Tunesien

Aus Wikipedia
Topografi vo Tunisia.
Silhouettn von n Djebel Ressas iwa da Eemma vo Mornag z Noadtunesia.
Landschaft vo Noadwesttunesia.
Landschaft vo Sidtunesia.

Tunesien oda Tunesia (arab. تونس, tūnis, [ˈtuːnɪs]), vullstende Tunesischa Repablik (arab. الجمهورية التونسية, al-ǧumhūriyya at-tūnisiyya, franz. République tunisienne), is a Stoot z Noadafrika, da wou af n Noadn un af n Oustn min Mittlmear (1 566 Kilometa Gstodn[1]), af n Westn mid 965 Kilometa Grenz mid Algeria un af n Sidsidoustn mid 459 Kilometa Grenz mid Libyen zamma stoussd oda zammroint. D Haptstod Tunis ligt in n Noadoustn von n Land, õn n End vo da gleichnomatn Bucht, en Gulf vo Tunis. Mejra wej 30 % vo da Owaflechn von n Land wiad vo da Sahara vanumma, es Iwa han Beaḡreḡiona u fruchtbora Eemman.

Tunisia is s Zentrum vo da Kultua vo Capsa, heit Gafsa, oina mesolithischn Kultua, dej wou s duatn von n 10. bis i s 6. Joatausnd v. Kr. gem houd. Es Landl is aa s Wejḡal vo da Karthagischn Ziwelisazion, dej wou, nu bvua dass a Toal von n vaointn Numidjen woan is, ara irnana Blej in n 3. Jh. v. Kr. ghobt houd u spada nou a wichtes Provinzal von n Rejmischn Reich woan is. Long, speziell za Zeit vo d Osmanna, hod ma aa "Regentschaft vo Tunis" (franz. Régence de Tunis) gsogt; Tunisia is en 12. Moa 1881 mid da Untaschrifd von n Vatroḡ vo Bardo a franzejsischs Protektorat woan. Ba da Unohangekait, en 20. Miarz 1956 is s zejascht unta n Lamine Bey,[2][3] en neinzeantn u letzatn Bey vo da Dynasti vo d Husseinitn,[4] a konstituzionella Monarchi gweng. En 25. Jule 1957 is d Repablik proklamiad u da nazionalna Fejara Habib Bourguiba is da ejascht President vo da tunesischn Repablik wuan.

Da President Bourguiba hod nou dreißg Jouana es Land awl weita u mejra vire bracht u modeanisiad, bis dass af s End schou scheja uniwatroffn i Spezlwiatschaft u steingatn Islamismus gweng is. In n 1987a Joua is da Held u Fejara von n Premierminista Zine el-Abidine Ben Ali owa 'varrammt' woan. Aa da neia President hod deja generelln Zill von Burgibismus vafulgt u d Wiatschaft vullas libaralesiad, owa aa a autoritativa u polezei-gstitzta Presidentnherrschaft asgejbt, d wou karakterisiad gweng is duach a ganz a houcha Wichtekait von en Hentafholtn u Se-Schmian-Loua.[5][6] Da Ben Ali is en 14. 11. 2011 nou von n Pewl un n Vulk inrana Revoluzion von n Troun oiagschuckad woan; u zwengs an intanazionalnan Haftbföll is ar nou mid san Wei, da Leïla, af Dschidda z Saudearabian tiamt u "vaschloffn".[7][8]

Eiglidad i d Haptorganisaziona vo da intanazionalnan Gmoischaftn wej da UNO un en Intanazionaln Grichtshuaf is Tunisia aa a Toal von a haffa Zechn u Vaoinn, wej da Union von n Arabischn Maghreb, da Arabischn Liga, da Groussn Arabischn Freihandlszoun, dan Gmoisamma Moakt von n Estlinga u Sidlinga Afrika, da Organisazion fia Islamischa Zammoawad, da Union fia s Mittlmearnata, da Afrikanischn Union, da Intanazionaln Organisazion fia d Frankofoni, da Gruppn vo d 77, da Gmoischaft vo de Sahel- u Sahara-Stootn u da Bewegung vo de Blockfreinan Stootn. U Tunisia houd aa an Assoziiatn-Vatroḡ mid da Eiropejschn Union ogschlossn un en Status von an Vullallejiatn ned-NATO-Mitglid dakrejgt.

Beleg[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  1. «Nouveaux chiffres sur le littoral tunisien» (Memento des Originals [1] vom 19. Septémber 2020 im Internet Archive) i Info: Der Archivlink wurde automatisch eingesetzt und noch nicht geprüft. Bitte prüfe Original- und Archivlink gemäß Anleitung und entferne dann diesen Hinweis.@1@2Vorlage:Webachiv/IABot/www.apal.nat.tn archiviad (PDF), af apal.nat.tn (Affgrouffn en 8 April 2020).
  2. Victor Silvera: «Le régime constitutionnel de la Tunisie : la Constitution du 1er juin 1959», Revue française de science politique, 10/2,‎ 1960, S. 377 (ISSN 0035-2950, archiviad, afgrouffn en 18. Jenna 2019).
  3. Michel Camau et Vincent Geisser: Habib Bourguiba: la trace et l'héritage, Paris: Karthala, 2004, 663 S. (ISBN 978-2-845-86506-8), S. 211.
  4. Marc Imbeault et Gérard A. Montifroy: Géopolitique et pouvoirs: des pouvoirs de la géopolitique à la géopolitique des pouvoirs, Lausanne: L'Âge d'Homme, 2003, 129 S., S. 62.
  5. Xavier Harel: « Tunisie: l'empire économique des Trabelsi et Ben Ali menacé» archiviad, af latribune.fr, 18. Jenna 2011 (afgrouffn en 18. Jenna 2019).
  6. «Tunisie: une étude de la Banque mondiale dévoile la manipulation de la réglementation par les anciens responsables du régime»archiviad, af banquemondiale.org, en 27. Miarz 2014 (afgrouffn en 18. Jenna 2019).
  7. Pierre Prier: «L'exil doré de Ben Ali en Arabie saoudite» archiviad, af lefigaro.fr, 14. Jenna 2013 (afgrouffn en 18. Jenna 2019).
  8. «Tunisie: les Ben Ali coulent des jours paisibles en Arabie saoudite» archiviad, af tunisienumerique.com, 15. Jenna 2013 (afgrouffn en 18. Jenna 2019).