Spruch:Boarische Spruchsammlung

Aus Wikipedia
Der Artikl is im Dialekt Obaboarisch gschriem worn.
Boarischa Schmäh
Boarische Bialogik
Boarische Grantla
Boarische Weisheit

De Boarische Spruchsammlung sammlt boarische Sprich, Phrasn, Sprichweata sowia Redewendunga (owa koane Bauernregln, koane Gstanzln) de typisch boarisch san und bschreibt kurz die Bedeitung.

Synonyme: boarische Sprüch, boarische Schbrich, bairische Sprüche, bayerische Sprüche, Sprüch auf boarisch, bairische Redensarten, bairische Redewendungen, bairische Sprichwörter, österreichische Sprüche, österreichische Sprichwörter, österreichische Redewendungen


De bekanntastn Sprich[Am Gwëntext werkeln]

Wer ko, der ko (Wea ko, dea ko)

vo Franz Xaver Krenkl (1780 - 1860), a obaboarischa Ausdruck fia Schneid, Zivilcourage und Sejbstvatraun.

Nix Gwiss woass ma ned

s legendäre Motto vum Finessensepperl, am Mingara Original, wo a stodtbekannta Liabesbriafdroga wor.

De Woch fangt scho guat o

Legendära Spruch vum Mathias Kneißl bei da Vakindung vo seim Doudesurtei (wos an am Monda wor); Beispui fia boarischn Goignhumor.

Do legst di nieda!

[Ausdruck der Verwunderung, Verblüffung.]

I zoag da glei, wo da Bartl an Most hoid

Is a Drohung und hoasst sovui wia: pass af, nimm di in Acht, i hob meah drauf wia du; de Heakunft is nedda gsichat. A intressante und plausible Deitung is, dass dees ausm Jiddischn ibas Rotwelsch zu uns kema is: im Jiddischn hoasst 'barsel' (Brecheisn) und 'ma´oth' (Münzn, Gejd). Des hoasst nacha, dass oana woass, wia a mid an Brecheisn zu Gejd kimmt. Im Laf vo da Zeit is des dann voiksetymologisch umdeit worn: barsel = Barthel, ma´oth = Most.
Es ko aba sofui hoassn wia: wissn wo's lang gehd oda wissn wo da Hamma hängt.

Oan iwan Tisch ziagn

Austricksn; kimmt vum Fingahakln, wei dabei Technik und Taktik no wichtiga san ois wia de reine Kroft.

Af da Brennsuppn daheagschwomma sei

A deppata Depp sei; hoasst sovui wia genauso oafoch gstrickt sei, so wia a Brennsuppn (= a oanfoche Suppn aus Mäischwitz und Wossa, aa Einbrenn-Suppn gnennt). Wei die oaman Leid, die nedda Brennsuppm zan Fressa ghobt haum, weis a im Denga oafoche Leid woan.

Af da Nudlsuppn daheagschwumman sei

So sogt ma in Wean

Ma ko mid oan Hintern ned af zwoa Houzoatn sitzn

Ma soit ned zwoa Socha af oanmoi mocha; im Standarddeitschn hoaßts oft tanzn, owa sitzn ergibd meara Sinn.

Geh mid Gott aber bitte geh!!!

[Geh bitte ich halt es nicht mehr aus!]

Hau di hera, samma meara

Kimm, hock di hea, dann samma meah Leidln;(wurde als Hommage an die ersten Gastarbeiter auch gern italobajuwarisiert: Buona sera, hock di hera, dann samma mera)

Des is ghupft wia gsprunga!

Des oane is wias andare, ganz gleich, es mocht koan Untaschied.

Kloaviech mocht aa Mist

mit Mist is Gejd gmoant (kimmt in da Voiksiabaliefarung efta vua); kloane Erfoige summian se aa zu oan groussn Erfoig... In da sejtanan Variante "Großviech mocht aa Mist" is Mist oba weatlich gmoant.

Des is a gmahde Wiesn!

A doudsichane Sach... ["Das Ergebnis steht schon fest"].

Es letzte Hemd hod koane Toschna

Af dei letzte Roas (an Doud) konsd da nix minehma; es Leichnhemd wor und is oft ganz oanfoch wia a Nochthemd, ohne Toschna (in Bayern hod ma oba friacha den Laidln scho es Sundasgwand onzogn).
schau aa: Du konsd da nix mitnehma

In da Middn keman de Leit zamm!

Konsens af boarische Oart.

Min Reen kumman dLeit zamm!

Konsens af Weanarisch.

Do schaugst oba oid aus

Des is schlecht fia di bzw. do werds da schlecht gäh.

Ma sogt jo nix, ma redt jo bloß

Wann ma wos ned ganz ernst moant.

Sauf ma, na steam ma - sauf ma ned, na steam ma aa, oiso sauf ma!

(Boarische Bialogik).

Hopfa und Moiz, God dahoids!

Boarisches Lemselexia, Manna und Ambrosia [Bairisches Nachtgebet].

Um a Fünferl a Durchanand (Um a Fimfal a Durchanand)

[Wenn ein kleiner Anlass - ein Fünf-Cent Stück ist nicht viel Wert - zu einem großen Wirbel führt.]

Es is a Kreiz af dera Wejd, da oane hod in Beidl da andre es Gejd!

Soziale Ungrechtigkeid in da Vateilung vo Guad und Gejd. [Sozialkritik auf Boarisch.]

Eppas an d grouss Glockn hänga!

Moast gähds um Tratsch, den ma ned vabroadn soit. [Im Mittelalter (bis in die Neuzeit) sind wichtige Ereignisse mit der großen Kirchenglocke angekündigt worden: Gerichtsverhandlung, Hochzeit, Tod, Geburt usw. Nach der Art wie die Glocke geläutet wurde, konnte man erkennen, um welches Großereignis es ging.]

Mia san olle Zipfeklatscha!

[Boarische Weisheit. Philosophia perennis. "Wir sind alle Wixer."]

Megn dad i scho, oba woin dua I ned!

[Mögen täte ich schon, aber wollen tu ich nicht!]

Hund sans scho de Hund!

[Gerissen bleibt gerissen]

Waunns hint weh duat, soi ma vuan aufhean!

[Wenn der Rücken schmerzt, soll man sich beim Schnackseln einschränken]

Guat gnua fia olle Dog, und am Sunndoch oaweit ma eh nix!

[Die Qualität ist ausreichend]

A[Am Gwëntext werkeln]

A boarische Waatschn gspiad ma zwoaraviazg Johr

Vo da Lena Christ, Rumpelhanni; a Ausdruck fia kroftvolle, boarische Lemsoat.

Af da Brennsuppn daheagschwomma sei

A deppata Depp sei; ["Ein einfach gestrickter Typ sein." (Die Brennsuppe ist eine ganz einfache Suppe.]

Af da Oim do gibds koa Sind

["Da ist die Welt noch in Ordnung." Aus Mangel an Gelegenheit... Böse Zungen behaupten: weil die Stadttrotteln da nicht hoch kommen...]

Af de oidn Radl lernt mas foarn

Des hoasst, dass ma mit am oidn Weib as Schnacksln bessa lernt ["Alte sind die besten Sexlehrer."]

Af gähds beim Schichtl

Da Anraissaspruch fia a bekannte Wiesngaudi, a makabas Kuriositätntheata ["Jetzt gehts aber los." Der Schichtl ist ein legendäres Kuriositätentheater auf dem Oktoberfest.]

A gscheida Schmei schmeckd oiwei

Gmoant is da Schnupftabok.

A gäh woida

Hob di ned so.

Am Dreeg a Watschn geem

Wenn ma was macht, damit a Situation fia oan seaba bessa werd, aber derawei macht mas eher no schlimmer.

An Hof iabagem hoasst neama lebm

Zua oana Zeit, wo's fir Bauern koa Rentn ned gem hod, wor de Iabagob vum Bauernhof an de nächste Generation da totale Obstieg, a Gang in a kindliche Obhängigkeit (mit Wohnrecht, Essn, Trinkn etc. und bestfois no a kloans Toschngäid) und vui Oidbauern san unwirdig bhandlt worn.

An oids Wei und a gusseisana Herrgod san an ewigs Werk

Spuit drauf a, wia zaag oide Weiba san, hoit grod so wia a eiserns Kruzifix.

An Woid vor lauda Baam ned seng

Wenn ma as offensichtliche ned seng duad.

A Oachkatzl des mechat i ned sei, do missat i den ganzen Tag beim Loch aus und ei

[Gewohnheit tötet Lust.]

A Packl Fotzn is glei aufgrissn

Du deafst glei oane hom

A Lidda Bluad is glei vapritschelt

Du deafst glei oane hom

A rechda Kiada gähd bis an Iada, ea ku si aa schigga bis an Migga

Kirchweihfeiadog hand normal Sunda und Monda, awa no liawa is de Leid wenn da Deansda und da Midwoch aa no frei is.

A Ruah is!

[Silencium! Ruhe bitte!]

A Sau bleibt a Sau, aa wannst ia a seidans Hemad oziagst

Da Charakta mocht de Leit, ned as Gwand.

