Somalia

A Koatn vo Somalia.

A politische Koatn vo 2017.

A Koatn vo de Somalischn Gruppn u Velkln.

Somalia, amtle engl. Federal Republic of Somalia, is a Land õn n Hiarl vo Afrika. In n Westn stousst s af Ethiopia, in n Noadwestn af Djibouti, in n Noadn af n Gulf of Aden, in n Oustn af n Indischn Ozean un in n Sidwestn af Kenya. Somalia houd dej omlenganna Gstodnlinia zen Festland vo Afrika. Es Terrain bstejt hapsechli as Plateaus, Eemman u Beaḡ. Es ganz Joua herscht a woams u hitzes Klima mid periodischnan Monsunwindnan un schwonkatna Rengfell.

Somalia houd a gschetzta Bvelkaring vo umma 15 millionna Leit un is bschrim woan aswej es am mejran kulturell homogenna Land z Afrika. Umma 85% vo dej Leit duat san ethnisch Somalis, d wou historisch in n Noadn von n Land glebt hom. Ethnischa Mindahatn konzentrian se af n Siḏn. Amtssprounchn han Somali un Arabisch. D Iwazol vo d Leit san Muslimm, vo dej wou d mejran Sunnitn han.

I da Antikn is Somalia a wichtes Hanḏlszentrum gweng. Vill moina, es mythnhafta alta Puntland warad duatn gleng. I da Zeid von n Mittlolta houd s a poa Somali-Reichh gem, d wou en Hannl vo da Region dominiad hom, doudadrunta es Ajuran-Sultanat, es Sultanat vo Adal un es Geledi-Sultanat.

In n spaadn 19. Jh. san d Somalischn Sultanatt vo Italjen, Grouss Britannjen u Etiopia kolonialesiad woan. D Italjena hom d Koloni Italjenisch Somaliland darricht. I da Iid-, som. Ciid, u da Nugaal-Region houd en Sayid Mohamed sa Dervish-Bwegung dafolgreich Etiopjen, Italjen u Grouß Brittanjen veja mol zruggschlong un õ s Gstod zruggdrenga kinna, bvua dass s i da Somaliland Kampanje vo 1920 bsigt woan san. Italja hod d Macht in n Noadoustn, i da Mittn, u nou aa i d sidlinga Regionna daglengt, nou dem dass da Krejḡ genga s Majeerteen Sultanat un es Sultanat vo Hobyo 1927 dafolgreich gweng is. 1960 san dej zwoa Regionna, es von ej britisch-bsetzta Somaliland in n Noadn un es von ej italjenisch-bsetzta Somalia in n Oustn, za Somalischn Repablik unta oana Reḡiring zammfejad woan.

Da Iawast Revoluzionsrout houd se 1969 d Macht gschnappt u d Somali Democratic Republic asgrouffn, dej wou 1991, 22 Jouana spaada, min Õfang von n Somalischn Birḡakrejḡ, zammbrochn is. Danou san d mejrann Regionna zen Gwoanats- u zen religjesn Recht zruggkeart. I d frejan 2000a san prowisorischa Bundesbeheadn gschaffn woan. D prowisorische nazionala Reḡiring, engl. Transitional National Government (TNG), hod ma um 2000, dej prowisorischa federala Reḡiring, engl. Transitional Federal Government (TFG), dej wou dej Somalischn Streitkreftt widaheastellt, um 2004 gschaffn. 2006 hod d TFG d Kontroll iwa n gresstn Toall vo d sidlinga Konfliktregionna vo da nei furmiatn Union vo islamischn Grichtnan, engl. Islamic Courts Union (ICU). Dej ICU is nou zafolln u radikalere Gruppn hom se õgsplittat, wej d Al-Shabaab, d wou genga d TFG u da Afrikanischn Union irnane AMISOM-Truppn um d Region kempft.

In n Summa 2012 hom d Rebelln d mejrann Regionna valounan ghobt un es Trachtn nou permanentnan demokratischn Instituzionnan is lousganga. A neia prowisorischa Vafassing is in n August 2012 virakumma, dej wou Somalia zarana Federazion gmacht houd. In n gleichn Mounad is d Bundesreḡiring vo Somalia furmiad u da Widaafbau z Mogadischu õghebt woan. Somalia houd en informelln Wiatschoftssektor pfoltn, da wou ned zletzt i da Vejchawiatschoft, da Hilf duach d Vawondtn in n Asland u da Telekommunikazion fousst. Somalia is a Mitglid vo d Vaointn Nazionna, vo da Arabischn Liga, vo da Afrikanischn Union, vo da Bwegung vo d Blockfrein Stootn, u vo da Organisazion fia Islamische Zammoawat.

