Rengschburg

Aus Wikipedia
(Weidagloadt vo Regensburg)
Rengschburg
Regensburg

Wappn vo Rengschburg Regensburg
Rengschburg Regensburg
Deitschlandkartn, Position vo Rengschburg Regensburg heavoghom
Basisdatn
Bundesland: Bayern
Regierungsbeziak: Obapfoiz
Koordinatn: Koordinaten: 49° 1′ N, 12° 5′ O 49° 1′ N, 12° 5′ O
Hechn: 337 m ü. NN
Flächn: 80,7 km²
Eihwohna: 166.467 (31. Dez.. 2017)
Dichtn: 2063 Eiw. pro km²
Sonstige Datn
Postleitzoi n: 93047–93059
Vorwoi: 0941
Kfz-Kennzeichn: R
Gmoaschlissl: 09 3 62 000
Stodgliedarung: 18 Stodbeziake
Adress vo da
Stodvawoitung
:
Rathausplatz 1
93047 Regensburg
Hoamseitn:
Politik
Obabuagamoastarin: Gertrud Maltz-Schwarzfischer (SPD)
So schaugts aus, wannst vom Hammerbschlächt zum Dom umme schaugst
So schaugts aus, wannst vom Hammerbschlächt zum Dom umme schaugst

Rengschburg (hochdeitsch: Regensburg, oda wia ma aa song deaf: Rengschbuach) is de Haptstod vo da Obapfoiz. In da Stod wohna heid 166.467 Leit (2017).[1] Rengschburg liegt am neadlichstn Punkt vo da Doana (hochdeitsch: Donau).

Gschicht[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Rengschburg is no vo de Rema ois Castra Regina grindt worn. A oid.a Grobstoa vo da Sarmanninna bsieglt aa, doss as Christntum scho ziemli friah in Rengschburg do gwen is. Deszweng gibt's aa as Schottnklosta, vo durt aus is de Christianisiarung vo Baiern ausgonga. Im Middloita woar Rengschburg a reiche Reichsstod, bsondas da Soizhondl hod Rengschburg reich gmocht. Deszweng steht newa da Stoanan Bruck da historische Soizstodl. Und danem is de woahscheinli ejdaste Wirtschaft iwahapt, und zwoar de historische Wurschtkuchl, do wern seit a boar hundad Joar Wiascht vakafft.

Vo 1663 bis 1803 woar Rengschburg da Sitz vom immawearndn Reichsdog. Eascht 1810 is Rengschburg donn zu Baiern kemma. Im Zwoatn Wejdkriag is de Oidstod vo Rengschburg so guat wia unzeaschteat bliem, so doss se se bis heit eahoitn hod.

Rechd indressand is owa aa, doss Stadtamhof eascht in de Zwanzger Joar (oiso 1924) dazua kemma is, bis dohi woan des fei zwoa separade Städt.

Wos gibts zum seng?[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Woahzeichn vo da Stod sand da Dom (105 Meta houch) und de Stoanane Bruck.

Dom[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Scho vo weidn siecht ma an Dom, den's im dreizehntn Joarhundad (1260/1270) zum Baua ogfonga hom. A vorleifigs End vo de Bauoabatn hod's im Joar 1520 gem. De Kiach is eascht in da Zeid vom Kini Ludwig am Easchtn featig worn (1872), des hoaßt, de gschbitzatn Tuamhaubn, de ausschaun wia a umdraade Eiswaffl mid am Kreizerl obm draf, han eascht recht schbät naufbaut worn. Gweiht is a am heilichn Beda und is mid 105 Meta rechd houch. Einibassn dan vui Leit, a wenn zwegst de wengan Benk des mid'm Sitzn ned so oafach is. Olle Sunnda singa de Domspotzn im Dom und san araso berihmt wia da Dom sejba.

Stoanane Bruck[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

De Stoanane Bruck is a weng ejda wia da Dom (1135–1146) und is de easchte stoanane Bruck in gonz Noadeiropa. Drum hoaßt's aa oafoch neda "Stoanane Bruck" wei's wias baud worn is, sunst niagnds a stoanane Bruck iwa de Doana gem hod. Domid's bessa hoit, hod ma seinazeit an Hauffa oachane Baamstämm in'd Doana eineghaud, und dodraf steht de Bruck. S' meisde Gejd zan Baun fia de Bruck hom de Rengschbuaga Kaufleit gem, wei de aa an greßdn Nutzn vo da Bruck ghod hom. Domois hom vui vom ochtn Wejdwunda g´redt. An gonzn Hauffa Sogn, Mährn und Gschichtn rankn se um an Dom und de Stoanane Bruck.