A Sau bleibt a Sau, aa wanns im Ross-Schdoi afd Wejt kimmt

D'Herkunft mocht d'Leit, ned wo ses afd Wejt bringa.

As Bummsen is grad hoibad so schee, wias das beim Wixn vorstehjst

[Fabel, vom Fuchs und den Trauben.]

A scheens Diandl ghead da nia alloa

De bestn Sochn san vo vuin begehrt.

A Scheidl alloa brennt ned

Zum Streitn ghean imma zwoa.

A Schmaaz wia a Brietsch!

Dummes / leeres Gerede

A Schmaatz wia a koits Wossa

Aus Äpfe Amen!

[EOD - end of discussion]

Aus da Boh, aus da Boh - hinddn hengd da Deife droo!

Ausruaf zum Aufbassa beim Hoizschloapfa oda Schliinfarn, wemma ned Bremsn ko.

Ausschaugn wia d'Henn untam Schwoaf!

Ned grod gsund ausschaugn.

Aus Speis und Traunk wiad Scheiß und Gstaunk

Ois wos ma essn kummt iagndwaun wieda amoi ausse.

B[Am Gwëntext werkeln]

Bear ghêt leise, ghêt bait, iede dink bil de sain zait. (zimbr. [Schm1855])

Wer geht leise, geht weit, jedes Ding will (die) seine Zeit.

Bear küt de de barhôt, ist hörtan amârt. (zimbr. [Schm1855])

Wer die Wahrheit sagt, ist stets geliebt.

Bear küt lughe, macsich nia kloben. (zimbr. [Schm1855])

Wer Lügen spricht, macht (verschafft) sich nie Glauben.

Bear prechtet hörtan, prechtet übel. (zimbr. [Schm1855])

Wer spricht immer, spricht übel.

Bear stêt au metme mân, dear ist hörtan an brabar man. (zimbr. [Schm1855])

Wer aufsteht mit dem Mond, der ist immer ein braver Mann.

Bear vil pillet, vüllet den Korp (corpo) mit bint. (zimbr. [Schm1855])

Wer viel billt (lärmt), füllet den Leib mit Wind.
Wea fej Lärm macht, füllt an Körper mit Wind.

Beianand sei wir a Baggl mit Kunsthonig

Sich wirklich schlecht fuehlen. Nochm Kriag hods an Hauffa Kunsthonig gem. Wer den brobiert hod, woas, was gmoant is.

Beidl, Briidschn, Gejd --- regiad di Wejd

[Sex, Verrat und Geld regiert die Welt].

Bei uns hod no nia ned koana koa Bia ned drunga!

Ois Antwoat, wen oana a Bia oblahna duad. Paradebeispui fiad fimffache boarische Vananung.

Bildu bizen, bear ist dar sun, de toghtar, luch 'en vatar un de mutar. (zimbr. [Schm1855])

Willst du wissen, wer (d. i wie geartet) der Sohn, die Tochter ist, lug' den Vater und die Mutter an.

Bildu bizen, bear ist der vater un de mutar, gháin in sine haus, luch sine dienster un sine boart. (zimbr. [Schm1855])

Willst du wissen, wer der Vater und die Mutter ist, geh' hin in sein (ihr) Haus, lug' seine(ihre) Dienste - d. i. Werke - und seine (ihre) Worte an.

Bildu bizen, bear ist der oder der andar, luch me beme ear ghêt. (zimbr. [Schm1855])

Willst du wissen, wer der oder der andere ist, lug (schau) mit wem er geht.

Bisch a Diroola, bisch a Mensch, bisch koa Diroola bisch a Arsch.

Tirola Pendent zun oidboarischn "mia han mia".

Bist strauke?

[Bist du verschnupft?]

Bled fickt guad

[Je dümmer desto größer der Geschlechtstrieb.]

Bled wia finf Meder Foidweg

[Jemand ist ... blöd wie fünf Meter Feldweg ... (dumm wie Stroh)]

D[Am Gwëntext werkeln]

Da Deife huifd seine Leit - aba hoin duada's aa!

[dt. poet. "Unrecht Gut gedeihet nicht!]

Do dadirrt da da, do dadirrt a da a und do dad a da a dadirrn.

[dt. Zungenbrecher. Da verdürrt er dir, da verdürrt er dir auch und da würde er dir auch verdürren.]

Da Doud hod no koan vagessn!

Sterbm muass a jeda, ob reich, ob arm.

Da Doud un da Deifi nehma koa Gejd!

Da Doud kost nix, a Unglick aa ned.

Da Hunga dreibd s' eini! (Variante: Da Hunga dreibds eih, da Anstand lossts drunt!)

Sogt ma, wann's Essn ned ganz a so guat schmeckd; oba ma's isst, wei ma an Hunga hod.

Da Mensch is guat, owad Leit san schlecht

[Das Individuum hat mehr Moral als die Masse.]

Damned Saupreiss!

[AFN-Sprecher „Host“ Jim Sampson 1976 auf dem Münchener Oktoberfest zusammen mit anderen GIs, einen Japaner sichtend]

Da Oba sticht an Unta

[Der Chef hat immer Recht! - Ähnl. "wea zoid, schafft o]

Dastunga is no koana, owa dafroan san scho vü.

Wons a a wengl schtinkt, is owei nu bessa ois wia wauns koid einakimt.

Davos is Davos. Aber Mürzzuschlag is a wos.

Die Schweiz ist nicht alles.

Dea/De frogt bis da Dreeg hergähd.

neigieriger Mensch

Dea hod gschwoaßt wia a Sau

[Er hat stark geblutet.]

Dea/De is bled wia 10 Meta Feldweg

Dea/De hod a Scheishaus (im Mai)!

[Er/Sie hat schlechte Zähne.]

Dea hod eam sauwa pflanzt!

[Der hat ihm zum Narren gehalten.]

Dea warad aa guad zum um an Doud schicka.

(Ironischa Spruch, wenn sich jemand Zeit lässt und lange wegbleibt, obwohl er etwas erledigen sollte.)

De hod Haxn wia a Figur voi Rehgweih!

Sogt ma zu oana zaudirrn Hehna.

Dea hods Glick vom Goass-Bedal!

Dea hod a wahnsinnigs Glick (eignle wor damiid aba s'Gendoal gmoant, nemlich vui Beech hom).

Dea steigt dahea wia da kropfat Taubara!

Wenn ma oam d'Ainbuidigung und d'Angab scho vo waidn ankennt.

Dea Ziagl dea da ghead, foit da aufn Belle!

Du konnst deim Schicksoi ned davolaffa

De Hoor grau, da Zipfe blau und 's langsame Soacha des hand drei grausame Zoacha!

Drei Altersymptome bein Mo.

De Koinerin hods Speckbsteck z spaad bstoid!

Zungabrecha

De mim Huad san guad, grod de mim Kappe san a Dappe

[kenne fo friara, obs stimmt woas i ned. Kannt oba scho stimma - schaug da de heitige Jugnd o, a jeda a bläds Kappe auf un a imma vokead rum.]

Den soit ma ungspitzt in Bodn einehaun!

Odrohung vo roha Gwoit; um'an Pfostn ungspitzt in Bodn z'schlogn, is a grousser Kroftafwand erfoadalich.

De Radi vo untn onschaung!

Gstorm und eingrom sei.

Der geht wia da Hund af Kirta!

irgendwo higeh, ohne dass ma eiglodn is.

Der schaugt si sei Essn noamoi o!

Der speibt.

Des deaf ma ois ned so eng seng!

Wenn se ebba vui Soagn iba ned so schlimme Sachan macht, sogt ma des zua Beruhigung.

Des brauchst ned zwoamoi song!

Antwort auf a Vermutung, di wo zwar unwahrscheinli scheint, aba vielleicht doch zuadrifft.

Des/den konnst in da Pfeifa raucha!

[Das/den kannst du vergessen.]

Des gähd af koa Kuahaut ned!

[Im Mittelalter hat man geglaubt, dass die Sünden von Menschen von den Engeln auf eine Kuhhaut geschrieben würden. Wenn jemand soviele Sünden hatte, die nicht einmal auf eine Kuhhaut passten, dann war das nicht zu fassen.]

Des gähd noch da Giasinga Heiwog!

... gähd ungenau; a Messgerät, a Uhr usw. ("Weil die ehemalige Giesinger Heuwaage sprichwörtlich ungenau gewogen hat").

Des is a Schmaaz wia a Britsch!

A dumms G'red, des wo nix wead is. ("Nur Geschwätz und Getratsche").

Des is a gmahde Wiesn!

A doudsichane Sach ... ["Das Ergebnis steht schon fest"].

Des is jo no a ganz junga Duttara!

A junga Hupfa, dea wo wichtig duad, owa grod eascht vo da Muadabrust (vgl. Duttln) obgsetzt worn is.

Des is ghupft wia gsprunga!

Des oane is wias andare, ganz gleich, es mocht koan Untaschied.

Des is jo zum Maismejcha!

Des is zum aus-da-Haud-foarn ("zum Mäuse melken")

Des is owa a Apothekn!

Wen a Gschäft saudeia is. ("Ein Laden mit sehr hohen Preisen").

Des schaugt jo aus wia Graut und Ruam!

