarum za an gressan Hirnvolumen gfiad. Mid dem hod ma wieda bessare Jogdeafoig ghobt und se hom se damid a oiweu bessa aun eanane vaendate Umwöd aupassn kena.

Haum de Homo Australopithecien nua a Hirngress vo uma 400 cm³ ghobt, wia de heitign Schimpansn. So hod da Homo Ergaster scho mid 800/900 cm³ Hirn werkln kenna. Und da Homo Sapiens, oiso mia, kau mid seine uma 1350 cm³ scho de schwaarstn, abstraktestn Problem vaschteh und beoawadn.

Epilog[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Waun ma wieda amoi an schtoak schwitzadn Menschn triaft und zweng sein zasetzadn Körpaschwoass de Nosn rümpfn, daun soid ma draun denga:

Ea kau nix dafia. De Evoluzion is schuid drau. Owa aundraseits trogadn mia vamutli, one insane Schwoassdrüsn nu heid an Pötz und hedn nua a Hianvoluman vo uma 400 cm³, und mia tadn Olle schtinga wia de Viecha.

Schau aa[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Litaradua[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  • Nina G. Jablonski, Skin, A Natural Histor
  • Lieberman,D.E.; Bramble,D.M, The Revolution of Marathon Runningy.
  • Rogers; Genetic Variation at the MCtR Locus and the Time sinc Loss of Human Body Hair
  • http://www.spektrum.de/alias/inhaltsverzeichnis/spezial-archaeologie-geschichte-kultur-2-2013/1169811 (Artikö, warum wir nackt sind)
  • Ulrich Welsch: Die Fossilgeschichte des Menschen. Teil 1: Wie aus den ersten Primaten Homo wurde. In: Biologie in unserer Zeit. Nr. 1/2007, S. 42–50
  • G. J. Sawyer, Viktor Deak, S. 102
  • Robert Broom, John T. Robinson: A new type of fossil man. In: Nature, Band 164, 1949, S. 322 f.
  • Colin Groves, Vratislav Mazák: An approach to the taxonomy of the Hominidae: Gracile Villafrancian hominids of Africa In: Casopis pro Mineralogii Geologii, Band 20, 1975, S. 225–247

Im Netz[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Videos[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Des is a beriga Artike.
Dea Artike is ois berig in de Hall of Fame (Ruhmeshoin) aufgnumma worn.