Foitakomma[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

De Foitakomma im oidn Rodhaus is wejdweit de oanzige, de no in iahra Orginoiausstottung voi eahoitn is. De Rengschburga song dozua "Fragstatt" mid da "Langa Liesl", des is a Moadsweakzeig, mid dem ma d'Leit am Krong a weng strecka ko. Oiso, wenn ma in de Foitakomma neigeht, na gengan z'eascht amoi a boa Staffl owe, links is on da Wand a Loatan dro, do is de oame Sau (do hod ma na ganz greisliche Sachan mit dem gmacht) onebundn worn. Rechts davo is de Streckbank mitm "gspicktn Hosn". Hint im Eck is da Esl mid da schoafn Kantn zum Naufhocka, und im andan Eck is de Liesl. Heavoan is a kloans Bankal fia'n Dokta und fia'n Richta, und links draußn is nochad da Blotz vom Henka gwen. Des dakennst dodro, waal de Benk zwoar fia drei Leit gmocht worn is, owa de Loahna heat bei zwoaran aaf. Is hoid a so gwen, wei da Henka woa a "Unehrrlicha", des hoaßt, da woa eingtli de ärmste Sau, hod de gräißte Drecksarwat macha miassn und koana hod'n leidn kenna.

Gschlechtatiam[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Wos ganz wos Bsondas san a de sognenntn Gschlechtatiam, de se de reichn Kaufleit vo da Stod friara baut hom, damid's eanan Reichtum noch außn zoang hamm kenna. Im Middloita hod's vo dene Tiam no vui meahra gem. Heitz'dog gibt's grod no meah sechse oda sieme davo.

Kiachan[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Kiachan hod Rengschburg a ganze Litanei, ned blos an Dom, sondern aa zum Beischpui de Dominikanakiach, de Emmeramskiach mid da Woifgangskrypta drinna, de Oide Kabbälln am Kornmoakt, d'Karmelitakiach is glei wisawi, Niedermünster, Owamünster, und no rund dreihundadfuchzg andane Kiachn und Kabbälln. De Kiachaleid spuin iwahaupt no a grouße Rolln in dera Stod. Zum Beischpui gheat fost a Drittl vo de Heisa in da Oidschdod da Kiach.

Fraale deaf ma a ned vagessn, dass da vorige Babsd Benedikt XVI. af da Rengschburga Uni untarichtt hod. Do sama scho schtoiz draf.

Ma soidad aa no song, dass de Emmeramskiach und de Oide Kabbälln epps gans epps bsondas san, und zwaar san des a "Basilica Minor", und des is vadammt sejtn!

Buidung[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

In Rengschburg gibt's a Uni, de 1962 baut worn is. Außa da Uni gibt's no a Hochschui. 2005 hom's doat ogfonga, a neie Mensa und a Bibliothek zum Baun. Ois zamgrechnt soi da Bau fost 30 Milliona Eiro kostn. D´Studentn wean imma mehra in Rengschburg. 2006 woarn in da Uni 17.000 und in da Fochhochschui 6000 Studentn drin ghockt. Oans wos ma in dem gonzn owa ned vagessn deaf, des san de Rengschburga Domspotzn, de in gonz Eiropa iahre Aftritt hom mid iahre Kiachamusi.

Spoat[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

Rengschburg hod zwoa recht guade Spoatvaeine. Des woar im Fuaßboi da Jahn und a Baseboimonnschoft hom's aa no, des san de Legionäre.

Da Jahn is da greßte Fuaßboivaein in da Stod und hod a longe Tradition, scho 1889 hom's den grindt. Da Jahn hod longe Zeit im Rengschburga Jahnstadion gspuid, Im Joar 2015 hom's donn de Continentalarena eihgweiht. Mid dea san's donn glei in de dritte Liga afgstieng.

De Legionäre spuin in da easchtn Bundesliga in da Gruppn Sid. De gibt's seit 1987 und spuin in oam vo de schenstn Baseboistadien in gonz Deitschland, da Armin-Wolf-Arena. De Legionäre san Favorit um de deitsche Moastaschoft.

Es gibt aa an Eishockey-Vaein in Rengschburg, dea aa a longe Tradition hod. Da EV Rengschburg spuit in da Obaliga Sid. Friaha hom's longe Zeit in da zwoatn Bundesliga gspuit, san owa noch am fiachtalichn Trara insoivent gonga und hom in da Landesliga ofonga miassn.

Bolidik[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

In Rengschburg regiat de SPD seit 2014. Obabuagamoastarin is de Malz-Schwarzfischer Gertraud.

Biachl und Literatua[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  • "Regensburg" vom Bauer Kare, griagt ma im Verlag vo da Mittlbairischn Zeidung und aa beim Pustet.

Beleg[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]

  1. Informationen, Zahlen und Publikationen der Abteilung Statistik. 22. November 2018

Im Netz[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]