Des schaugt jo fuachtbor aus. ("Alles wie Kraut und Rüben").

Des waar a netts Vogal, wens mei Schwanzal hed!

Auf a attraktivs Deandl afmeaksam mocha.

Des wead koa Uhr ned!

Bei Sachan, die wo ned genau wean miassn.

Des wead nix Gscheids ned!

Des bringt nix, do kimmt nix dabei aussa.

Des konnst de Hehna gem!

Des is nix Gscheids.

De Woaheit is a grobs Viech!

De Woaheit is nur schwaa zum Ertrogn.

De Woch fangt scho guat o!

Legendeara Spruch vum Mathias Kneißl ba da Vakindung vum Doudesurtei (wos a Monda wor); Boarischa Goignhumor.

Dia gehts woi z guat

[Du tickst nicht mehr richtig]

Do bin i, do bleib i - do sauf i, do speib i!

Wead gean gsogd, wenns oam wo daugt, wo ma grod okemma is.

Do dadiad a da, do dadiad a da aa und do daad a da aa dadian.

A Bleamestock is gmoant, dea wo dadian (verdorren) kannt.

Do fehjds jo um d ganz Neihauser Strass!

Sogt ma, wens hint und vorn ned basst.

Do fehjds vom Boa weg!

Sogt ma, wenns hint und vorn ned glangt.

Do gibts koan Radi ned!

[Ausdruck der Enttäuschung, aber auch gleichzeitig Ausdruck, dass alle Zweifel beseitigt sind.]

Do hod da Oarsch Kiadda ghobd!

Kirchweihfest fia den Gluteus maximus = ea hod Schleeg griagd.

Do is Dreeg Trumpf

[Wenn eine Situation oder Sache so verfahren ist, dass nichts mehr zu machen ist.]

Do kimmd oam as Saugrausn!

[Wenn etwas so grauenvoll ist, dass sogar einem Schwein davor grauen würde.]

Do kimmd's da - wia an Bock d'Milli!

Wia scho in da Bibl seht ..."und da fiel es ihnen wie Schuppen von den Augen" aiso: wennst oan ewig ebbs eakleast, und ea kapierts dann dennad amoi.
[in memoriam unsam oidn Griechisch-Lehra an Huba Fons ... ea hods zu uns oft song miassn]

Do konsd de Sau fuadan!

Vo dem Zeigsl gibts a so vui, dass ma goa nimma woass wohi damid.

Do groat a, da Lesara!

[Sagt man, wenn man viel Bier getrunken hat (Lesara= Kuhmagen; groat= wachsen= in engl. to grow up)]

Do miassd i liang!

Oaginal Tante Fanne, so kanns sunst koana. Manchmoi woas ma's einfach ned. Do ka ma scho dazua steh.

Do muaß no vui Wassa d’Saalach owelaffa

[Wenn es noch lange dauert, bis etwas passiert]

Do huift koa greane Soibn!

Do muas ma jetz durch, weils anderst net geht. (De greane Soim moant a gschtingade Zugsoim (Ammoniumbituminosulfat) de ma auf greisslige Oassn (Abszesse) schmiad. Oft ois letzt's Heilmittl oogseng.)

Dea gherad midm Biaschlegl kampet

Do war is saubled, dem kerad oane afeghaut.

Do legst di nieda

Des is jo ollahand; Ausdruck vo Vawundarung (vgl. *rofl).

Do schaugst oba oid aus

Des is schlecht fia di bzw. do werds da schlecht gäh.

Dositzndedodedooiweidositzn

[Stammdischspuch: Da sitzen die da, die imma da sitzen.]

Do woggld da Schwoaf mim Hund

Jetz werds hint häa wia vorn.

Draußen hod ma hundat Augn, dahoam kaam oans

In da gwohntn Umgebung is ma in jeda Beziahung wenga afmerksam.

Dreeg mocht Speeg

Wenn wos dreckad is, na braucht mas ned bis zum letzn Sondkeandl owaschn.

Drei moi ogschniidn und no oiwei z kuaz!

[Ironischa Handwerkerspruch, wann einfach etwas nicht passen will.]

Drepfen duads und rinna brauchts ned!

Jeda griagt scha des, wosa braucht; zvui is aa ned guad.

Dua di ned so aufmandln!

(Spui di do ned so auf).

Du bist ja dimma wia da Dreeg am Deppn sejn Stegga!

Sogd mo ois Kommentar zu ana bsundas damischen oder blädn Aussog vo sejm Gegniwa.

Dea is zwoa Meta nebam Schädl aa no bläd!

Wenn jemand wos saudumms gmochd hod.

Duads wos megts! - Mochds wos woits!

"Jedem das Seine" af Boarisch. Liberalitas Bavariae. Boarische Toleranz.

Du bist woi iwagschnoppt

[Du tickst nicht mehr richtig]

Du frogst mi um a Fimfal a Loch im Bauch

Sogd de Mama zum gloana Kind, des wo gor ned aufhead zum frogn: Im Sinn fo: Fia fimf Cent/Pfennig das'd so lang frong, bis i a Loch im Bauch häd. A gloana Anreiz langt, dassd mi ewig und drei Dog frogn duasd.

Du drahmsd ja a vo naggade Weißwiaschd

Du glabsd an jedn Schmarrn, den ma dia vazejd.

Du kimst ma ned ungrupft davo!

[Drohung, dass man noch ein Hühnchen mit jemanden zu rupfen hat.]

Du konnst da nix mitnehma oda Frog amoi an Teife, frog an liabn Gott, naa, du konnst da nix mitnehma

Vum Ringsgwandl Schorsch (Liad: Nix mitnehma); dein Gejd, dei Hob und Guat, nutzt da gor nix, wannst doud bist.
schau aa: 'as lezte Hemd hod koane Toschna.

Du ko'sd de drahn wiasd wuisd, da Oasch bleibd imma hindn

[Es gibt Sachen, die man nicht ändern kann]

Du weasd da glei an Schiafa bei mia eihziagn!

Glei gibts a boarische Quadratwatschn.

E[Am Gwëntext werkeln]

Eabsn, Bohna, Linsn lossns Oaschal grinsn.

[Bezieht sich auf die rektale Entgasungscharakteristik von Speisen mit Hülsenfrüchten. Mehr dazu unter "Schoass ..." et al. bei Boarische Fluachsammlung]

Ea gangad gean af de Kampnwand, wann ea mid seina Wampn kannt (oda: Ea gang so gean...)

[typ. bayr. Schüttelreim, hier in der Bedeutung, dass jemand aufgrund seines Übergewichtes lieber in Hohenaschau beim Wirt bleibt]

Eam schaug o, a so a siemgscheida Lalle

[Zu einem Rechthaber]

Ebbs and grouss Glockn hänga!

Moast gähds um Tratsch, den ma ned vabroadn soit. [Im Mittelalter (bis in die Neuzeit) sind wichtige Ereignisse mit der großen Kirchenglocke angekündigt worden: Gerichtsverhandlung, Hochzeit, Tod, Geburt usw. Nach der Art wie die Glocke geläutet wurde, konnte man erkennen, um welches Großereignis es ging.]

Es bressiad wia d Sau !!

[Es ist brandeilig!]

Es is a Kreiz af dera Wejd, da oane hod in Beidl da andre es Gejd!

[Sozialkritik auf Bairisch. Soziale Ungerechtigkeit in der Verteilung von Geld und Gut.]

Es is a Kunst, wonnst bam scheissn ned brunzt

[Stuhlgang ohne Urinieren ist eine Kunst.]

Es is wuaschd wia dick as Brot is, so lang d Wuaschd dicka wia s Brot is.

Klassische Brotzeitweisheit.

Ewig und drei Dog

[Ganz, ganz lang.]

F[Am Gwëntext werkeln]

Foarn wia a gsengte Sau!

[Iwad Strassn hoazn. Gibs a ois foan wia a gsäichde Sau (graichade Sau)]

Fick mi ned o!

G[Am Gwëntext werkeln]

Gähsd du zum Kua-Aussaffa?

["Gehst du zum Kühe-Einseifen/Waschen?", also in den Kuhstall, was so viel bedeutet, dass die angesprochene Person für den Anlass nicht ganz korrekt gekleidet ist oder wasserfestere Kleidung trägt als notwendig wäre.]

Gegn an Misthaufn konnst ned ostinga!

Der Sauhamme is dir iwa. / Unkraut vergeht nicht.

Gema afd Bluadwiesn!

A ernsthafts Gspräch unta vier Augn suacha.

Geherdo divegliano

[wird pseudo-italienisch gesprochen; Kartenspieler, der mit der Gras-Sau bei einer Runde seinen letzten Stich macht. "Geh her da, dich ficke ich auch noch!"]

Glaam hoast nix wissn!

Wenn oana bloß wos glaubt, na is ned gwies, weil er nix woass.

Glei foid da Watschnbaam um!

Des is a Drohung: glei setzts wos.

Grea und blau wiar an Kaschpal sei Frau!

Bei dem/dera basst as Gwand hint und vorn ned zamm.

Gschlampat macht gwampatD

[Dicksein ist eine Folge von Schlampigkeit.]

