Neiseeland

Neiseeland
Fahna Woppn
Amtssproch	Englisch, Māori
Haptstod	Wellington
Stootsform	Parlamentarische Monarchie im Commonwealth of Nations
Stootsobahapt	Kenigin Elisabeth II. vatredn duach Generoigouverneurin Patsy Reddy
Regiarungschef	Premierministarin Jacinda Ardern
Fläch	269.652 (74.) km²
Eihwohna	4.839.340 Zensus 2017 (123.)
Dichtn	17,46 (171.) Eihwohna pro km²
Bruttoinlandsprodukt (nominal)	108,547 Milliarden US-Dollar
Bruttoinlandsprodukt pro Eihwohna	31.067 US-Dollar
Human Development Index	0.907
Währung	Neiseeland-Dollar
Grindung	6. Feba 1840 (Vatrog vo Waitangi)
Unobhängigkeit	26. Septemba 1907 (Dominion), 25. Novema 1947 (Statut vo Westminster)
Nationalhymne	God Defend New Zealand, God Save the Queen
Nationalfeiadog	Waitangi Day (6. Feba)
Zeitzone	New Zealand Standard Time** = UTC+12 (Aprui–Septemba) NZDT** = UTC+13 (Oktoba–Meaz)
Kfz-Kennzoachn	NZ
Internet-TLD	.nz
Telefonvoawoi	+64
* De facto, de jure nur New Zealand ** Chatham-Insln: + 45 Minutn

Neiseeland (amtle: New Zealand, dt.: Neuseeland) is a Inslstoot im Sidwestpazifik. Ea bstähd aus zwoa Haptinsln, da Noadinsl und da Sidinsl. Dazua kemma no eppa 700 kloane Insln. De Uaeihwohna vo Neiseeland, de Maori, nenna s Land Aotearoa.

Eadkunde

Neiseeland liegd af da Sidhoibkugl und wead in da Regl za Ozeanien zejd, im engan Sinn za Polynesien. Neiseeland is dea Stoot, wo am weidasdn vo Middleiropa entfeand is, und liegd af da Eadkugl genau gengiwa vo Spanien.

Klima

As Klima vo Neiseeland is großteis gmäßigd, des hoassd, de Temparatuauntaschied im Joar san relativ gring. Nua im Flochland estli vom Gebiag (Mackenzie-Beckn, Central Otago af da Sidinsl oda de Rangipo Desert af da Noadinsl) heaschd a meah oda weniga kontinentois Klima, wo die Summa scho aa 30 °C hoass wean kenna, owa de Schneefoiwoahscheinlichkeit im Winta aa dementsprechnd häha is. Im Noadn vo da Nordinsl heaschd a subtropischs Klima. Do lieng de Temparatuan im Winta ba 15 °C und im Summa ba 25 °C. Af da Sidinsl liengs so 5-10 °C drunta.

Di häxde Temparatua, de in Neiseeland je gmessn woan is, liegd ba 42,4 °C und is im Feba 1973 in Rangiora und in Christchurch gmessn worn. De tiafsde Temparatua, de je gmessn woan is, liegd ba -21,6 °C und is im Juni 1995 in Ophir (Central Otago) gmessn worn.

Neiseeland liegd in a Zone vo stoakn Westwind, an sognenndn "Brüllendn Viazgan" (Roaring Forties). De Wind treffn in eana Boh afm 40. Broadngrad nua dreimoi af Land: oamoi af de Sidspitzn vo Sidamerika, spaada teiweis af Tasmanien und as dritte Moi donn af Neiseeland. Doduach rengan se se af de Beag vo da Sidinsl as vo da Tasmansää midgnummane Wossa oo. Af da Ostseitn vo da Sidinsl eareichn de Joaresniedaschläg fosd 7000 mm, on da Ostseitn vo de Beag is's wesendli truckana.

Weng da Log af da Sidhoibkugl san de Joareszeidn entgenggsezd, des hoassd, wenn ba uns Summa is, is ba eana Winta und umdraad.

• Extrempunkt
• 

  Nugent Island – neadlichsda Punkt

• 

  Cape Lovitt af Auckland Island – westlichsda Punkt

• 

  De Forty-Fours – estlichsda Punkt

• 

  Jacquemart Island – sidlichsda Punkt

Literatua

•  Tom Brooking (Hrsg.): The History of New Zealand. Greenwood Press, Westport Conn 2004, ISBN 0-313-32356-9.
•  Michael King: The Penguin History of New Zealand. Penguin Books, Auckland 2003, ISBN 0-14-301867-1.

Im Netz

 Commons: Neiseeland – Oibum mit Buidl, Videos und Audiodateien

 Wikimedia-Atlas: Neiseeland – geografische und historische Koartn

• Literatua vo und iwa Neiseeland im Katalog vo da Deitschen Nationalbibliothek
• Neiseeland-Journal
• Offiziej Enzyklopedie vo Neiseelands (englisch, māori)

Beleg

<references>