Galeri

• 
  Es Beden, a alta somalisch Furm von en Seglschif.
• 
  A Fort von n Majerteen Sultanat.
• 
  D Haptstod Mogadischu um 1936.
• 
  Mogadischu um 1963.
• 
  A politischa Koatn vo 2006.
• 
  A Koatn vo de Prowinzn.
• 
  Da Almadow Beagrigl min Schimbiris Beaḡ.
• 
  Da Juba Fluß.
• 
  Korallnriff, ekologische Parkk u Schutzgebejtt.
• 
  D Kistn oda s Gstod vo Mogadischu as da Lufd.
• 
  A Kamel i de neadlinga Beagg.
• 
  D somalische Fluḡgsellschaft.
• 
  Da Hamarwayne-Moakt i Mogadischu.
• 
  Da Hafn vo Bosaso.
• 
  Es Hormuud Telekom-Haus z Mogadischu.
• 
  Alta Felsnmolarein i da Gnejchtn vo Hargeisa.
• 
  A Bild vo Mogadischu.
• 
  A Bild vo Hargeisa.
• 
  Da Campus vo da Mogadischu Universität.
• 
  D Buaḡ vo Gondereshe.
• 
  Dej Dahabshiil Bank z Hargeisa.
• 
  D Ruina vo Taleex.
• 
  Somalischa Thunfisch.
• 
  Landwiatschaft z Noadwest-Somalia (Somaliland).
• 
  Somalische Goissn i da Gnejchtn vo Beledweyne (Belet Uen).
• 
  D Portugisn z Somalia in n 16. Jh.
• 
  A Koatn zen Birḡakrejg z Somalia.
• 
  A Satelitnbild vo Somalia.

Litratua

• Abdullahi, Mohamed Diriye (2001). Culture and Customs of Somalia. Westport, CT: Greenwood Press. ISBN 978-0-313-31333-2.
• Alpers, Edward A. (1976). "Gujarat and the Trade of East Africa, c. 1500–1800". The International Journal of African Historical Studies 9 (1): 22–44. doi:10.2307/217389. 
• Gebru Tareke: The Ethiopian Revolution: War in the Horn of Africa. New Haven, CT: Yale University Press 2009, ISBN 978-0-300-14163-4
• David D. Laitin: Politics, Language, and Thought: The Somali Experience. Chicago: University Of Chicago Press 1977, ISBN 978-0-226-46791-7
• Lecarme, Jacqueline; Maury, Carole (1987). "A Software Tool for Research in Linguistics and Lexicography: Application to Somali". Computers and Translation 2 (1): 21–36. doi:10.1007/BF01540131. 
• Mauri, Arnaldo, Somalia, in G, Dell'Amore (ed.), "Banking Systems of Africa", Cariplo-Finafrica, Milan, 1971, pp. 209–217.Banking Development in Somalia
• Said S. Samatar: Oral Poetry and Somali Nationalism. Cambridge: Cambridge University Press 1982, ISBN 978-0-521-10457-9
• Schraeder, Peter J. (2006). "From Irredentism to Secession: The Decline of Pan-Somali Nationalism". In Lowell W. Barrington, ed., After Independence: Making and Protecting the Nation in Postcolonial and Postcommunist States (S. 107–137). Ann Arbor, MI: University of Michigan Press. ISBN 978-0-472-09898-9.
• Shay, Shaul. Somalia in Transition Since 2006. Piscataway, NJ: Transaction Publishers, 2014.
• Eric Herbert Warmington: The Commerce Between the Roman Empire and India. South Asia Books 1995, ISBN 81-215-0670-0
• Escape from Violence: Conflict and the Refugee Crisis in the Developing World. New York: Oxford University Press 1989, ISBN 978-0-19-505592-4
• A. Rosati; A. Tewolde; C. Mosconi (2007), Animal Production and Animal Science Worldwide, Wageningen Academic Pub, p. 169, ISBN 978-90-8686-034-0