H[Am Gwëntext werkeln]

Habt's es Pfannakuacha dahoam?

wann oana Dia ned zuamacht

Häd i, dad i, war i

Wenn das Wörtchen "wenn" nicht wäre! Es hot ned vui Sinn, si im nochhinei an Kopf driwa z'brecha.

Hengts ned aso umanand un saufz, kafts enk liaba a boor Hoibe!

[Boarische Bierlogik]

Heid geng ma moing erst ins Bett

(Wir gehen an diesem Abend erst am Morgen ins Bett)


Hau di hera, samma meara!

[Bairisches Sozialverhalten: "Komm, setz dich, dann sind wir mehr Leute!"]

Hintam Berg san aa no Leit!

[Bairische Weltoffenheit.]

Hod da ebba goa ebba ebbas do?

["Hat dir jemand was angetan?"]

Hod ma koa Kreiz, mochd ma si oans

["Wenn man kein Problem hat, dann bastelt man sich eines."]

Hopfa und Moiz, God dahoids!

Boarisches Lemselexia, Manna und Ambrosia [Bairisches Nachtgebet].

Host a Res´ - brauchst koan Hund!

A gschnabbads Eheweib hoid da aa vui unbetne Gäst vom Hois

Host wos is nix, host nix is zwoamoi nix

[Besitz ist eine große Last, Armut eine noch viel größere.]

Hund sans scho de Hund!

[Gerissen bleibt gerissen]

Huift da God

[dt. Gesundheit (wenn jemand niest)]

Huif da God in Himme nauf, foist obe kimmst nimma nauf.

[dt. Gesundheit (lustig gestaltet)]

I[Am Gwëntext werkeln]

Iatz schaugst oba, dass di schleichst

["Es wird höchste Zeit, dass du dich entfernst!"]

I bin do ned an Gandhi sei Breznsoiza (aa mid Dalai Lama stott Ghandi)

Wamma wos af koan Foi tuan wui, si ned ois gfoin lossa; a Breznsoiza is a Nixnutz, a Depp, dea nix andast ko, ois Brezn soizn (Bäcker - wieder gut passend zu deren heutigen Aufgaben (Aufbacken), wofür ein dressierter Affe auch reichen würde). Hoast a, "i bin do net dei Diena, der da ois nochitrogt" oda a "i hob gscheid dreighaut" (i bin net so oana, von dem da Friadnsapostl Gandhi seine Friednsidean beziagt).

I gang so gern auf´d Kampenwand, wenn i mit meina Wampn kannt

[die Kampenwand ist ein 1669 m hoher Berggipfel in den Chiemgauer Alpen, die Wampn ist der Bauch, der das Besteigen unmöglich macht.]

I glaub, dir brennt da Huat

I glaub du spinnst, des konnst doch ned ernst moana ...

I moan, dea hod no Oarschoin hinta da Oarwaschl

[Umschreibung einer unreifen Person]

I moan, des is a hibsch a nossa

[Ich glaube, der ist ein Alkoholiker.]

I moan di juckt as Fej

[Übermütig sein]

I moan di sticht da Howan?

[Der verspürt den Sexualtrieb und zeigt ihn durch sein Verhalten]

In da Middn keman de Leit zamm!

[Consens auf bairische Art.]

In da Nout frisst da Deifi Fliagn

In da Nout muass ma mit wenig zfriedn sein.

In da Nout frisst da Baua d'Wurscht a ohne Brout!

"Notfalls isst der Bauer die Wurst auch ohne Brot" Eher scherzhaft gmoant.

Is dei Voda a Glosara?

["Ist dein Vater ein Glaser?" Sagt man, wenn einem jemand die Sicht verstellt.]

Is dau irgendwou a Nest oda wos?

["Oft amoi bei an Familienfestl, wann olle af oamoi u Bsuach kema"]

Iss wos, dasst wos weast, weil nix bis eh scho!

(Du sollst wass essen damit du groß und stark wirst, weil du eh schon klein und schmächtig bist)

I zoag da glei, wo da Bartl an Most hoid

Is a Drohung und hoasst sovui wia: pass af, nimm di in Ocht, i hob meah drauf wia du; de Heakunft is nedda gsichat. Des hoasst dann, dass jemand woass, wia a mid an Brecheisn zu Gejd kimmt.

I moan oiwei ...

Boarisches Idiom fia I bin der Meinung. I moan oiwei, du dringst in letzta Zeid zweng Bia.

I muas ned da reichsde Mo am Friedhof sei (und as ledzde Hemad hod koane Doschna)

Boarische Bscheidnheid (wenn ebba moand, dassa scho gnua Gejd hod und si nimma obe doa muas, um no mehra z ham).

J[Am Gwëntext werkeln]

Ja leck mi doch am Oasch!

A Ausruaf groaßa Begeistarung

Jetz geht ois Gromboch!

[Den Bach runtergehen], aa: „Jetz geht ois an Gromboch owe!“ (Grabenbach, Reichenhall)

Jetz werds hint hächa wia voan

Do wackelt da Schwanz mim Hund.

Jo is des a Dringaheiloostoid odara Wirtshaus, haa?

[Stammtischler, der bereits 30 Sec. auf seine nächste Halbe warten muss.]

K[Am Gwëntext werkeln]

Kraut un Ruam - Dirndln un Buam - sann a guats Gspann - im Bett un in da Pfann

Es gibt Dinge, die gehören einfach zusammen

Kost mocha wira Dochdecka

Ma kos mocha wia ma mecht.

Kimmd da Dog - bringd da Dog

Boarische Lebensweisheid "Es kimmd wias kimmd" (che sera, sera)

Kloaviech mocht aa Mist

Mit Mist is Gejd gmoant (kimmt in da Voiksiabaliefarung efta vua); kloane Erfoige summian se aa zu oan groussn Erfoig ... In da sejtanan Variante "Grossviech mocht aa Mist" is Mist oba weatlich gmoant.

Kopf houch, wen da Hois aa dreckad is!

[Aufmuntarung af Boarisch: Kopf hoch, es wird schon wieder.]

Kurze Hoa san schnej kampet

Wo nix is, ko ma leicht Ordnung hoidn.

L[Am Gwëntext werkeln]

Leute Lem und lem lossn!

Ausdruck vo Toleranz. Boarische Lemseistellung, Grundsotz vo da Liberalitas bavariae.

Liaba an Hund ham in Hausham ois a Haus ham in Hundham!

Hausham und Hundham san Deafa bei Miaschboch (da Spruch kimmt deswegn a vo do).

Liaba finf Minutn feig ois wia a Leem lang doud!

Manchmoi is's bessa, wemma net an Hejdn spuit; hoasst ung'fahr des Gleiche wia: "Wenn da oane in Lech (oda wos grod fia a Fluss vobeifliasst) neihupft, muasst du ned hintadreihupfa".

Liaba schlecht gfoan, ois guad ganga!

[Boarische Effizienz: Lieber schlecht gefahren, als gut zu Fuß gegangen.]

Liab vageht, Hektar bsteht!

"Liebe ist flüchtig, Besitz bleibt!"

A so a Loamsiada!

"Wenn jemand sehr langsam ist." In friaan Zeidn hod ma an Loam (Leim, Kleber) hergstejd, indem ma'n gsiadt hod, des hod rechd lang dauat, und de wo an Loam gsiadt ham, ham a grousse Geduid brauchd, und so hod mas ois rechd langsam ogschaugd.

M[Am Gwëntext werkeln]

"Mia reicht, das i woas, das i kannt, wenn i mecht" - oder a "Mir glangts, dassi woaß, dassi kannt aber i tues ned, weil i mueß ned, weil mia glangt, dassi woaß, dassi kannt, wenni woin dat"

Ma ko mid oan Hintern ned af zwoa Houzoatn sitzn

Ma soit ned zwoa Socha af oanmoi mocha; im Standarddeitschn hoaßts oft tanzn, owa sitzn hot meah Sinn.

Ma muass imma's Beste hoffn, 's Schlechte kimmt vo sejm

Ma braucht's Schlechte ned herbeiredn, es kimmt vo alloa.

Manche Hehna moanan, dassd Sun wega eana afgeht

[Über Narzissmus: Manche Hühner glauben, dass die Sonne wegen ihretwegen aufgeht.]

Ma sogt jo nix, ma redt jo bloss

Wann ma wos ned ganz ernst moant, voa allm, wenn se a Ratschkatl profilaktisch gega den Voawuaf weaht, dass's d'Laid ausricht.

Mochts es guat - oda bessa bessa!

Mochts es guat - oba ned z'oft, und ned in da Nacht, wai sonst wean's Nega! (Boarischa Abschiedsgruas - oft gricht an a (jungs) Pärchen)

Megln vecht i scho, oba i glang ma ned hidraun

[typ. bayr. Anagramm, dient der momentanen Verschleierung, hier: eines erotischen Wunsches]

Megn dad i scho woin, oba deafa hob i ma ned draud.

[Ich würde schon wollen, aber ...]

Megn dad i scho, oba woin dua I ned!

[Mögen tuh ich schon, aber wollen tu ich nicht!]

Mei san des Trümma, sogt da Spotz und schaugt seine Wadln o

[Üba eppan, dem seine Wadln wia Streichhölzln san]

Mia hod neamd nix gsogt (Bsondaheit im Boarischn: de doppete Voneinung wird ned zum "Ja", sondan wiakt verstärknd)

Mia samma mia

Boarisches Urvatrauen in de oagne Mochd und Krofd. A bekannt in da Form Mia san mia und schreim uns uns. Schaug aa undda Bisch a Dirola ....

Mia san de meran und mia san de schweran

[Motivation der eigenen Gruppe, Einschüchterung des Gegners; oft vor einer Rauferei.]

Mia san olle Zipfeklatscha!

[Boarische Weisheit. Philosophia perennis. "Wir sind alle Wixer."]

Mia stehts Hian

Mia foid nix meah eih.

Mit da Zeit ko ausm scheenstn Hois a Kropf wern

Ois is vagängli, a de Scheenheit, und ko se ins Gegntei vawandln.

Mit am Stickl Brot ausm Woid rauszogn

Ja aus weicha hindastn Eckn kimmst na du?

Moch mi ned zindig!

[Bring mich nicht zur Weißglut.]

N[Am Gwëntext werkeln]

Na oiso, warum ned glei a so!

... geht doch (Woarmwean af Boarisch).

Ned gschimpft is globt gnua!

Nix is so guad, dass mers vui lobm miasst.

Neiche Besn keahn guad, owa de oidn kennan de Winke bessa!

De Jugand hod de Kroft, 's Oita bringt de Erfoahrung;

Nix Gwiss woass ma ned!

Es legendäre Motto vum Finessensepperl, am Mingara Original, der a stodtbekannta Liabesbriafdroga wor.

Nix is umsonst, sogar da Doud kost s'Lem!

"Nichts ist umsonst, sogar der Tod kostet das Leben!"

O[Am Gwëntext werkeln]

Oamoi, do muass a jeda geh, Pries soi auf meim Grobstoa steh

Schnupfaspruch (voam Schnupfn, wia a Trinkspruch vawendt)

Oa Sau schmeggt de anda

Gleich und gleich gesellt sich gern

Oa Scheidl aloa brennd ned

Zum Streidn brauchts zwoa. Oba aa bein Fremdgeh.

Oan iban Tisch ziagn

Austricksn; kimmt vum Fingahakln, wei dabei Technik und Taktik wichtiga san wia de Kroft.

Obacht gem, länga lem

Leichta a weani vorsichtiga sei.

Oide Kiah schleckan aa gern Soiz.

Oide Fraun woin aa gern Sex;

Ois geht, nua da Frosch hupft.

Burgenländischer Optimismus

Ois in Budan. / Ois in Budda.

Ois in Ordnung; des kimmt ausm Mittloida, wo wertvolle Gläsa und Porzllan ois Transportschutz in Buttafassln mit flüssiga Butta eigossn woan san. Wia se de Butta dann obkühlt hod und wieda fest worn is, is des a sichara Schutz fia zerbrechliche Sochn gwen.

Ois wuaschd!

[Alles egal!]

Ozapft is!

Seit 1950 wead mit dem Spruch d'Wiesn (Oktobsfest) - nochan Biafasslostich vum Obabuagamoasta - eaeffned

R[Am Gwëntext werkeln]

Rachsd - stiabsd. Rachsd ned - stiabsd aa

[Philosophia perennis bavariae, bez. die Tatsache, dass jeder, auch Nichtraucher, sterben wird]

Red ma ned driwa, sauf ma oan drauf!

[Boarische Verhandlungstechnik: Meta-Dialektik für Fortgeschrittene]

Rengds draussd? Weis an Dreeg so einaschwoabd!

Zu nei eitroffane Gäst.

S[Am Gwëntext werkeln]

Saff ma uns zamma wia de Knochn, wei alloa samma koa!

Trinkspruch zur Förderung von Synergie und Gemeinschaft

Saffts ned aso umanand - kafft's enk liaba a paar Hoibe!

Trinken ja - aber mit Anstand ...

Sauf ma, na steam ma - sauf ma ned, na steam ma aa, oiso sauf ma!

(Boarische Bialogik).

Schee woas, vui Leit ham gwoant

[Das war ein toller Tag]

Schwoamas owi

Boarische Trinkspruch; hoasst sovui wia, spuin ma den Frust owe.

Se wia da Buachbinda Wanninger vorkemma

Vo Pontius zu Pilatus laffa. Aus am Sketch vom Karl Valentin.

Si in de Augn schaugn, auf God vatraun, und zimftig oane auffihaun

Schnupfaspruch (voam Schnupfn, wia a Trinkspruch vawendt).

's letzte Hemd hod koane Toschna

Af dei letzte Roas (an Toud) konnst da nix minehma; 's Leichnhemd wor und is oft ganz oanfoch wia a Nochthemd, ohne Toschna (in Bayern hod ma oba friacha den Laidln scho as Sunntogsgwand onzogn).
Schau aa: Du konnst da nix mitnehma.

Schau dast weida kimmst

Freindliche gmoant wia schleich di.

Schiab ma ins Greiz!

Leck mi am Oarsch!

Schaung kost nix

Hoast so vui wia "Probian ko mas moi".

Schau ma moi, na seng ma's scho!

Hoasst so vui wia: "Probian gäht iwa studian" und "Obwoartn und Tää dringa."

Schee graisle is aa schee!

Ma soit ned zvui afs Wort gem, wann ma globt wead

Scheene Ledi reißts drei Moi.

Schlampat macht wampat

Wannst di gähn losst, konst leicht dick wern; Schlampichkeit ko si aa af de Essgwohnheitn ibatrogn.

So gengan de Gang

So spuits Lem; "c'est la vie" af Boarisch.

Scheiss da nix, dann feid da nix!

Dua's einfach, deng ned drüber noch!

Scheiß da d'Wadln ned o!

stell di ned so o;

Soin und doa is Zwoaraloa!

Nix machst so wias sei soi.

Soweid de Muggn gehna mog!

[Soweit die Mücke das Maul aufreissen kann (Mücken-Gähnen). Steht für ganz, ganz wenig. Wird beispielsweise gesagt, um auszudrücken, dass die Tage zwischen Weihnachten und Neujahr nur ganz wenig länger werden.]

So jung kema nimma zam!

Sowos wiea "Carpe Diem" auf Boarisch. Nutz ma de Zeit, weil so jung kema nimma zam.

T[Am Gwëntext werkeln]

Trinkst d'as Bia brav, blaibt da Bauch 'konkav', trinkst d'as auf Ex, wiad a 'konvex'.

Meakvers fia de zwoa physikalischn Begriff

Tua di bloss ned so afmandln

Gib ned so o; kimmt vo Manndl (kloana Mo), moant oiso Imponiavahoitn.

U[Am Gwëntext werkeln]

Um a Finfal a Durchanand! oda Um a Fünferl a Durchanand!

[Wenn ein kleiner Anlass - ein Fünf-Cent Stück ist nicht viel Wert - zu einem großen Wirbel führt.]

Ibas Joar abbad ois aus!

"Irgendwann kommt alles ans Licht"; irgendwann dawischts an jedn, der wo bscheißt.

V[Am Gwëntext werkeln]

Vo mir aus loss d Kia ausse!

"Meinetwegen kannst du die Kühe hinaus lassen (aus dem stall)"; is mir wurscht

Vom Hudeln entstengan greislige Kinda

Vo nix kummt nix

Wo Rauch is, werd a a Feia sei.

Vui huift vui

Leichter nimmt ma mehr, dass gwiess langt.

Vui zvui Gfui

Vui z'guad fir de Wejt.

W[Am Gwëntext werkeln]

Waast net affegstiegn, waast net owegfoin

[Hochmut kommt vor dem Fall.]

Wann da Hund ned gschissn häd, häd a an Hos dawischt.

[Wenn das Wörtchen Wenn nicht wäre...]

Wen de Katz a Pferdl waar, kannt ma am Baam affereidn.

[Wenn das Wörtchen Wenn nicht wäre...]

Wann da Schädl a Depp is, dann muass da ganze Keapa biassn.

Wos ma im Kopf entscheidet, muass ma bis zua letzt Konsequenz ausbodn.

Wann ma de Leit und 's Viech mitanand vagleicht, steigt da Viechpreis.

De Viecha san oft de bessan Menschn.

Wannst moanst, iba di sogt neamd nix, muasst grad deine Ohrwaschln ins Land schicka.

Nachredn gibts iba jedn, des ghead zur menschlichn Natur, oiso gibts des aa iba di.

Wos liegt, des pickt! (Wean)

A Koatn, de amoi ausgspüüt is, kaunst nimma zrucknehman.

Wann mei Tant a Zipfal häd, daun waa s mei Onke.

Waun ma Ausredn vazöt, wiaso ma wos ned zaumbringt.

Wann da Vogl frisst, na singt a net.

Mit Essn im Mund red ma net.

Warum soit i fuat foahrn, mia gfoits dahoam scho ned!

[Bairischer Zweckpessimismus]

Wem an Baam aufstöön

[Jemanden behindern, jemandes Absichten hintertreiben, verhindern]

Wen ma in Deife nennt, kimmt a grennt.

Wenn man vom Teufel spricht ...

Wens am scheenstn is, soi ma afhean!

Nacha bleibts beste in Eainnarung.

Wens Orschal brummt, is Herzal gsund!

Wos raus muas, muas raus.

Wenn d'Wurscht so dick wias Broad is, is wurscht wie dick dass Broad is!

Wer ko, der ko! (Wea ko, dea ko)

Vo Franz Xaver Krenkl (1780 - 1860), a obaboarischa Ausdruck fia Schneid und Zivilcourage. Im modeanan Gebrauch a oft ois Ausdruck dafia gnomma dass ma sei Üwalengheid untastreicht.

Wer ko, der ko; wer ned ko, der mechat aa ganz gern.

Wer ko, der ko; wer ned ko, red davo.

Wer koa Haus hod, dem ko da Wind koan Ziagl vom Dachl wahn!

Besitz is imma mit Sorgn vabundn.

Wer ned rauchd, ned sauffd, ned huad ... der soachld!

Wer kein Laster hat, mit dem stimmt was nicht; der ist ein Seicherl und kein richtiger Baier.

Wer nia umgwoafa hod, is aa no nia ned gfoarn.

Nur dea, dea nix tuat, mocht koane Fäihla; de Loatawogn fia de Pferdln san - bsundas wanns belodn worn - schnäi amoi umkippt.

Wer nia ausgähd, kimmt nia hoam.

Jeds Gfui lebt vum Kontrast.

'Wer Recht hod zoid a Mass. '

Ko ma sogn wenn oana recht hod.

Wer zoid, schofft oo!

Wer bezahlt hat das sagen.

Wia an Neibauan sei Gansara, der hod se aa duckt wia ra duachs Dennador durchganga is.

[Wenn sich eine Person stark verschätzt hat. Der Gänserich duckt sich, obwohl das Scheunentor sehr hoch ist...]

Wia da Katz untam Oasch aussazogn.

[Wie der Katze unterm Hintern herausgezogen: schlampig, fehlerbehaftet, quick&dirty]

Wias da Deifa mog.

Wenn wos Bleds bassiert is, schiabt mas afn Deife.

Wohnst du aufm Rohbau?

Sogt ma, wenn oana a Tia ned zuamocht.

Wos da Brauch is, is as Danzn in da Kircha koa Sünd.

Werte und Moral kena vo Ort zu Ort vo Szene zu Szene variian.

Wos Gejd is, is da Deifi, wo koans is, is a zwoamoi.

Gejd vadirbt an Charakta, Not eascht recht.

Z[Am Gwëntext werkeln]

Ziag di woarm oo!

[Sanfte Drohung: Mach dich auf was gefasst.]

Zwee(n Giggl auf dem sejbm Misd teand ned guad!

Zwoa kinan ned guad Chef spuin.

Zweng ana Wanzn reisst ma koa Haus ned ein!

Boarisches Vahäitnismäßigkeitsprinzip beim Einsotz vo Mittl (vgl. das Kind nicht mit dem Bad ausschütten).

Zwoa Hoibe san aar a Läbakaassemme!

Boarische Kalorien-Rechnung.

Zwoamoi schiaf is aa grod!

[Boarische Coolness: Fehler heben sich manchmal gegenseitig auf. WTF!]

Z woarm und z koid mochd di ned oid!

De Philosophie vo da goidnan Middn af Boarisch (vgl. griachische Philosophie oda lat. aurea mediocritas bei Horaz).

Za dera Zeit bist Du no mitn Budanbroud und en Fotznhowe da Blechmusi hint nach glaffa

[Zu einem Frischling]

Zum Scheissn duadsas scho!

A mea oda weniga freindlicha Weg zum song, dass a Essen ned ganz so guad schmeckt.

No unsortiad[Am Gwëntext werkeln]

In neiasdn Spruch imma om dazuaschreim! Ged ned gibts ned Geht nicht (geht nicht) gibt es nicht Guad is gaunga, nix is gscheng - Österreichische Weißheit: Es ist gut gegangen, es ist nichts passiert, (Verwendung meist nach irgendwelchen Tätigkeiten)

A Keibi brachnts und a Kua frasns - auf solche Gäste kann man gerne verzichten

Ned gschimpft is globt gnua - Östareichische Mentalität

Wer ollawäu mit da Herdn trabt, hod nur Oaschlecha vua de Augn.

Wer nur sudat, wird ned budat.

So genau wia beim Mistbroatn gehts ned,
daß jeda a Gobe braucht

Zu akribisches Vorgehen ist hier fehl am Platze

Du hast woi des ganze Schmalz an da Ourwaschl drin

Feststellung über die mangelnde Muskelkraft

De is ned ganz brezze
De is ned ganz knuschba

Nicht ganz zurechnungsfähig

De Kinda wen bei dera aussn Loch aussakemman, na missans obacht gem, daß ned glei an Bam aufiroasn

Anspielung auf Affen, Spot auf die Familie

Wer hatn de aufblasn?

Eine junge Frau hat eindeutige Zeichen einer Schwangerschaft, nur ist nicht klar, wer der Erzeuger ist

Des steht in da Zeitung unta "Sei duats was"

Diese eben gehörte Geschichte ist außergewöhnlich oder verdient Mitgefühl/Mitleid

Wer allwei nach de Fedan schaut, braucht se ned wundan, wenn er aufamoi a dumme Gans had

Sich durch die Schönheit einer Frau nicht blenden lassen

Da muaßt frira aufsteh

Ich bin dir überlegen, meist geht es um die Intelligenz

Jetzt schnupf ma a Pris, weils mit da Lis a nix mehr is
nach ein par Minuten gehts andersrum
Jetzt schnupf ma wida a Pris, weils mit da Lis wida was is

Spruch zum Schnupfen

Nix wia Ärger mit de Saupritschner

Eine Ehemann beklagt sich über die Schwierigkeiten im Ehealltag

Deandl jetzt werds Zeit, daß ma heiratn, hint san ma gleich und vorn bas ma zam

Heiratsantrag auf boarisch

I hau da glei oane owa, daß an Kopf denkisch om hast

Eine Androhung/Aufforderung zur Raufferei

Dia wia a as erstmoi gstanden is, host alle Fensta und Tirn aufgmacht, weilst ned gwuast hast, wia groß das a da werd

Sich über die Männlichkeit/Reifung zum Mann lustig machen

As lacha und woana is bei de kloan Kin an oan Saggä

Bei Babys ist der Gemütszustand stark und schnell wechselnd

Dimma gehts nimma

Ärger über die Dummheit anderer

An Schnee koa Loch eini dasoacha
oder auch
Koa nasse Zeitung zreissn kina

Dieser Person fehlt es an Power / Lebensschwung

Des werd a so a Loamsida sei

Diese Person ist im Leben eher gemächlich unterwegs

Des wertd a so a Stingglantaraß sei

Die Abstammung, meist eines Hundes, ist nicht besonders edel, kein Stammbaum

Heiliger Bimbam

Ausruf bei Erregung meist mir Ärger verbunden

Du bist woi a bissal Bläh-Hu?

Nicht ganz richtig im Kopf sein

Da lernt leichta a Esel as Radlfahrn
oder auch
Der hat koan Verstehstmi

Diese Person hat Lern- und Verständnisprobleme

Sunst no was und a Loch an Kopf

Für ganz dumm dürfen Sie mich nicht halten

Des mißts fei voschaugn

Dieser Gegenstand muss geschont, wenig benutzt werden, da er evtl. sehr wertvoll oder schwer oder gar nicht mehr wieder zu beschaffen ist

Des is äh ois füa Katz

Diese Arbeit/Unternehmung ist nicht zielführend

Dua di ned so owe

Bekümmere Dich nicht

Des hat er mia ois briwarm vazeit

Der Paragraph der Verschwiegenheit ist ihm fremd

Vier Mäster auf da Unität durchgsuffn, und Bierologie und Hektoliteratur studiert

In seiner Studiumszeit hat er sich mehr dem Lotterleben/Wirtshaustreiben gewidmet

Der schaugt aus wia an Deifi sei Gschäftsreisender

Dem Aussehen nach, ist er sehr kränklich, gebrechlich

As eledrische is bradisch, bois brind

Feststellung über die Gefährlichkeit des elektrischen Stromes, dass dieser zu einer Brandkatastrophe führen kann

Da redst das Mei gfransat

Reden macht bei der Person keinen Sinn

Hast mi Hausl?

Haben Sie mich verstanden?

Hintan Bierzelt
Bsuffen
vom Bierwagn
beim bumsen
vo hint
überfahrn worn

Der schönste Tod für einen Altbayern

Brigl-Bled und Brümfte

Die berühmten drei Bayrischen B´s

Soichane achte wia uns simme san,
gibts unda uns sechse grad fünfe
weil mia viere zu dritt
die zwoa oanzigen san

Spaßvers zum Rückwärtszählen

Ins Mei eini muaßt an Hendreck doa,
heraus an Honig hischmiern,

da Henadreck schiabt, und Honig ziagt

sagt man zu Buam in der Pupertät(evtl. schon bei Adoleszenz), bei denen der Bartwuchs nicht so richtig einsetzen will

Sepperl strigegal, schneid Henadreck o, schneid hinum, schneid herum, schneid no a drum o

Spaßvers üer den Namen Josef

Jetzt werds hint heher wia vorn

Ausruf bei extremer Verwunderung verbunden meist mit Ärgernis

Jetzt schlagts aba dreizen

Ausruf bei Erzürnung

Den sei Oide is a so schiach, de wenns eam bei da Nacht stein, na bringans es am Dog wida zruck

Negative Feststellung über die Schönheit einer bestimmten Ehefrau

Mia san fei ned auf da Brennsuppn dahergschwumma

Für so dumm wie Ihr uns haltet sind wir nicht

Tschun tscheint tscho tsche, daß ma ga nimma tscheit tschaun ko

Spaß über die Sonne

Wenns no grad ragn
das da Dreck auf Heh sprang
und da Baz
auf Heh spraz
Und da Wind wu
das da Teifi varack
Alternativ statt den letzten zwei Zeilen
und as Schuihaus brunn
das da Lehra varack

Spaßgedicht über ein sprachliches Phänoem (Imperativ), daß es so nur im bayrischen Dialekt gibt

Mit da Arbat kun mases ganze Lem vasaun

Aufruf zum Mügsiggang

Du
Du drauda
Du drauda fei
Du drauda fei ja ned

langsam Zeile für Zeile lesen, dann versteht man den Widerspruch der nur im Dialekt so schön und prägnat darstellbar ist

Kam fliagts obi scho flagts drunt

Ausruf der Verwunderung nachdem man aus Versehen was fallen gelassen hat

Eini ins Vataunsaloch

Essen oder trinken

Der führt si auf wira warms Bier

Sein Benehmen gibt Anlaß zu tadel

Häti, dati, wuri

Angeberei, bayrischer Imperativ

Wenns Rosenham koa Bleda ausn Fensta schaut, ausn nachstn schaun bestimmt zwoa raus

Der Intelligenzkoeffizient fällt mit den Höhenmetern

Um a Fünferl a Loch an Bauch fragn

Er frägt immerzu

Der wenn amoi stirbt, na mismas Mei extre daschlagn

Er redet zu viel

Des is a Maustotschmatza

Er redet zu viel

Scheiß Paris, London is a a Stad

Neue Wege müssen gefunden werden

Der wenn amoi stirbt is schad zum eigraben, denn miss ma ausschoppen

Bayrisches Urviech des eigentlich ins Musäum ghert

De ham an selbagstrickten Hund

Hund ist sehr übertrieben gestylt

Der Hund schaugt aus wia a ausgschopta Putzlumpen

Dieser Hund ist nicht schön, zottelig, reudiges Fell

Der moa i hat Putzlumpen gfressn, weils gar a so ranzet

Sagt ma wenn oana einer fahren lassen hat

A Dreiviertl Jahr Winta und Viertljahr Koit, so is Weda bei ins im Oberland

Ein Dreivietel Jahr Winter und ein viertel Kalt, so ist das Wetter bei uns im Bayrischen Oberland

Wers glabt werd selig und wer ned kimmt a an Himmi

Wer das glaubt wird selig und wer nicht kommt auch in den Himmel

Da haust mi dann noamoi o

Da erinnerst Du mich bitte nochmal

Jeder Tag ohne Bier is a Gesundheitsrisiko

Selbsterklärend

Machts ned a so a Thohuwabohu

Kein Aufheben um etwas machen.

I bin ganz dahaut

Schlecht beianad sein.

Ja mi hast ghaut

Ausruf der Verwunderung.

A so a Saustoi, ois wia wann de Vandalen do ghaust hädn

Ein Durcheinander wie bei einem Messi.

Bled dahea redn, ko i scho säim

Antwort auf einen dummen Kommentar.

Wenn i des Geld häd, wos i scho versuffn hab, da kant i saufn

Tschombaleia, Bier und Schnaps san deia

Nur da Not koan Schwung lassn

Mei Mannsbuid hau i mia scho seim

Wenn i hoam kim, leg i mi auf de faule Haut, wenns scho dahoam is

Jetz schaugts aus, wira a tafte Maus sagt man wenn einer vom Stark-Regen durchnäßt ist

Es geht aufwärts hat da Spatz gsagt, wirn Katz üba Stign aufzarrt hat

Bayrischer Dreisatz: Zerscht derma amoi nix, na schaun ma amoi, na segn mas scho

Des is a zachs Gschäft! sagt man, wenn etwas nicht leicht in Schwung kommt oder vorwärts geht

Wer lenga wia fünf Stund schalft, is a faule Sau

Friß an Aschn, werst hundert Jahr oid

A so a Platschare

Wenz es durch Schlisselloch an de guade Stubn eini schauts, na blast enk as Christkindl Augn aus

Halt da is a Spoit, paßt nur grad auf, daß koana eini foit

Regn und schneim derfs, boi na grad da koid Wind ned nach laßt

Ogem ois wir a Steign voi Affn

Kuah varegga, Baurndaschregga, Weibersterm, koa verderm

Haschtpenninger ham an vihinei zahlt

Da beißts aus

Hansdampf, Nudldrucka, Boanabeißa, Hosenscheißa, Arschlochschmegga, Kiwidegga

In der Not frißt da Teifi Fliagn

I gfrei mi das regnt, weil wenn i mi ärgert, na rengts deswegn a von Karl Valentin

Ja was? Da Fuchs is koa Has Sagt man, wenn einer Blöd fragt

Unds Diandl hat se gfreit wiris ida hob keit, und wiris auflassn ho, hots an Juchitza do

Diandl spreiz di ned, es kunt di rein

Des braune Bier macht a Schneid, doch beim Diandl im Bett, is Schneid glei wida weg

De schwarzen Kerschn hengan oiwei weida om als wia de rotn

Iß und trink so langs da schmeckt, scho dreimal is as Geld varreckt

Ja spinn, oder bin i jetzt im Himmi

Du oids Verklaghafal

Jetzt hengt da Hawanschüssel owe, bis zur der großen Zech

Jetzt laß Dei Traeschä ned a so abi henga

Jetzt ziag ned so a Schnudan

Beleidigte Leberwurscht

Liaba an Rausch ois wara a Fieba

Herr schmeiß Hirn vom Himma oba, leida danem

Der hat an schena Hirnbegga

Der schiabt mitn Hirn o

Wenn oana länger ois wia 10 Jahre an Schui ganga is, na kunnst für a normale Arbat nimma braucha, lauta Bledstudierte

Der hat se gfreit wia a Schnitzl

Du gschlampats Christkindl

Da schaugts aus wia bei Hotentoten

A so a Zinnober

Mach ned a so Brimborium

Webert ned so rum oder Gauschtat ned so rum oder Oide Ruaschn

Dia war i glei an Marsch/Landler blasn

Schaug amoi auf dein Zwife

Was sagt da Chronometer

Dei Uhr geht nach Giesinger-Heiwagn

A so a Koutdouscha ungeschickter Mensch bzw. Niederbayer, da hier die Humusschicht viel dicker als Im Oberland ist

An Dreck schwoabts oiwei owe, mia san de höchstn im Gebirg

A hungriga Vogl singt ned

Glam dean ma in da Kirch

Da hat da Zimmermo as Loch gmacht

An Bamschul beim Lehrer Ast ganga und als Hackstock aussakemma

Dumm geboren, nix dazu glernt und trotzdem Hälfte vergessen

Der denkt vo zweife bis Mittag und da muaßt läutn

Na den geltsgott, verlanga werst da äh nix traun und wenns da ned schiach is na kimmst Kirta aufa Bier Bayrische Danksagung

Bois richte schleint, muaßt da an dawei lassen, na dageits richte Wenn es richtig pressiert, dann sollte man sich Zeit lassen, dann hat man besonders viel davon!

Dem kunst untam geh Schuh doppeln

Was i ned kon, kann St. Silikon, Schutzpatron der Handwerker

Jetz Gurgl gfrei di, jetz gibts an Wolkabruch

So wia da Acker is so san de Ruam, so wia da Vata is, san a de Buam

s goid einstegga und d'schuild do lassa

(wenn man Hilfe anbietet und unsanft abgewiesen wird / oft an den Himmel gerichtet wie Kruzifix )

Wenns blöd sei weh dat, na mißast Du an ganzen Aua schrein

Der hat a Nasen, wia a Gatternschnappa

Miche mache, brunst ans Kachä, Kachä rinnt, da Michä spinnt, da Michä laft davo und sagt i habs ned do

Hans und Sepp so hoast a jeder Depp, aba Paul und Peter so hoast ned a jeder Dieser Spruch stimmt heute leider nicht mehr, mia warn um jeden Hans und Sepp froh!!!

Hans und Sepp so hoast a jeder Depp, aba Tone und Dama, des san Nama

Heit fahrn ma zu de Schluchtenscheißer sagn ma, wenn ma ans Tirol eini fahrn

Herr Merkwürden sagt ma zu einem Pfarrer der auch sonst nicht einfach im Umgang mit Menchen ist

Mia misn as Geld verdiena, Lehrer kriagn as Geld

Saupreiß, chinesischer!!!

Der Apfel fällt nicht weit vom Pferd oder Der Apfel fällt nicht weit vom Birnbam Analogie zu: Der Apfel fällt nicht weit vom Stamm

Der hat Weisheit mit da Wandlschaufe gfressen

Dia hams woi ans Hirn einigschissen und vergessen zum umrührn

Der schnauft wia da Elfezug um zwölfe

Der hat an Bart wia a Bergwoid, alle 100m a Starfn

Der racht, wia a brochana Ofen

Da hat da Teifi sein Sack ausbeidelt sagt ma, wenn ungebetene Gäste kommen

Hintermoarbuam san da sagt man wenn oana an Schoaß lassen had

Was koa Miete zahlt, muaß naus sagt man wenn oana an Schoaß lassen had

Was ma ned in de Händ had, kun ma ned haltn sagt man wenn oana an Schoaß lassen had

Hundert Jahr hängts ned auf oa Seitn

Wer nix dheirat und nix dairbt, bleibt a arme Teifi bis a stirbt

Da wenn si grad a bissl was rührt, na hans scho da, a wenn grad Kuah mitn Schwanz wackelt

Der wenn si nachan Markl buggt, na laft für 5 Mark Bier aussa

Mia saufn nia mera ois wia mit aller Gwoilt eini geht

Der hat da Kuah an Schwanz aufigheirat Sagt ma, wenn oana oane gheirat had, de ned guat eigsammt is

Dua ned a so Maulaffenfeil haltn

Des is a Bixnmacha Sagt ma zu on, der sch an etla Diandl in Welt gesetzt hat

Nur ned hudln, sunst werds a Diandl

Heiratn und Schlinfahrn muaß schnell geh

De moani ham am Friedhof a Eigentumswohnung Sagt man zu Leuten de recht fad han und keine Lustigkeit nicht aufkommt

De is Friedhofsblond Sagt man zu einer die bereits graue Haar hod

A Roide hat drei PS mera

Liaba a Toide wir a Roide

Hams di ois Kind zhoaß bad?

Der schaugt drei ois wira a Schweibe wenns blitzt

Hocha Berg und schiache Leut, ( irgend ein Dorf nennen) is nimma weit

Wer no nia koa Bluat ned gspimn had, had no nia koan Rausch ghabt

Drei Hoibe san oa Schweinsbratn und nix zum dringa dazu

Heit fahrn ma über March/Mark sagt ma, wenn ma üba Grenz fahrt z.B. ans Tirol eini

An Schuch voll eigfasst sagt man wenn oana an Dreck oder an Batz eini gsting is, a so das eam a Dreck ohm eini is

Bei uns herrscht Ordnung, bei uns werd auf Tisch gschissn, daß koana einitrett

Des dagibt gradaso, ois wia wennst an Isar a Wasser einischitst boarisch fia „Eulen nach Athen tragen“

De hat an Arsch, wiaran Circus Krone sei Werktagselefant

Strohrum macht Strodumm

Und da Mondschei glanzt, wia a frisch gwixta Hundsbeidl

Schau ned so dumm, sonst bleibts da

und Leit hats gfreit das bei uns soweit feit, aba Leit wissn an Dreck, bei uns feits soweit ned

Dumm, dappig und fidei

Der hat a Gsichtsfarb wia gspism Äpfekoch

Der hat a Goaßgschau

Der schaut drei wia a ogstochas Keiwi

A so a Remzuzler / Brezler Wird ein langsam arbeitender oder fahrender Mitmensch beschimpft

Saufts ned a so, trinks liaba a Bier

A Gsunder hat tausend Wünsch, a Kranka grad oan

Nia krank is a ned gsund

Den oanzign Sinn denss im Lem gibt, is da Bledsinn

Heit gibts Butterbrot belegt mit Zeigefinger und Daumen

Heit Mittag gibts Papierknödl mit Luftsoß

Wennst des ned ißt was aufm Tisch is, na kunnst das Mei ans Tischeck one haun

Und de irgste Sünd vor allem, die rücksichtslose Dummheit Aus der Brandner Kaspar und das ewige Lem

Gehts ned üban Berg gehts aussn rum, aba weida geh muaß

Schleichts Eich aussa beim Tempe, Bagasch windige

i hau da glei a soichane owa, daßt im Rohbau dastehst

I scheiß di glei a so zam, daßt mit der Stafflei zum Erdbeern brogga geh muast

A Freit ham, wia a Kuah mitn an totn Keibi

Ned derfn is oiwe no bessa wia ned kina

De wenn Kinder kriagt, na miasn an Schnabi kriagn, damits Milli aussa begga kinnan

[Gegenteil:Holz vor der Hüttn]

Er / Sie hat a Gstell wia a Sack voll Hirschgweih' Er / Sie ist spindldürr man sieht die Knochen

De fressn an Fenstakit bei de Stallfenst im Winter ausa

De miasn an Trake/Bulldog hintn auf Denabruck aufestelln, damit as Sachä ned aufschnappt Gibt man zur Antwort, wenn die finanzelle Lage des Bauernhofes nicht gut ist.

5 Hektar schlagbare Brennessel und wenn da Blemestog abefoid is da Acker umgram gibt man spöttisch zur Antwort, wenn oana sagt er mechat zum Stallfensta zähln kemma

Mia san mia, mia san stärker wia Stier, mia san stärker wia de Bam, weil ma echte Bayern san

Der hengt dro, wia Maus am Preßsack

I hab scho a Roß speim gsegn

Unsa Katz is a Hund, de Sau frißt wira Bär

Nichts glüht so heiß, wie die Liebe zwischen Bayer und Preiß

Du oide Schoaswiesn / Schoastromme

I leg mi nida, sagt da Wida I a, sgt de Ahr
I nid, sagt des kloa Lampe
Sinst kimmt de Wolf und frißt mi mit mein Wampe.
Geh halt de Goschn
sagt de Boschn

Herz, Leber, Lung
Arschloch Beutl Zung
Haxn Darm und Kragn und Magn
Kopf und Schwanz
Hama an Gigal ganz.

Alles ist vergänglich, nur der Kuhschwanz der ist länglich

Chinisische Weisheit auf Boarisch

Was a mitn Hirn aufbaut, des reißt mitn Arsch wida ei

Überall wo i bi is nix, aba überall kun halt a ned sei

Ja was sig i do im Unterhoiz? Von mir a friaras Gspuse. Des is des Mertdldrogamensch, de Hinterleidner Susi. (Ja was seh ich da im tiefen Wald? Von mir eine frühere Geliebte. Das ist die Betonträgerfrau, die Hinterleitner Susi.

Wenn da Bua no ned schwimma ko is's Wossa schuid

(Verschub der eigenen Unzulänglichkeit)

Wenn d' Wurscht so dick wias Broud is, is 's wuaschd wia dick dass Broud is.

(Ist der hervorgebrachte Schaden größer als das erarbeitete Ergebnis, so ist die Qualität nicht mehr relevant).

A Schaass im Woid (Ö), A Schoas im Woid (B)

A Tropfn auf an haassn Staa (Ö), A Tropfn auf an hoassn Stoa (B)

Dea hängt drom wia da Aff am Strizlbutter

ana dea wo net dazuapasst, a Anhängsl

Der is bläda ois a Steing voi Affn

(Der ist dümmer als eine Obstkiste Affen)

"'Schau oba, dassd as saiba segsd!"'

wenn ebba an Schmarrn vozaid, du zum Himme affe schausd und zu Gott redest

De is no ned gscheid aufgmacht worn

Wenn eine junge Frau X-Beine hat

Auf gehts, leit man z'amm mit da oidn Zugerstang

Wenn da Messner am Sonntag 15 min vor der Mess die Glückn leit und de Leit wissn, dass jetzt Zeit is in Kirch zu geh duada leitn

Schau aa[Am Gwëntext werkeln]

Literadua[Am Gwëntext werkeln]

  • Walter Schmidkunz: Waschechte Weisheiten. Bairisch-bäurische Sprichwörter und Redensarten. Verlag Richters, Heidelberg, 1958. ISBN 3-475-52185-7
  • Peter Wiede: Kennst den? - Witz, Schprüch und andare Schbezialidätn im scheenstn Boarisch. Wiede Text Werkstatt, Tutzing, 2001. ISBN 3-00-007386-8
  • Johann Höfer: Bairisch gredt. Point Bücher, Minga 1995. ISBN 3-00-000284-7
  • Wolfgang Johannes Bekh: Nur da Not koan Schwung lassn, Allitera Verlag, Minga 2009. ISBN 978-3-86906-023-1

Im Netz[Am Gwëntext werkeln]

Beleg[Am Gwëntext werkeln]

Fuassnotn[Am Gwëntext werkeln]

  • [Schm1855] Johann A. Schmeller: "Cimbrisches Wörterbuch", Herausg.: Joseph Bergmann, aus der kaiserl. königl. Hof- und Staatsdruckerei, Wien 1855. S. 144. gsammet von J. Bergmann in Schlege (Asiago), nooch durtmojs iblicha italienischer Schreibung. Darunter ist die Übersetzung angegeben, wie sie Schmeller aufgeschrieben hat.
Des is a beriga Artike.
Dea Artike is ois berig in de Hall of Fame (Ruhmeshoin) aufgnumma worn.